Hà Nội
23°C / 22-25°C

Các bài thuốc sơ cứu người bị ngộ độc thực phẩm đơn giản tại nhà

Chủ nhật, 08:08 01/09/2024 | Sống khỏe

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng rất dễ xảy ra trong vấn đề ăn uống. Ngộ độc thực phẩm cấp tính sẽ xuất hiện sau vài phút hoặc sau đó thậm chí đến 1-2 ngày sau khi nhiễm độc từ thức ăn.

Tuỳ theo mức độ nhiễm độc, loại độc tính trong thực phẩm mà có thể nhẹ gây mệt mỏi, suy kiệt cả về thể chất và tinh thần hoặc nặng có thể dẫn đến tử vong.

Dưới đây là những biện pháp nhận biết và xử trí ngộ độc thực phẩm theo y học cổ truyền

Biểu hiện của ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm thường biểu hiện qua các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng dữ dội, đau cơ, da tím tái, khó thở, ngưng thở, co giật, trụy mạch, bất tỉnh. Chẩn đoán ngộ độc thực phẩm căn cứ trước hết là hoàn cảnh xảy ra liên quan đến ăn, uống. Một số biểu hiện cần nghĩ đến bị ngộ thực phẩm:

- Đau bụng (có thể đau nhẹ đau vừa hay đau dữ dội).

- Nôn mửa.

- Tiêu chảy.

- Sốt hoặc sốt cao.

- Đau đầu, chóng mặt.

Bệnh cảnh nhiễm độc có thể xảy ra sau năm mười phút đến vài giờ, thậm chí hàng ngày sau bữa ăn. Nếu là bữa ăn nhiều người cùng ăn thì việc có từ 2 người trở lên cùng ăn các thức ăn giống nhau, cùng bị bệnh và có các triệu chứng giống nhau giúp khẳng định chẩn đoán. Tìm hiểu chi tiết các thực phẩm mà bệnh nhân đã ăn trong vòng 24 giờ trước, xác định những thực phẩm nghi ngờ chứa mầm bệnh là cần thiết cho quá trình chẩn đoán.

Y học cổ truyền sơ cấp cứu người ngộ độc như thế nào?

- Đối với bệnh nhân còn tỉnh táo: Ngưng ăn uống thực phẩm đó ngay. Gây nôn cho người bệnh, hoặc người bệnh tự gây nôn. Dùng tay đã rửa sạch đặt vào đáy lưỡi người bệnh để kích thích phản xạ gây nôn. Khi tiến hành kích thích gây nôn cần để người bệnh nằm nghiêng, kê hơi cao phần đầu hoặc ngồi đầu cúi thấp hơn ngực, để chất nôn không bị trào ngược vào phổi.

- Đối với bệnh nhân ngộ độc không tỉnh táo, hôn mê, co giật: Không áp dụng kích thích nôn vì dễ gây hít sặc, nghẹt thở. Đặt người bệnh nằm nghiêng an toàn để đường thở thoáng, không hít sặc đờm dãi vào phổi. Nếu người bệnh bị ngừng thở, ngừng tim, hãy hô hấp nhân tạo, gọi người hỗ trợ, gọi cấp cứu ngay.

- Sau khi sơ cứu, hãy đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế để tùy triệu chứng mà có hướng xử lý hợp lý. Giữ lại các mẫu thực phẩm nghi ngờ khi nghi hóa chất, độc tố tự nhiên, nhiều người cùng bị, để giúp cho việc xác định nguyên nhân gây ra ngộ độc và có cách xử lý phù hợp.

Các bài thuốc sơ cứu người bị ngộ độc thực phẩm đơn giản tại nhà- Ảnh 1.

Trong một số trường hợp ngộ độc nhẹ có thể xử lý tại nhà bằng các thực phẩm có trong căn bếp.


Một số thực phẩm chữa trị trường hợp ngộ độc thực phẩm mức độ nhẹ

Trong trường hợp ngộ độc thực phẩm ở mức độ nhẹ hoặc vừa, bạn có thể dùng một số thảo dược sau đây chữa trị ngay tại nhà hoặc điều trị sơ cứu hỗ trợ cho phương pháp điều trị cấp cứu của y học hiện đại.

- Đậu xanh : hạt đậu xanh có vị ngọt, tính mát. Để chữa ngộ độc thực phẩm dùng đậu xanh nghiền sống hòa nước, uống thật nhiều để nôn ra và giải độc.

- Gừng : gừng sống có vị cay, tính ấm, gừng tươi chữa dị ứng, mẩn ngứa do ăn cua, cá... dùng bài thuốc gồm gừng sống và hành trắng, mỗi vị 15-20g cho vào ấm đậy kín sắc lấy nước uống nóng.

- Riềng: chữa ngộ độc thức ăn gây đau bụng, nôn nhiều, đại tiện lỏng dùng bài: riềng ấm, gừng khô, củ gấu lượng bằng nhau, tán nhỏ, uống mỗi lần 6g, ngày uống 3 lần.

- Tía tô: lá tía tô vị cay, tính ấm. Chữa dị ứng mẩn ngứa do ăn cua, cá, sò, thức ăn tanh, dùng lá tía tô một nắm giã vắt lấy nước cốt uống, bã thì sát vào chỗ ngứa, kiêng dầm nước và ra gió.

- Quả khế : vị chua, ngọt, tính bình chữa ngộ độc thức ăn dùng quả khế ép lấy nước uống thật nhiều.

- Tỏi : để chữa ngộ độc gây tiêu chảy. Tỏi vị cay, tính ấm. Dùng tỏi 100g sắc với 300ml, còn 100ml cho uống.

- Thìa là giải độc thức ăn tanh, cua cá, giúp tiêu hóa, chữa nôn, đầy bụng, dùng hạt thìa là 3-6g nhai nuốt.

- Cam thảo bắ c: rễ cam thảo bắc vị ngọt, tính bình khi dùng sống (không sao, đồ mềm, sấy khô) có tác dụng giải độc đối với ngộ độc thịt và nấm. Dùng bài thuốc gồm cam thảo bắc, đại hoàng mỗi vị 20g sắc uống.

- Đậu ván trắng: hạt đậu ván trắng có vị ngọt, tính hơi ôn được dùng chữa ngộ độc thức ăn gây nôn mửa, tiêu chảy. Dùng bài thuốc gồm: đậu ván trắng 20g, hương nhu 16g, hậu phác 12g, sắc uống.

- Củ chuối: vị ngọt, tính lạnh. Để chữa ngộ độc thức ăn lấy củ chuối tiêu thái miếng cho đầy nồi, đổ ngập nước, nấu với 40g muối, lấy 0,5 lít nước sắc uống để gây nôn.

Với YHCT, chúng ta có thể áp dụng những phương pháp hay bài thuốc để hỗ trợ điều trị ngộ độc thực phẩm theo các dạng dưới đây:

- Dạng hàn thấp: Lợm giọng, nôn mửa, đi ngoài phân loãng, sôi bụng, người mệt, nặng nề, đau đầu, đầu nặng, tứ chi lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch nhu.

- Dạng thử thấp: Nôn ra thức ăn thối rữa, bụng tức, đau bụng là đi tả, tả xong thì rát hậu môn, phân vàng nâu, nóng ruột, miệng khát, tiểu tiện đỏ ngắn, rêu lưỡi vàng dày dính, mạch nhu sác.

- Dạng tích trệ: Nôn ra thức ăn vữa và dịch vị, bụng trướng, ợ nấc, chán ăn, phân thối, sau khi đi tả thì giảm đau bụng, rêu lưỡi dày dính, mạch hoạt.

Một số bài thuốc tương ứng với từng thể trạng bệnh

- Bài 1: Hoắc hương 10g, tía tô 6g, bạch chỉ 6g, quất 5g, bạch truật 10g, hậu phác 6g, bán hạ chế 10g, đại phúc bì 10g, phục linh 10g, trần bì 6g. Sắc đặc, chia uống 2 - 3 lần. Thích hợp với dạng hàn thấp.

- Bài 2: Hoàng liên 3g, hậu phác 3g, đậu xị 10g, chi tử 10g, bán hạ chế 10g, lô căn 30g, hoắc hương 10g, hoạt thạch 12g. Sắc uống. Thích hợp với dạng thử thấp.

- Bài 3: Sơn tra 15g, thần khúc 10g, lai phục tử 10g, mạch nha 15g, trần bì 6g, bán hạ chế 10g, liên kiều 10g, phục linh 12g. Sắc uống. Thích hợp với dạng tích trệ.

- Bài 4: Hoắc hương tươi 1 nắm; giã nát, thêm nước, ép lấy nước cho uống. Hoặc hoắc hương khô 15g. Sắc uống. Thích hợp với 3 dạng bệnh.

- Bài 5: Gừng tươi 1 củ; giã nát, thêm nước ép lấy nước cho uống. Thích hợp với 3 dạng.

- Bài 6: Tích lịch tán: phụ tử 90g, hoàng thổ 60g, đinh hương 30g, ngô thù du 90g, mộc qua 45g, ty qua lạc 15g. Tán bột mịn. Mỗi lần uống 6 – 10g, ngày uống 2 - 3 lần. Dùng nhân sâm 3 – 6g, hãm nước cho uống. Có thể làm thang sắc với liều lượng thuốc phù hợp. Chữa đau bụng thổ tả, chuột rút, chân tay lạnh, mồ hôi nhỏ giọt, không khát, rêu lưỡi trắng, mạch nhỏ muốn đứt.

- Bài 7: Thuần dương chính khí hoàn: Hoắc hương 30g, thương truật 30g, đinh hương 30g, bạch truật 30g, bạch linh 30g, trần bì 30g, khương bán hạ 30g, quan quế 30g, mộc hương 30g. Tán bột, dùng nước sắc hoa tiêu 15g làm hoàn. Mỗi lần uống 1 – 2g; trẻ em giảm một nửa; uống với nước ấm. Có thể làm thang sắc với liều lượng thuốc phù hợp. Ôn hóa hàn thấp, ấm bụng cầm đi tả. Chữa đau bụng tiêu chảy.

Lưu ý trong các trường hợp ngộ độc thực phẩm có các triệu chứng nặng sau đây cần đến cơ sở y tế điều trị ngay để tránh đe dọa đến tính mạng:

- Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày, đau bụng dữ dội

- Nôn mửa thường xuyên, nôn ra máu hoặc đi cầu ra máu, nước tiểu có máu,

- Sốt cao hơn 38,9°C

- Các dấu hiệu mất nước nặng (mắt trũng, khát nước, khô miệng, đi tiểu ít hoặc không đi tiểu,..),

- Cơ thể yếu trầm trọng, hoa mắt, chóng mặt, tay hoặc chân lạnh, thở nhanh hoặc thở dốc, tụt huyết áp,

- Thể trạng yếu: người già, trẻ nhỏ, giảm miễn dịch

- Nhiều người bệnh cùng lúc.

BSCKII Huỳnh Tấn Vũ
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Bộ Y tế đề nghị xử lý nghiêm vụ 'người nhà tấn công bác sĩ khi đang cấp cứu người bệnh tại Phú Thọ'

Bộ Y tế đề nghị xử lý nghiêm vụ 'người nhà tấn công bác sĩ khi đang cấp cứu người bệnh tại Phú Thọ'

Y tế - 2 giờ trước

Khi các bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ đang dồn toàn lực để cấp cứu một bệnh nhân đang trong tình trạng nguy kịch, thì người nhà bệnh nhân ra vào hỗn loạn, gào thét, chửi bới. Thậm chí người đàn ông có hành vi xô đẩy, tấn công, dùng chân đá, đạp vào bác sĩ...

WHO khuyến cáo kiểm soát quảng cáo với đồ uống có đường

WHO khuyến cáo kiểm soát quảng cáo với đồ uống có đường

Y tế - 4 giờ trước

GĐXH - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam khuyến cáo, cần bắt buộc công bố nhãn dinh dưỡng, nhãn cảnh báo sức khỏe trên bao bì sản phẩm; kiểm soát quảng cáo khuyến mại và tài trợ các sản phẩm, đặc biệt là những sản phẩm dành cho trẻ em đối với đồ uống có đường.

Uống nước chanh mà cho thêm thứ này da sẽ trắng hồng, chống tia UV, tăng sinh collagen mà nội tạng cũng được làm sạch

Uống nước chanh mà cho thêm thứ này da sẽ trắng hồng, chống tia UV, tăng sinh collagen mà nội tạng cũng được làm sạch

Sống khỏe - 4 giờ trước

Khi kết hợp, hai nguyên liệu này tạo thành một công thức đơn giản nhưng có thể mang lại nhiều tác dụng tích cực cho cơ thể, từ làn da, hệ tiêu hóa cho đến chức năng gan.

8 căn bệnh có thể đẩy lùi chỉ bằng việc uống nước hàng ngày

8 căn bệnh có thể đẩy lùi chỉ bằng việc uống nước hàng ngày

Sống khỏe - 5 giờ trước

GĐXH - Có lẽ bạn không biết rằng uống đủ nước cũng có thể giúp ngăn ngừa một số bệnh thông thường.

Người phụ nữ 45 tuổi ở Phú Thọ phát hiện u xơ tử cung to nhanh bất thường, thừa nhận một sai lầm nhiều chị em Việt mắc phải

Người phụ nữ 45 tuổi ở Phú Thọ phát hiện u xơ tử cung to nhanh bất thường, thừa nhận một sai lầm nhiều chị em Việt mắc phải

Bệnh thường gặp - 7 giờ trước

GĐXH - Khoảng 4-5 tháng gần đây, chị H có sử dụng một số loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, sau đó nhận thấy bụng to nhanh bất thường, đau tức bụng dưới, sờ thấy khối cứng chắc.

'Yêu' sai tư thế, người đàn ông 35 tuổi phải nhập viện cấp cứu

'Yêu' sai tư thế, người đàn ông 35 tuổi phải nhập viện cấp cứu

Y tế - 8 giờ trước

GĐXH - Sau khi thăm khám, các bác sĩ phát hiện dọc thể hang dương vật của bệnh nhân có nhiều điểm rách, mô tổ chức phù nề lan tỏa kèm tụ máu.

Bác sĩ đang chạy đua cấp cứu, người nhà nghĩ gì mà liên tục la hét, chửi bới?

Bác sĩ đang chạy đua cấp cứu, người nhà nghĩ gì mà liên tục la hét, chửi bới?

Sống khỏe - 9 giờ trước

Rất nhiều ý kiến bày tỏ thái độ khi xem clip các y bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba (Phú Thọ) cố gắng ép tim cứu bệnh nhi trong lúc người nhà la hét, chửi bới, đấm đạp nhân viên y tế. Đáng nói, những chuyện như thế vẫn diễn ra ở các khoa cấp cứu.

Dấu hiệu nguy hiểm trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp cần nhập viện ngay

Dấu hiệu nguy hiểm trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp cần nhập viện ngay

Bệnh thường gặp - 10 giờ trước

Virus hợp bào hô hấp (RSV) tuy không phải là loại virus mới, nhưng là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ nhỏ như: viêm mũi họng, viêm tiểu phế quản, viêm phế quản và viêm phổi...Nếu trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp mà có những dấu hiệu dưới đây, cha mẹ cần đưa trẻ đến nhập viện ngay.

Người đàn ông đau đầu âm ỉ, tổn thương não vì món ăn khoái khẩu của nhiều người Việt

Người đàn ông đau đầu âm ỉ, tổn thương não vì món ăn khoái khẩu của nhiều người Việt

Sống khỏe - 10 giờ trước

GĐXH - Tại bệnh viện, kết quả chụp X-quang cho thấy, bệnh nhân có các nốt vôi hóa vùng cổ, vai, ngực, bụng, hướng tới tổn thương do nhiễm ký sinh trùng.

Người đàn ông nhồi máu não thoát chết nhờ được đưa tới viện sớm

Người đàn ông nhồi máu não thoát chết nhờ được đưa tới viện sớm

Y tế - 13 giờ trước

Nhồi máu não là bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. Nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại nhiều di chứng nặng nề, người bệnh có thể tử vong.

Top