Chuyện về “Ly rượu mừng” hơn 40 năm mới được... rót
GiadinhNet - Cuối năm 2016, chương trình Giai điệu tự hào khiến không ít khán giả xúc động khi được nghe ca khúc "Ly rượu mừng" của nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Bài hát được viết với giai điệu tươi vui, hứng khởi, nhưng đã từng có thời bị “quên lãng”…
Chưa nghe "Ly rượu mừng" là chưa thấy Tết
Nhạc sĩ Phạm Đình Chương xuất thân trong một dòng họ mà hầu hết đều liên quan đến văn nghệ, bao gồm: Nhà thơ Thế Lữ, nhà văn Trúc Khê, nhạc sĩ Phạm Ngọc Cẩn, họa sĩ Phạm Văn Đôn, nhạc sĩ Phạm Văn Chung, danh ca Thái Thanh (em vợ của nhạc sĩ Phạm Duy)...Vợ ông cũng là một ca sĩ nức tiếng về cả tài lẫn sắc ở Sài Gòn - ca sĩ Khánh Ngọc. Trong các sáng tác của mình, nhạc sĩ Phạm Đình Chương có nhiều ca khúc nhắc đến ca sĩ Khánh Ngọc như một nguồn cảm hứng, nhưng cũng đồng thời là nỗi đau tột cùng khi cuộc hôn nhân của họ “giữa đường đứt gánh”.
Ngoài khả năng sáng tác, nhạc sĩ Phạm Đình Chương còn nổi danh trong ban nhạc Thăng Long (lấy nghệ sĩ danh hát là Hoài Bắc). Điều đặc biệt của nhóm nhạc hợp ca này là các thành viên đều trong một gia đình, gồm Hoài Trung, Thái Thanh, Thái Hằng. Với phong cách là một nhóm nhạc du ca, họ đi khắp nơi để biểu diễn và được yêu thích nhờ những ca khúc tự sáng tác của Phạm Đình Chương. Từ những ca khúc mang âm hưởng của miền Bắc như: “Khúc giao duyên”, “Thằng Cuội”, “Được mùa”, “Tiếng dân chài”... thời gian sau đó, nhạc sĩ Phạm Đình Chương viết nhiều bản nhạc nổi tiếng và vui tươi hơn: “Xóm đêm”, “Ly rượu mừng”, “Đón xuân”... Sau khi cuộc hôn nhân với ca sĩ Khánh Ngọc tan vỡ, các ca khúc của ông như nhuốm màu tâm trạng với lời ca nhức nhối, buốt giá: “Đêm cuối cùng”, “Thuở ban đầu”, “Người đi qua đời tôi”, “Nửa hồn thương đau”... Sau này, ông định cư tại Mỹ và mất năm 1991.
Nhắc đến sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Phạm Đình Chương, người ta không thể không nhắc đến ca khúc “Ly rượu mừng” được ông sáng tác từ đầu những năm 1950 của thế kỷ trước. Bài hát này đã có thời bị cấm biểu diễn. Nhà báo Nguyên Minh - thành viên Hội đồng bình luận của chương trình Giai điệu tự hào số cuối năm 2016 đã nói rằng, bài hát đã có thời rất thịnh hành ở miền Nam. Vào thời khắc Giao thừa, trong tiếng chuông nhà thờ đổ ngân dài, tiếng pháo nổ là giọng hát của danh ca Thái Thanh cùng ban hợp ca Thăng Long. Nó thân thuộc tới nỗi, ngày Tết mà chưa nghe “Ly rượu mừng” là chưa thấy không khí xuân về.
Ly rượu mừng trở lại
Ca khúc “Ly rượu mừng” được viết trên nền giai điệu vals, từng được cố nhạc sĩ Nguyễn Ánh ca tụng “từ lời đến giai điệu ca khúc đều rất hay, rất có ý nghĩa với mọi người. Ai nghe cũng sẽ thấy được mình trong đó”. Giới âm nhạc khi đó vô cùng ngạc nhiên khi bài hát có những câu như bài vè, quy tụ hầu hết tầng lớp dân cư ở ngay phần mở đầu ca khúc: “Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi /Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi/Người thương gia lợi tức/ Người công nhân ấm no/ Thoát ly đời gian lao nghèo khó"; hay đầy lạc quan và hi vọng: "Rót thêm tràn đầy chén quan san/Chúc người binh sĩ lên đàng/Chiến đấu công thành/Sáng cuộc đời lành/Mừng người vì nước quên thân mình/Nhấc cao ly này/Hãy chúc ngày mai sáng trời tự do/Nước non thanh bình/Muôn người hạnh phúc chan hòa"... Nhưng chỉ vì có những ca từ “chung chung, mơ hồ” mà ca khúc này đã bị “cất đi” trong sự nuối tiếc của không ít công chúng.
Sau này, nhiều đạo diễn âm nhạc muốn đưa ca khúc “Ly rượu mừng” vào các chương trình Tết, nhưng vì bị cấm mà đành từ bỏ. Khoảng 20 năm trước, hãng Phương Nam Film cũng từng làm thủ tục xin phép cho ca khúc “Ly rượu mừng” được phổ biến, nhưng vì không tập hợp được đủ tư liệu để xin cấp phép nên hồ sơ vẫn bị "tắc".
Đến năm 2015, bằng sự kiên trì, Phương Nam Film đã kết nối được với người thân của gia đình nhạc sĩ Phạm Đình Chương ở Mỹ và tìm được các tư liệu liên quan đến xuất xứ của ca khúc này. Theo thông tin trên báo chí đăng tải, Phương Nam Film và gia đình nhạc sĩ đã xác định được bài hát ra đời vào khoảng thời gian từ 1951 đến 1953. Tư liệu cũng cho thấy bài hát này nhạc sĩ viết về người lính chống Pháp. Trên cơ sở đó, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã cấp phép cho bài hát được hát hồi đầu năm 2016.
Sau khi được cấp phép, Phương Nam Film đã lấy tên ca khúc này làm tựa đề cho album nhạc xuân do Quang Dũng và Phạm Thu Hà thể hiện. Như một ly rượu càng để lâu càng ngấm, càng say, dẫu cho 41 năm bị "ngủ quên", một số ca từ của “Ly rượu mừng” không còn hợp thời, nhưng tinh thần của ca khúc về hạnh phúc, tình yêu mà nhạc sĩ gửi gắm thì vẫn không hề cũ đi. Đó cũng là lý do để “Ly rượu mừng” được lựa chọn biểu diễn trong một chương trình tiễn năm cũ, đón năm mới 2017 trên sân khấu của Giai điệu tự hào. Phần dàn dựng cũng là hợp ca giữa ca sĩ Bảo Trâm, Ngọc Khuê và nhóm Dòng thời gian như nhắc nhớ đến nhóm Thăng Long thuở nào.
Theo thông tin mà gia đình nhạc sĩ Phạm Đình Chương gửi cho Phương Nam Film thì bản nhạc vốn trích ra từ một tập sách nhạc Phạm Đình Chương ấn hành ở Mỹ. Trong đó ghi rõ: Ca khúc “Ly rượu mừng” được viết tại Sài Gòn năm 1953 để đăng trên số báo Tết, báo Đời Mới, thể theo yêu cầu của cụ Trần Văn Ân và nhà văn quá cố Nguyễn Đức Quỳnh - hai người chủ của tờ báo.
Minh Nhật
Nam nhạc sĩ mang hàm Trung tá vừa lên chức Giám đốc ở tuổi 47 là ai?
Giải trí - 10 giờ trướcGĐXH - Trung tá - Nhạc sĩ Đỗ Bảo vừa được bổ nhiệm làm Giám đốc Dàn nhạc Giao hưởng Quân đội, đánh dấu bước tiến lớn trong sự nghiệp âm nhạc.
Bố Hoa hậu Yến Nhi mất liên lạc giữa nước lũ, nàng hậu cầu cứu khẩn cấp
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - Hoa hậu Yến Nhi cho biết cô và mẹ đang vô cùng lo lắng khi mất liên lạc hoàn toàn với bố sau khi bị lật thuyền giữa nước lũ ở Đắk Lắk.
Những 'bóng hồng' showbiz Việt gây bất ngờ khi xuất thân nhà giáo
Thế giới showbiz - 11 giờ trướcGĐXH - Trước khi bước chân vào nghệ thuật, nhiều nghệ sĩ Việt như: Hồ Quỳnh Hương, MC Thanh Mai, Lê Âu Ngân Anh... đã gắn bó với bục giảng, với phấn trắng bảng đen.
Con gái út nhà Khánh Thi - Phan Hiển khoe má 'bánh bao' khiến dân mạng phát sốt
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - Lisa - con gái út nhà Khánh Thi và Phan Hiển tiếp tục "đốn tim" mạng xã hội khi khoe má "bánh bao" đáng yêu, xinh xắn như thiên thần.
Hương Giang lại gây chú ý trước chung kết Miss Universe 2025
Giải trí - 13 giờ trướcGĐXH - Hương Giang gây chú ý với trang phục dạ hội tại Miss Universe 2025. Nhiều ý kiến trái chiều về thiết kế của cô.
Nữ NSƯT nổi tiếng dòng nhạc đỏ vừa được phong hàm Phó giáo sư là ai?
Giải trí - 18 giờ trướcGĐXH - NSƯT Tân Nhàn - Trưởng khoa Thanh nhạc của học viện được phong hàm Phó giáo sư vào ngày 19/11. Đây là một vinh dự lớn với nữ nghệ sĩ nổi tiếng dòng nhạc đỏ khi bước sang tuổi 43.
Dự án Trinh Tam liên tục vướng rắc rối, căng thẳng cuộc đua vị trí Giám đốc Sở tài chính
Xem - nghe - đọc - 20 giờ trướcGĐXH - Trong tập 14 "Lằn ranh", dự án chung cư Trinh Tam bộc lộ nhiều vấn đề khiến ai cũng e ngại, đồng thời hé lộ nhiều góc khuất liên quan tới các sai phạm ở dự án này.
Tú Dưa tuổi U50: Đàn ông lứa tuổi trung niên là giai đoạn đẹp, sung sức
Thế giới showbiz - 21 giờ trướcTú Dưa (Mars Anh Tú) luôn muốn xuất hiện thật chỉn chu và phong độ vì thế bận mấy thì mỗi ngày anh đều phải dành ra 1-2 giờ chơi thể thao, ngồi vào đàn.
Sao Việt làm giáo viên: Người là ca sĩ hạng A, người bị nhầm là sinh viên
Câu chuyện văn hóa - 23 giờ trướcĐằng sau ánh đèn sân khấu, nhiều ca sĩ nổi tiếng ghi dấu ấn ở lĩnh vực sư phạm khi trở thành những giáo viên được học trò mến mộ như: Ca sĩ Thanh Duy, Hồ Quỳnh Hương, Thùy Chi, Dương Hoàng Yến.
Trọn vẹn khoảnh khắc Hương Giang tỏa sáng trong tà áo dài trắng tại Miss Universe 2025
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Khoảnh khắc Hương Giang - đại diện Việt Nam - xuất hiện với tà áo dài trắng cùng chiếc xe đạp quen thuộc trên sân khấu Miss Universe 2025 khiến nhiều khán giả thích thú.
Mỹ Anh (Phương Oanh) nhận ra nhiều điều sau lời xin lỗi của 'tiểu tam' Linh, bé Minh quyết hàn gắn bố mẹ
Xem - nghe - đọcGĐXH - Mỹ Anh đã nhận ra những lời của "tiểu tam" Linh là bịa đặt nhằm phá hoại hạnh phúc gia đình người khác, bé Minh quyết tâm hàn gắn bố mẹ.