Con hát, bố khen hay và câu chuyện xung đột lợi ích
GiadinhNet - Gương mặt thân quen 2014 đã khép lại với chiến thắng thuộc về Hoài Lâm. Liệu có ai giật mình khi biết rằng Hoài Linh là bố nuôi của ca sỹ Hoài Lâm, một trong các thí sinh của cuộc thi, và cũng chính là 1 trong 3 thành viên của Ban Giám khảo? Không bàn tới việc Hoài Lâm biểu diễn ra sao và giành ngôi quán quân có xứng đáng hay không, chỉ thấy có một sự xung đột lợi ích rất rõ ràng. Có lẽ ở bất kỳ nước phát triển nào, người ta nghe chuyện này sẽ tưởng là một trò đùa.
Hoài Linh: Một vai trò – hai lợi
ích
Đối chiếu vào trường hợp này, kể cả giả định trên thực tế là Hoài Linh rất công tâm và hoàn toàn không can thiệp vào kết quả còn Hoài Lâm là thí sinh xuất sắc nhất cuộc thi, thì vẫn có xung đột lợi ích. Và xung đột này xuất hiện ngay từ khi công bố danh sách giám khảo và thí sinh.

- Hoài Linh là giám khảo, có thể chấm điểm và nhận xét ưu ái cho con nuôi của mình. Tâm lý con người luôn có sự ưu ái dành cho người thân thiết. Đặc biệt, Hoài Linh còn là người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm, nên nguy cơ này càng cao. Trong dân gian cũng có câu "Con hát, mẹ khen hay".
- Quyết định bình chọn của công chúng có thể bị tác động bởi lời nhận xét của giám khảo. Tâm lý con người cũng dễ bịảnh hưởng bởi lời nói của người khác, đặc biệt nếu người đó có uy tín về mặt chuyên môn hoặc là người mình yêu mến. Mà Hoài Linh là một nghệ sỹ có tên tuổi, có uy tín và có lượng fan rất hùng hậu. Vì thế, có nguy cơ cao là fan của Hoài Linh cũng bình chọn cho Hoài Lâm. Những lời nhận xét rưng rưng cảm động và rất chân thành của Hoài Linh dành cho sự lựa chọn dòng nhạc dân gian của Hoài Lâm với tư cách là một người bố với con trong đêm chung kết cũng có thể khiến khán giả cảm động mà tăng thêm cảm tình cho Hoài Lâm.
- Hoài Linh là giám khảo, nhưng lại người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm từ nhiều năm nay. Trong trường hợp này, Hoài Linh có thể tư vấn cho con nuôi của mình. Xung đột lợi ích ở đây là rất lớn luôn vì có nguy cơ anh tự chấm điểm và nhận xét cho tác phẩm mà anh hướng dẫn người khác trình bày. Trong đêm chung kết, chính Hoài Linh cũng không ngần ngại mà nhận xét sau tiết mục của Hoài Lâm với tư cách là một người bố trước khi nhận xét với tư cách là giám khảo: ““Bố cảm ơn con vì đã nghe lời bố, không phải nghe lời bố là hát trích đoạn này, mà nghe lời bố là con đã giữ dòng nhạc quê hương...".
Tôi xin nhấn mạnh là trên đây chỉ là những NGUY CƠ có thể xảy ra trong thực tế. Tôi hoàn toàn không có bằng chứng nào chứng minh những điều đó đã thực sự xảy ra. Tuy nhiên, như đã giải thích ở trên, xung đột lợi ích xuất hiện ngay từ NGUY CƠ, chứ không phải từ hậu quả.
Cũng cần nhắc tới việc Hoài Linh đã “tiến cử” một cậu con nuôi khác là Cao Hữu Thiên trình bày 1 ca khúc trong đêm chung kết. Rõ ràng đây là sự tận dụng vị trí để đưa người thân quen tham gia một chương trình phát sóng trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia. Điều này cho thấy nguy cơ tận dụng vai trò giám khảo của Hoài Linh là có thể xảy ra.
Xung đột lợi ích: Xử lý ra sao?
Có một số ý kiến cho rằng, Gương mặt thân quen chỉ là một trò chơi truyền hình, và nhưng chương trình kiểu này phải có những “chiêu trò” để hút khách. Đồng ý rằng các cuộc thi mang tính chất giải trí phải có những điểm nhấn để thu hút người xem, nhưng không thể phá vỡ những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo một cuộc thi lành mạnh.

Năm 2013, American Idol đã loại nhà sản xuất kiêm nhạc sỹ Dr. Luke ra khỏi ghế giám khảo cho mùa thi năm 2014 vì Dr. Luke đã ký hợp đồng sản xuất với Sony Music trong khi đó, Universal Music Group, đối thủ của Sony, lại năm bản quyền của American Idol. Như vậy dù chương trình chưa diễn ra và chưa có bên nào bị thiệt hại nhưng cả Ban tổ chức và Dr. Luke đều thống nhất rút tên anh ra khỏi vị trí giám khảo để tránh xung đột lợi ích.
Ngay cả với các giải thưởng giật lon bia, lon nước ngọt trúng thưởng TV, xe máy, các công ty cũng cấm người nhà của nhân viên tham gia. Một tình huống thường gặp trong cuộc sống là học bổng của các chính phủ nước ngoài thường cấm con em các đại sứ quán của nước đó dự thi. Tất cả đều để ngăn chặn xung đột lợi ích, mặc dù trong các tình huống đó, nguy cơ một nhân viên bất kỳ có thể can thiệp vào kết quả của một cuộc thi học bổng hay việc giật nắp lon trúng thưởng thấp hơn nhiều so với nguy cơ bố nuôi, với tư cách là 1 trong 3 thành viên của ban giám khảo, can thiệp vào kết quả thi của con.
Như vậy có thể thấy, cách xử lý thông thường là loại bỏ hoàn toàn xung đột lợi ích ngay cả khi chưa có hậu quả đáng tiếc nào xảy ra, trừ những trường hợp bất khả kháng. Đối chiếu với tình huống của Gương mặt thân quen, Ban tổ chức hoàn toàn có thể thay thế Hoài Linh bằng một nghệ sỹ khác để đảm nhiệm vai trò giám khảo. Chẳng nhẽ cả Việt Nam chỉ có Hoài Linh có thể ngồi “ghế nóng”?
Showbiz là một thế giới nhiều tiền và quyền lực chứ không phải chỉ là chốn để đùa vui. Những cuộc chơi với giải thưởng vài trăm triệu đồng, và mật độ xuất hiện dày đặc trên truyền hình quốc gia vào giờ vàng – điều mà có tiền chưa chắc đã mua được – khiến cho sự nghiêm túc và lành mạnh càng phải được coi trọng.
Lan Hương

Sau 25 năm 'chiến thắng' ung thư, cuộc sống của Ái Vân thế nào?
Giải trí - 1 giờ trướcGĐXH - Ca sĩ Ái Vân thừa nhận từng tuyệt vọng khi soi gương thấy mái đầu cạo trọc, thân hình không đầy đặn khi điều trị ung thư.

'Cha tôi, người ở lại' mới nhất (tập 38): Màn hội thoại giữa NSND Công Lý và Minh Tiệp khiến khán giả tò mò
Xem - nghe - đọc - 1 giờ trướcGĐXH - Tập 38 phim "Cha tôi, người ở lại" hứa hẹn hấp dẫn khi có sự xuất hiện trở lại của NSND Công Lý và diễn viên Minh Tiệp.

Johnny Trí Nguyễn từng có cuộc hôn nhân kéo dài 7 năm với người vợ là ca sĩ, hiện tại ra sao?
Giải trí - 2 giờ trướcGĐXH - Johnny Trí Nguyễn được coi là nam nghệ sĩ đào hoa trong làng điện ảnh Việt, tuy nhiên, trong một chương trình cách đây 3 năm anh tự nhận mình lận đận tình cảm. Trước khi đến với Nhung Kate, anh từng kết hôn với người vợ là ca sĩ và có 2 cô con gái.

Mỹ nhân khiến Taylor Swift suy sụp
Xem - nghe - đọc - 2 giờ trướcVì tình bạn với Blake Lively, Taylor Swift bị kéo vào vụ kiện tụng giữa nữ diễn viên và đạo diễn Justin Baldoni. Theo nguồn tin của Daily Mail, siêu sao nhạc pop rơi vào trạng thái suy sụp và cảm thấy bị lợi dụng bởi người chị em lâu năm.

Con trai 2 tuổi của Minh Hằng bụ bẫm, diện đồ ra dáng 'thiếu gia nhí'
Giải trí - 4 giờ trướcGĐXH - Bé Mỡ - con trai Minh Hằng - thu hút chú ý với outfit 'chất chơi' theo phong cách streetwear cùng vẻ ngoài bụ bẫm, đáng yêu.

Nhan sắc nữ diễn viên Hà Nội đang gây tranh cãi, bị ghét nhất trong phim 'Cha tôi, người ở lại'
Giải trí - 4 giờ trướcGĐXH - Diễn viên Thu Quỳnh có nhan sắc quyến rũ, diễn xuất biến hóa nhưng lại đang gây tranh cãi và bị ghét nhất trong phim "Cha tôi, người ở lại".

"Thám tử Kiên" của Victor Vũ cán mốc doanh thu 200 tỷ đồng
Câu chuyện văn hóa - 5 giờ trướcPhim "Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu" của đạo diễn Victor Vũ chính thức cán mốc doanh thu 200 tỷ đồng, sau 2 tuần ra mắt.

Fan sôi sục tìm thông tin giá vé show G-Dragon ở Việt Nam
Giải trí - 6 giờ trướcGĐXH - Thông tin G-Dragon đến Việt Nam biểu diễn vào tháng 6 tới đã khiến fan Việt Nam sôi sục bàn tán trên các diễn đàn. Thông tin về giá vé cũng ngay lập tức được tìm kiếm.

Johnny Trí Nguyễn và chuyện tình hơn 10 năm đẹp như trên phim với Nhung Kate, 'cái kết' đã được nhắc tới cách đây 6 năm?
Giải trí - 6 giờ trướcGĐXH - Johnny Trí Nguyễn và Nhung Kate vừa chính thức chia tay nhau, kết thúc mối tình đẹp tựa trên phim kéo dài suốt hơn 10 năm qua.

Mỹ nhân VFC quê Tuyên Quang vừa gây tranh cãi trong phim 'Cha tôi người ở lại' có đời thực như thế nào?
Giải trí - 8 giờ trướcGĐXH - Lương Thu Trang là mỹ nhân VFC quê Tuyên Quang gây sốt thời gian qua với vai diễn kiến trúc sư Tuệ Minh trong phim "Cha tôi người ở lại". Nhờ vai diễn này, mỹ nhân thành Tuyên hiện đang được khán giả rất quan tâm và bàn tán sôi nổi trên các diễn đàn phim.

Nhan sắc 'đả nữ' vừa chia tay Johnny Trí Nguyễn
Giải tríGĐXH - Johnny Trí Nguyễn vừa xác nhận với truyền thông đã kết thúc mối tình hơn 1 thập kỷ với diễn viên Nhung Kate. Nhan sắc, sự nghiệp của nàng "đả nữ" làng điện ảnh vì thế cũng gây tò mò với khán giả.