Con hát, bố khen hay và câu chuyện xung đột lợi ích
GiadinhNet - Gương mặt thân quen 2014 đã khép lại với chiến thắng thuộc về Hoài Lâm. Liệu có ai giật mình khi biết rằng Hoài Linh là bố nuôi của ca sỹ Hoài Lâm, một trong các thí sinh của cuộc thi, và cũng chính là 1 trong 3 thành viên của Ban Giám khảo? Không bàn tới việc Hoài Lâm biểu diễn ra sao và giành ngôi quán quân có xứng đáng hay không, chỉ thấy có một sự xung đột lợi ích rất rõ ràng. Có lẽ ở bất kỳ nước phát triển nào, người ta nghe chuyện này sẽ tưởng là một trò đùa.
Hoài Linh: Một vai trò – hai lợi
ích
Đối chiếu vào trường hợp này, kể cả giả định trên thực tế là Hoài Linh rất công tâm và hoàn toàn không can thiệp vào kết quả còn Hoài Lâm là thí sinh xuất sắc nhất cuộc thi, thì vẫn có xung đột lợi ích. Và xung đột này xuất hiện ngay từ khi công bố danh sách giám khảo và thí sinh.

- Hoài Linh là giám khảo, có thể chấm điểm và nhận xét ưu ái cho con nuôi của mình. Tâm lý con người luôn có sự ưu ái dành cho người thân thiết. Đặc biệt, Hoài Linh còn là người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm, nên nguy cơ này càng cao. Trong dân gian cũng có câu "Con hát, mẹ khen hay".
- Quyết định bình chọn của công chúng có thể bị tác động bởi lời nhận xét của giám khảo. Tâm lý con người cũng dễ bịảnh hưởng bởi lời nói của người khác, đặc biệt nếu người đó có uy tín về mặt chuyên môn hoặc là người mình yêu mến. Mà Hoài Linh là một nghệ sỹ có tên tuổi, có uy tín và có lượng fan rất hùng hậu. Vì thế, có nguy cơ cao là fan của Hoài Linh cũng bình chọn cho Hoài Lâm. Những lời nhận xét rưng rưng cảm động và rất chân thành của Hoài Linh dành cho sự lựa chọn dòng nhạc dân gian của Hoài Lâm với tư cách là một người bố với con trong đêm chung kết cũng có thể khiến khán giả cảm động mà tăng thêm cảm tình cho Hoài Lâm.
- Hoài Linh là giám khảo, nhưng lại người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm từ nhiều năm nay. Trong trường hợp này, Hoài Linh có thể tư vấn cho con nuôi của mình. Xung đột lợi ích ở đây là rất lớn luôn vì có nguy cơ anh tự chấm điểm và nhận xét cho tác phẩm mà anh hướng dẫn người khác trình bày. Trong đêm chung kết, chính Hoài Linh cũng không ngần ngại mà nhận xét sau tiết mục của Hoài Lâm với tư cách là một người bố trước khi nhận xét với tư cách là giám khảo: ““Bố cảm ơn con vì đã nghe lời bố, không phải nghe lời bố là hát trích đoạn này, mà nghe lời bố là con đã giữ dòng nhạc quê hương...".
Tôi xin nhấn mạnh là trên đây chỉ là những NGUY CƠ có thể xảy ra trong thực tế. Tôi hoàn toàn không có bằng chứng nào chứng minh những điều đó đã thực sự xảy ra. Tuy nhiên, như đã giải thích ở trên, xung đột lợi ích xuất hiện ngay từ NGUY CƠ, chứ không phải từ hậu quả.
Cũng cần nhắc tới việc Hoài Linh đã “tiến cử” một cậu con nuôi khác là Cao Hữu Thiên trình bày 1 ca khúc trong đêm chung kết. Rõ ràng đây là sự tận dụng vị trí để đưa người thân quen tham gia một chương trình phát sóng trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia. Điều này cho thấy nguy cơ tận dụng vai trò giám khảo của Hoài Linh là có thể xảy ra.
Xung đột lợi ích: Xử lý ra sao?
Có một số ý kiến cho rằng, Gương mặt thân quen chỉ là một trò chơi truyền hình, và nhưng chương trình kiểu này phải có những “chiêu trò” để hút khách. Đồng ý rằng các cuộc thi mang tính chất giải trí phải có những điểm nhấn để thu hút người xem, nhưng không thể phá vỡ những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo một cuộc thi lành mạnh.

Năm 2013, American Idol đã loại nhà sản xuất kiêm nhạc sỹ Dr. Luke ra khỏi ghế giám khảo cho mùa thi năm 2014 vì Dr. Luke đã ký hợp đồng sản xuất với Sony Music trong khi đó, Universal Music Group, đối thủ của Sony, lại năm bản quyền của American Idol. Như vậy dù chương trình chưa diễn ra và chưa có bên nào bị thiệt hại nhưng cả Ban tổ chức và Dr. Luke đều thống nhất rút tên anh ra khỏi vị trí giám khảo để tránh xung đột lợi ích.
Ngay cả với các giải thưởng giật lon bia, lon nước ngọt trúng thưởng TV, xe máy, các công ty cũng cấm người nhà của nhân viên tham gia. Một tình huống thường gặp trong cuộc sống là học bổng của các chính phủ nước ngoài thường cấm con em các đại sứ quán của nước đó dự thi. Tất cả đều để ngăn chặn xung đột lợi ích, mặc dù trong các tình huống đó, nguy cơ một nhân viên bất kỳ có thể can thiệp vào kết quả của một cuộc thi học bổng hay việc giật nắp lon trúng thưởng thấp hơn nhiều so với nguy cơ bố nuôi, với tư cách là 1 trong 3 thành viên của ban giám khảo, can thiệp vào kết quả thi của con.
Như vậy có thể thấy, cách xử lý thông thường là loại bỏ hoàn toàn xung đột lợi ích ngay cả khi chưa có hậu quả đáng tiếc nào xảy ra, trừ những trường hợp bất khả kháng. Đối chiếu với tình huống của Gương mặt thân quen, Ban tổ chức hoàn toàn có thể thay thế Hoài Linh bằng một nghệ sỹ khác để đảm nhiệm vai trò giám khảo. Chẳng nhẽ cả Việt Nam chỉ có Hoài Linh có thể ngồi “ghế nóng”?
Showbiz là một thế giới nhiều tiền và quyền lực chứ không phải chỉ là chốn để đùa vui. Những cuộc chơi với giải thưởng vài trăm triệu đồng, và mật độ xuất hiện dày đặc trên truyền hình quốc gia vào giờ vàng – điều mà có tiền chưa chắc đã mua được – khiến cho sự nghiêm túc và lành mạnh càng phải được coi trọng.
Lan Hương
NSND Tiến Đạt hiếm hoi nhắc về con trai và con dâu làm ngoại giao
Giải trí - 10 giờ trướcGĐXH - "Gia đình 'tam đại đồng đường' nhưng với các con, tôi không bao giờ tham gia vào chuyện của vợ chồng con, chỉ đưa ra những góp ý mang tính chất gợi ý. Có lẽ vì thế mà gia đình mới sống hòa thuận, bền vững", NSND Tiến Đạt chia sẻ.
Mẹ chồng H'Hen Niê gây chú ý
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - Bố mẹ chồng H'Hen Niê không ngần ngại thể hiện tình cảm trước mặt các con trong ngày sinh nhật.
Tú 'bóc mẽ' Hiếu, Duyên thú nhận chuyện vào khách sạn với đàn ông
Xem - nghe - đọc - 12 giờ trướcGĐXH - Trong tập 31 "Cách em 1 milimet", Tú đã có cuộc nói chuyện thẳng thắn với Hiếu chuyện bắt gặp anh ta cùng với Duyên vào khách sạn.
Chủ tịch tập đoàn Trinh Tam hối lộ Khắc số tiền đủ để 'xây dựng một tổ ấm'
Xem - nghe - đọc - 12 giờ trướcGĐXH - Trong tập 34 "Lằn ranh", số tiền mà Chủ tịch tập đoàn Trinh Tam đưa cho Khắc đủ để anh có thể xây dựng một tổ ấm.
Ngày 21/12, phim 'Mưa đỏ' được phát sóng trên VTV3 và VTV8
Xem - nghe - đọc - 13 giờ trướcGĐXH - Nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, phim điện ảnh "Mưa đỏ" sẽ được phát sóng trên VTV3, VTV8 vào ngày 21/12.
5 cô gái tiềm năng giành Người đẹp thời trang Miss World Vietnam 2025
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - Lộ diện top 5 giải Người đẹp thời trang tại Miss World Vietnam 2025 gồm: Nguyễn Đào Tuyên Dương, Nguyễn Lan Nhi, Huỳnh Bích Thoại, Ngô Thị Kiều Anh và Phan Phương Oanh.
Con trai Thương Tín lại vướng rắc rối
Giải trí - 15 giờ trướcGĐXH - Con trai Thương Tín bị lợi dụng kêu gọi giúp đỡ, buộc phải lên tiếng đính chính thông tin.
Lý do nào khiến Mỹ Tâm tham gia sản xuất phim do bạn trai tin đồn làm đạo diễn?
Giải trí - 16 giờ trướcGĐXH - Mỹ Tâm mới đây đã công khai tham gia sản xuất phim do bạn trai tin đồn Mai Tài Phến làm đạo diễn. Lý do gì khiến nữ ca sĩ có quyết định này?
Phan Hiển khen Khánh Thi: 'Bạn ăn gì mà ngày càng xinh đẹp thế?'
Giải trí - 19 giờ trướcGĐXH - Khánh Thi - Phan Hiển mới đây đã cùng 3 con chụp bộ ảnh giáng sinh ấm áp. Điều đáng chú ý là lời khen "có cánh" Phan Hiển dành cho vợ.
Trước khi tiết lộ chuyện 'uống thuốc giảm đau' để có cơ hội thi đấu, sự nghiệp của Đoàn Văn Hậu ra sao?
Xem - nghe - đọc - 20 giờ trướcGĐXH - Đoàn Văn Hậu đã kể lại hành trình bị thương và học cách vượt qua để vực dậy tinh thần chiến đấu cùng đồng đội khiến khán giả xúc động.
Con trai Thương Tín lại vướng rắc rối
Giải tríGĐXH - Con trai Thương Tín bị lợi dụng kêu gọi giúp đỡ, buộc phải lên tiếng đính chính thông tin.