Con hát, bố khen hay và câu chuyện xung đột lợi ích
GiadinhNet - Gương mặt thân quen 2014 đã khép lại với chiến thắng thuộc về Hoài Lâm. Liệu có ai giật mình khi biết rằng Hoài Linh là bố nuôi của ca sỹ Hoài Lâm, một trong các thí sinh của cuộc thi, và cũng chính là 1 trong 3 thành viên của Ban Giám khảo? Không bàn tới việc Hoài Lâm biểu diễn ra sao và giành ngôi quán quân có xứng đáng hay không, chỉ thấy có một sự xung đột lợi ích rất rõ ràng. Có lẽ ở bất kỳ nước phát triển nào, người ta nghe chuyện này sẽ tưởng là một trò đùa.
Hoài Linh: Một vai trò – hai lợi
ích
Đối chiếu vào trường hợp này, kể cả giả định trên thực tế là Hoài Linh rất công tâm và hoàn toàn không can thiệp vào kết quả còn Hoài Lâm là thí sinh xuất sắc nhất cuộc thi, thì vẫn có xung đột lợi ích. Và xung đột này xuất hiện ngay từ khi công bố danh sách giám khảo và thí sinh.

- Hoài Linh là giám khảo, có thể chấm điểm và nhận xét ưu ái cho con nuôi của mình. Tâm lý con người luôn có sự ưu ái dành cho người thân thiết. Đặc biệt, Hoài Linh còn là người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm, nên nguy cơ này càng cao. Trong dân gian cũng có câu "Con hát, mẹ khen hay".
- Quyết định bình chọn của công chúng có thể bị tác động bởi lời nhận xét của giám khảo. Tâm lý con người cũng dễ bịảnh hưởng bởi lời nói của người khác, đặc biệt nếu người đó có uy tín về mặt chuyên môn hoặc là người mình yêu mến. Mà Hoài Linh là một nghệ sỹ có tên tuổi, có uy tín và có lượng fan rất hùng hậu. Vì thế, có nguy cơ cao là fan của Hoài Linh cũng bình chọn cho Hoài Lâm. Những lời nhận xét rưng rưng cảm động và rất chân thành của Hoài Linh dành cho sự lựa chọn dòng nhạc dân gian của Hoài Lâm với tư cách là một người bố với con trong đêm chung kết cũng có thể khiến khán giả cảm động mà tăng thêm cảm tình cho Hoài Lâm.
- Hoài Linh là giám khảo, nhưng lại người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm từ nhiều năm nay. Trong trường hợp này, Hoài Linh có thể tư vấn cho con nuôi của mình. Xung đột lợi ích ở đây là rất lớn luôn vì có nguy cơ anh tự chấm điểm và nhận xét cho tác phẩm mà anh hướng dẫn người khác trình bày. Trong đêm chung kết, chính Hoài Linh cũng không ngần ngại mà nhận xét sau tiết mục của Hoài Lâm với tư cách là một người bố trước khi nhận xét với tư cách là giám khảo: ““Bố cảm ơn con vì đã nghe lời bố, không phải nghe lời bố là hát trích đoạn này, mà nghe lời bố là con đã giữ dòng nhạc quê hương...".
Tôi xin nhấn mạnh là trên đây chỉ là những NGUY CƠ có thể xảy ra trong thực tế. Tôi hoàn toàn không có bằng chứng nào chứng minh những điều đó đã thực sự xảy ra. Tuy nhiên, như đã giải thích ở trên, xung đột lợi ích xuất hiện ngay từ NGUY CƠ, chứ không phải từ hậu quả.
Cũng cần nhắc tới việc Hoài Linh đã “tiến cử” một cậu con nuôi khác là Cao Hữu Thiên trình bày 1 ca khúc trong đêm chung kết. Rõ ràng đây là sự tận dụng vị trí để đưa người thân quen tham gia một chương trình phát sóng trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia. Điều này cho thấy nguy cơ tận dụng vai trò giám khảo của Hoài Linh là có thể xảy ra.
Xung đột lợi ích: Xử lý ra sao?
Có một số ý kiến cho rằng, Gương mặt thân quen chỉ là một trò chơi truyền hình, và nhưng chương trình kiểu này phải có những “chiêu trò” để hút khách. Đồng ý rằng các cuộc thi mang tính chất giải trí phải có những điểm nhấn để thu hút người xem, nhưng không thể phá vỡ những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo một cuộc thi lành mạnh.

Năm 2013, American Idol đã loại nhà sản xuất kiêm nhạc sỹ Dr. Luke ra khỏi ghế giám khảo cho mùa thi năm 2014 vì Dr. Luke đã ký hợp đồng sản xuất với Sony Music trong khi đó, Universal Music Group, đối thủ của Sony, lại năm bản quyền của American Idol. Như vậy dù chương trình chưa diễn ra và chưa có bên nào bị thiệt hại nhưng cả Ban tổ chức và Dr. Luke đều thống nhất rút tên anh ra khỏi vị trí giám khảo để tránh xung đột lợi ích.
Ngay cả với các giải thưởng giật lon bia, lon nước ngọt trúng thưởng TV, xe máy, các công ty cũng cấm người nhà của nhân viên tham gia. Một tình huống thường gặp trong cuộc sống là học bổng của các chính phủ nước ngoài thường cấm con em các đại sứ quán của nước đó dự thi. Tất cả đều để ngăn chặn xung đột lợi ích, mặc dù trong các tình huống đó, nguy cơ một nhân viên bất kỳ có thể can thiệp vào kết quả của một cuộc thi học bổng hay việc giật nắp lon trúng thưởng thấp hơn nhiều so với nguy cơ bố nuôi, với tư cách là 1 trong 3 thành viên của ban giám khảo, can thiệp vào kết quả thi của con.
Như vậy có thể thấy, cách xử lý thông thường là loại bỏ hoàn toàn xung đột lợi ích ngay cả khi chưa có hậu quả đáng tiếc nào xảy ra, trừ những trường hợp bất khả kháng. Đối chiếu với tình huống của Gương mặt thân quen, Ban tổ chức hoàn toàn có thể thay thế Hoài Linh bằng một nghệ sỹ khác để đảm nhiệm vai trò giám khảo. Chẳng nhẽ cả Việt Nam chỉ có Hoài Linh có thể ngồi “ghế nóng”?
Showbiz là một thế giới nhiều tiền và quyền lực chứ không phải chỉ là chốn để đùa vui. Những cuộc chơi với giải thưởng vài trăm triệu đồng, và mật độ xuất hiện dày đặc trên truyền hình quốc gia vào giờ vàng – điều mà có tiền chưa chắc đã mua được – khiến cho sự nghiêm túc và lành mạnh càng phải được coi trọng.
Lan Hương

'Dịu dàng màu nắng' mới nhất (tập 27): Lan Anh 'dẹp loạn' tại spa, sếp Phong tiếp tục gặp sóng gió
Giải trí - 59 phút trướcGĐXH - Trong "Dịu dàng màu nắng" tập 27, Lan Anh quyết định cho đám nhân viên hỗn láo nghỉ việc, trong khi đó sếp Phong gặp thêm thử thách khi sản phẩm mới ế ấm.

'Người đẹp Tây Đô' đang gây tranh cãi tại Miss Grand Vietnam 2025 là ai?
Giải trí - 2 giờ trướcGĐXH - Bức ảnh công bố thí sinh Thu Ngân trên Fanpage Miss Grand Vietnam - Hoa hậu Hòa bình Việt Nam bị fan sắc đẹp "bắt lỗi".

Phương Mỹ Chi có cơ hội vào chung kết tại gameshow Trung Quốc?
Thế giới showbiz - 3 giờ trướcSau những phần trình diễn ở "Sing! Asia", Phương Mỹ Chi nhận được rất nhiều đánh giá tích cực từ khán giả và truyền thông Trung Quốc.

'Mặt trời lạnh' tập mới nhất: Sơn Dương sốc khi Mai Ly là bồ lâu năm của Tuấn Trần
Xem - nghe - đọc - 3 giờ trướcGĐXH - Mai Ly bị bóc mẽ vì dám "bắt cá hai tay", cô còn thêm một phen choáng váng khi Sơn Dương biết được cô là người tình lâu năm của Tuấn Trần.

Người mẫu Nam Phong đột ngột qua đời ở tuổi 41
Thế giới showbiz - 3 giờ trướcGia đình thông tin người mẫu, nhà thiết kế Nam Phong đã được đưa về quê nhà và trút hơi thở cuối cùng tại đây.

Làm mẹ đơn thân, nữ chính phim 'Dịu dàng màu nắng' gặp khó khăn trong cuộc sống đời thường ra sao?
Giải trí - 4 giờ trướcGĐXH - Lương Thu Trang cảm thấy khó khăn trong chuyện nuôi dạy con vì nhiều lúc 2 mẹ con bị bất đồng quan điểm với nhau.

'Dịu dàng màu nắng' tập mới nhất: Lan Anh (Lương Thu Trang) nỗ lực hàn gắn, Bắc (Duy Hưng) tiếp tục gây thêm tổn thương
Xem - nghe - đọc - 4 giờ trướcGĐXH - Trong tập 26 "Dịu dàng màu nắng", trong khi Lan Anh thương con muốn hàn gắn gia đình nhưng vấp phải sự bất hợp tác của Bắc.

Con gái duy nhất của Hoa hậu Thu Hoài: Nói 3 thứ tiếng, 25 tuổi làm Phó giám đốc
Thế giới showbiz - 5 giờ trướcChen Huai Hsiu - con gái duy nhất của Hoa hậu Thu Hoài hiếm hoi lộ diện, gây ấn tượng bởi vẻ ngoài xinh xắn và thành tích ấn tượng.

NSND Thu Quế mang quân hàm Đại tá đón niềm vui mới ở tuổi 56
Câu chuyện văn hóa - 7 giờ trướcNSND Thu Quế cho biết chị vinh dự và tự hào khi vừa được Thủ trưởng cấp cao của Tổng cục Chính trị trao quyết định nâng lương Đại tá lần 2 ngày 7/7/2025.

'Của để dành' nhà Phương Oanh lộ diện sau thông tin bịa đặt 'Shark Bình cho vợ 1 tỷ tiêu vặt'
Giải trí - 19 giờ trướcGĐXH - Cặp song sinh Jimmy và Jenny chính là 'của để dành' nhà Phương Oanh. Biểu cảm nhí nhố của 2 bé khiến fan thích thú.

'Của để dành' nhà Phương Oanh lộ diện sau thông tin bịa đặt 'Shark Bình cho vợ 1 tỷ tiêu vặt'
Giải tríGĐXH - Cặp song sinh Jimmy và Jenny chính là 'của để dành' nhà Phương Oanh. Biểu cảm nhí nhố của 2 bé khiến fan thích thú.