Cường quốc số 1 châu Á đã “đứng im” suốt cả thập kỷ
Từng được hy vọng sẽ là “tương lai” của thế giới, nhưng cường quốc số 1 châu Á đang mắc kẹt.
Nhật Bản vẫn luôn là cường quốc về mọi mặt trong hàng chục năm, và đến giờ vẫn vậy. Xứ sở Phù Tang vẫn là cái tên đứng top đầu về nền kinh tế ở châu Á. Thế nhưng, nó đã chững lại quá lâu và nhiều khả năng sẽ không thay đổi. Nhật Bản đang bị mắc kẹt trong mọi mặt.
"Thập kỷ thất lạc" kéo dài của Nhật Bản
Đây từng là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. Khi đó, Nhật Bản là mảnh đất trong mơ của nhiều người, nổi tiếng là một quốc gia hòa bình, thịnh vượng với tuổi thọ cao nhất thế giới, tỷ lệ giết người thấp nhất, ít xung đột chính trị, hộ chiếu quyền lực và sở hữu mạng lưới đường sắt cao tốc tốt nhất.
Nhật Bản đã nổi lên sau Thế chiến thứ hai và chinh phục ngành sản xuất toàn cầu. Vào giữa những năm 1980, người ta nói đùa rằng khuôn viên của cung điện hoàng gia ở Tokyo có giá trị tương đương với toàn bộ California. Tokyo đẹp, hiện đại, sạch sẽ hơn nhiều bất kỳ thành phố châu Á nào khác. Nếu Hồng Kông và Đài Bắc là những thanh thiếu niên ồn ào của châu Á thì Tokyo đã là "người trưởng thành" từ lâu. Tokyo là một khu rừng bê tông, nhưng nó là một khu rừng được cắt tỉa rất đẹp.
Trước Cung điện Hoàng gia ở Tokyo, đường chân trời bị che lấp bởi những tòa tháp bằng kính của những doanh nghiệp khổng lồ của đất nước - Mitsubishi, Mitsui, Hitachi, Sony. Từ New York đến Sydney, các bậc cha mẹ đầy tham vọng thúc giục con cái của họ học tiếng Nhật.
Sau đó, vào năm 1991, bong bóng kinh tế vỡ. Thị trường chứng khoán Tokyo sụp đổ. Giá bất động sản rơi xuống dốc. Quãng thời gian từ năm 1991 đến năm 2001 được gọi là "thập kỷ thất lạc" của Nhật Bản. Và dường như nó vẫn kéo dài tiếp, sang những thập kỷ tiếp theo dù ảnh hưởng không sâu sắc bằng mà chỉ âm ỉ.
Mỹ và châu Âu từng lo sợ sức mạnh kinh tế của Nhật Bản giống như cách họ sợ sức mạnh kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc bây giờ. Nhưng Nhật Bản mà thế giới mong đợi đã không bao giờ đến. Vào cuối những năm 1980, người Nhật giàu hơn người Mỹ. Bây giờ họ kiếm được ít hơn người Anh. Tiền lương thực tế đã không tăng ở đây trong 30 năm. Thu nhập ở Hàn Quốc và Đài Loan đã bắt kịp và thậm chí vượt qua Nhật Bản.
Trong thời gian qua, Nhật Bản đã phải vật lộn với nền kinh tế trì trệ. Nó bị cản trở bởi sự phản kháng sâu sắc đối với sự thay đổi và sự gắn bó ngoan cố với quá khứ.
Năm 2022, lạm phát của Nhật Bản đạt mức cao nhất trong 41 năm do ngân hàng trung ương chịu áp lực chính sách. Đây là mức lạm phát cao nhất kể từ năm 1981. Kinh tế quốc gia này đang bị mắc kẹt, trong bối cảnh dân số đang già đi và thu hẹp lại.
Nhật Bản đối diện với nguy cơ "biến mất"
Thách thức kinh tế lớn nhất của Nhật Bản chính là dân số già. Một phần ba dân số Nhật Bản hiện tại trên 60 tuổi. Xứ sở hoa anh đào là quốc gia có dân số già nhất thế giới, chỉ sau Monaco nhỏ bé. Tỷ lệ ca sinh liên tục đạt kỷ lục thấp hàng năm, với con số của năm 2022 là 799.728 ca sinh trên 1,58 triệu ca tử. Tỷ lệ tử vong đã vượt xa tỷ lệ sinh ở Nhật Bản trong hơn một thập kỷ qua. Đến năm 2050, nước Nhật có thể mất 1/5 dân số hiện tại.
Dân số già có nghĩa là lực lượng lao động ngày càng ít và chi phí cho lương hưu và chăm sóc sức khỏe, an sinh xã hội ngày càng tăng. Những người ở độ tuổi lao động ngày càng phải gánh trên vai áp lực để có thể nuôi người già.
Cuộc sống, công việc quá áp lực như vậy càng khiến những người Nhật trẻ tuổi ngày nay từ chối kết hôn hoặc sinh con. Theo báo cáo năm 2022 của Văn phòng Nội các Nhật Bản, 25,4% phụ nữ ở độ tuổi 30 và 26,5% nam giới cùng độ tuổi nói rằng họ không muốn kết hôn. Tương tự, hơn 19% nam giới và 14% phụ nữ ở độ tuổi 20 không có kế hoạch hôn nhân.
Bên cạnh đó, Nhật Bản vẫn là một nơi nặng truyền thống Á Đông. Chỉ 13% các nhà quản lý Nhật Bản là phụ nữ và trong chính trường, tỷ lệ còn thấp hơn với 1 trong 10 ghế nghị sĩ là phụ nữ. Văn hóa xã hội này càng thúc đẩy phụ nữ trẻ không muốn kết hôn vì họ vẫn phải chịu định kiến nên ở nhà làm nội trợ chăm con.
Dẫu vậy, thái độ của Nhật Bản với người nhập cư vẫn không dao động. Chỉ có khoảng 3% dân số Nhật Bản là người sinh ra ở nước ngoài, so với 15% ở Anh. Không có dấu hiệu gì cho thấy chính quyền sẽ nới lỏng quy định nhập cư, nhập tịch cho người nước ngoài.
"Nếu chúng ta cứ tiếp tục như thế này thì cả đất nước sẽ biến mất", đó là phát biểu vào tháng 2 năm nay của thượng nghị sĩ Masako Mori, cố vấn của Thủ tướng Fumio Kishida sau khi Nhật Bản công bố số lượng trẻ sơ sinh chào đời trong năm 2022 thấp kỷ lục.
Câu chuyện về tương lai mơ hồ của Nhật Bản sẽ có những bài học cho phần còn lại của thế giới. Trong thời đại trí tuệ nhân tạo, những người nông dân già cuối cùng ở Nhật Bản có thể bị thay thế bằng robot thông minh. Và khi thế hệ tương lai đến, nếu không có gì thay đổi, đất nước mặt trời mọc sẽ ngày càng vắng vẻ và thu hẹp lại. Liệu Nhật Bản sẽ dần trở nên không còn phù hợp với guồng quay thời đại, hay sẽ "tái sinh" lại chính mình?
Thanh niên bán bảo hiểm 'nghèo' lại lái xe Lamborghini, Porsche, 'tậu' biệt thự, cảnh sát lập tức vào cuộc điều tra: Hàng trăm nạn nhân lộ diện, 1 người bị bắt giữ
Chuyện đó đây - 5 giờ trướcNam thanh niên này lọt vào tầm ngắm của cảnh sát sau khi lên sóng truyền hình để khoe khoang sự giàu có,
Robot 'tấn công' tàn bạo khiến kỹ sư tại nhà máy Thái Lan tử vong, camera an ninh ghi lại toàn bộ diễn biến gây ám ảnh
Chuyện đó đây - 16 giờ trướcSự cố xảy ra tại một nhà máy tại Chonburi (Thái Lan) đã khiến một nam công nhân tử vong tại chỗ.
‘Lớp băng tưởng như bất khả xâm phạm ở Nam Cực đang tan chảy từ bên dưới’
Chuyện đó đây - 23 giờ trướcCác chuyên gia khí hậu và đại dương nêu những dấu hiệu cho thấy ngay cả khối băng khổng lồ ở vùng cực Trái đất cũng có giới hạn, và giới hạn này đang thu hẹp.
Gia đình nghèo nhất làng bỗng có nhẫn vàng đeo kín tay: Cảnh sát, chuyên gia đến làm việc, phát hiện sự thật không như mơ
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcGiàu lên một cách nhanh chóng, gia đình cụ ông người Trung Quốc bị nhiều người đồn đoán. Song thực tế mọi chuyện không như những gì mọi người tưởng tượng.
Tranh cãi chuyện cho con gái 1 tuổi 11 căn hộ làm của hồi môn
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcChuyện cô bé 1 tuổi "sinh ra đã ngậm thìa vàng" ở Chiết Giang, Trung Quốc đươc bố chuẩn bị 11 căn hộ làm của hồi môn khiến dân mạng tranh cãi về việc nuôi dạy con.
Người đàn ông đi tù 15 năm, trở về nuôi bò, xây biệt thự: Cảnh sát điều tra phát hiện bí mật rúng động
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcDù đã lập trang trại bò để ngụy trang, đối tượng này vẫn để lộ sơ hở.
Người nghèo tại Mỹ bỏ 5% thu nhập/năm vào xổ số, chi tiền gấp 30 lần người giàu để tìm kiếm cơ hội đổi đời
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcNăm 2023, Người Mỹ chi hơn 100 tỷ USD vào xổ số do nhà nước quản lý.
Lạ đời nhiều thanh niên Trung Quốc lên mạng nhận TikToker làm bố mẹ để an ủi sự thiếu thốn tinh thần
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcNhiều thanh niên Trung Quốc cảm thấy không thể kết nối với bố mẹ. Vì vậy, họ đang tìm kiếm những người có ảnh hưởng trực tuyến để có được sự thân mật mà họ khao khát.
6 tháng bị tông xe hơn 70 lần, người đàn ông bị cảnh sát 'tóm gáy'
Chuyện đó đây - 3 ngày trướcTrong nửa năm, Ngô bị tai nạn giao thông hơn 70 lần, nhận được khoảng 50 khoản bồi thường từ các công ty bảo hiểm và hơn 20 khoản bồi thường cá nhân.
Ngôi chùa ở Thượng Hải hút khách nhờ bán "món mì cho tâm hồn": Giới trẻ càng thích tìm đến vì điều này
Chuyện đó đây - 3 ngày trước“Nếu không tìm được giải pháp cho vấn đề trong hiện thực, vậy thì đến đây để tìm kiếm sự an ủi”, một nữ thực khách ăn mì cho hay.
Gia đình nghèo nhất làng bỗng có nhẫn vàng đeo kín tay: Cảnh sát, chuyên gia đến làm việc, phát hiện sự thật không như mơ
Chuyện đó đâyGiàu lên một cách nhanh chóng, gia đình cụ ông người Trung Quốc bị nhiều người đồn đoán. Song thực tế mọi chuyện không như những gì mọi người tưởng tượng.