Đông y phòng trị sởi biến chứng

Trước đây phát bệnh sởi phần nhiều là những trẻ dưới 5 tuổi, nhiều nhất từ 1 đến 2 tuổi. Hiện nay người mắc bệnh sởi ngoài trẻ nhỏ người trưởng thành cũng bị sởi khá nhiều.

Phát ban trên cơ thể bệnh nhân sởi.

Sởi mọc trong khoảng 3 ngày, ngày thứ 5 đến ngày thứ 7 dần dần biến mất. Khi sởi bay hết, trên da còn lại các vết hằn có màu xám và dần mất đi theo thời gian. Do đó, bệnh sởi khi khỏi hẳn, không để lại sẹo trên da. Toàn bộ thời gian lên sởi khoảng 10 ngày.

Bệnh sởi chia làm 3 thời kỳ:
- Thời kỳ khởi phát
- Thời kỳ sởi mọc
- Thời kỳ sởi bay.

Phép chữa: Cần làm thế nào cho sởi mọc ra thuận, không nên để độc sởi vào trong sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm.

Phép chữa chia 3 phép lớn cho 3 thời kỳ:
- Làm cho nọc sởi xuất ra ngoài
- Làm cho bớt nóng và giải độc.
- Bồi dưỡng tân dịch.

a. Thời kỳ khởi phát: (Từ khi phát nóng đến ngày sởi mọc khoảng 3 – 5 ngày)
Bắt đầu ho, phát sốt, ngạt mũi, chảy nước mũi hắt hơi, chảy nước mắt, mỏi mệt, buồn ngủ, thân nhiệt cao dần, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng, đồng thời ăn kém, ỉa phân loãng.

Phép chữa: Làm cho nọc sởi xuất ra ngoài.

Bài thuốc 1: Lá giấp cá 16g, rau giệu 16g, cam thảo đất 12g, đậu cọc rào 12g.
Các vị tươi càng tốt, rửa sạch, đổ 300ml nước, sắc lấy 150ml chia làm 2 lần uống, tuỳ tuổi lớn nhỏ mà thêm bớt liều lượng. Cứ cách 3 giờ lại cho uống 1 lần.

Bài thuốc 2: Lá nọc sởi còn có tên là (lá Ban, Cỏ cóc)
Dùng lá Nọc sởi tươi 40g rửa sạch, với nước 300ml sắc lấy 150ml chia làm 2 – 3 lần uống.

b. Thời kỳ sởi mọc (Kể từ khi sởi mọc đến khi sởi mọc đều khắp người ước độ 3 ngày).
Thời kỳ này các triệu chứng lâm sàng lúc sởi mọc nặng thêm nóng dữ dội hơn, buồn phiền khát nước, ho suyễn nặng thêm, ỉa chảy, màu sởi đỏ sẫm, rêu lưỡi vàng nhớt, chất lưỡi đỏ, nặng hơn nữa thì lưỡi khô.

Phép chữa: Là thanh nhiệt giải độc (làm dịu nóng và giải độc).

Bài thuốc: Lá tre 20g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, cam thảo đất 12g, sài đất 16g, ngân hoa 16g, củ sắn dây 12g.
Dùng 600ml nước, sắc lấy 300ml chia làm nhiều lần, mỗi lần uống 30 – 40ml, cách 3 giờ uống 1 lần.

c. Thời kỳ sởi bay: (Kể từ khi sởi mọc đến khi sởi lặn hết trước độ 3 ngày)
Nếu bệnh nhân vốn bình thường, không có kèm triệu chứng gì khác thời sau khi sởi mọc 3 ngày, bắt đầu sởi lặn, nóng sốt cũng lui theo, các triệu chứng cũng hết, 4,5 ngày sau ngoài da có các vảy nhỏ khảm tróc ra, để lại những vết xam xám, độ 2 tuần sau thì tiêu mất.

Sởi biến chứng: Bệnh sởi do các nguyên nhân không giống nhau, có khả năng phát sinh các loại biến chứng khác nhau như phong trà, hoả độc, thực tích, đờm thấp…. quá mạnh đều khiến sởi bế lại (vít) không mọc ra được, xuất hiện tình trạng đang mọc mà không mọc, xuất hiện chứng nghịch hoặc nguy hiểm như sởi mọc không thấu hoặc bay đi quá nhanh…

1. Do phong tà làm vít lấp, có các chứng sợ lạnh phát sốt, tắc mũi, thở thô, sắc mặt hơi xanh, chân tay lạnh, ỉa trong loãng, tiểu tiện ngắn ít, khát nước, không có mồ hôi, mạch phù khẩn, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng.

Dùng bài thuốc: Kinh giới 12g, bạc hà 4g, tiền hồ 8g, thăng ma 8g, ngưu bàng 12g, phòng phong 12g, khương hoạt 4g, cát căn 8g, đạm đậu xị 12g, thông bạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu chân tay co giật, mắt trắng, tròng ngược, dùng thêm sừng trâu từ 12 – 15g, đập vụn sắc lẫn vào thuốc cho uống ngày 1 thang.

2. Do hoả độc làm vít lấp, có các chứng phát sốt, mặt đỏ, da nóng rát, lưỡi ráo môi nẻ, tay duỗi chân co (dấu hiệu vật vã) thích đến chỗ mát, ỉa bế tắc hoặc kiết lỵ, mạch hồng sác, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng khô.
Dùng bài thuốc: Hoàng cầm 8g, sơn chi tử 4g, liên kiều 12g, thục đại hoàng 8g, bạc hà 8g, ngưu bàng tử 12g, kim ngân hoa 12g, tri mẫu 8g, tiên lô căn 16g. Sắc uống ngày 1 thang.

3. Do ăn uống làm vít lấp, có các chứng sắc mặt hơi vàng, chân tay lười hoạt động, ợ hăng nuốt chua, mình nóng nhiệt khô, hung cách nghẽn đầy, mạch hoãn rêu lưỡi vàng nhớt.
Dùng bài thuốc: Liên kiều 12g, chỉ xác 8g, cát căn 8g, thần khúc 12g, la bặc tử 12g, hoàng cầm 8g, thanh bì 8g, hậu phác 8g, phục linh 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu bụng chướng rắn, ngủ li bì, thở gấp, ỉa không thông, thêm thục địa hoàng 8g, hoàng liên 4g. Sắc uống ngày 1 thang.

4. Do đờm thấp làm vít lấp, có các chứng đờm rãi đầy miệng, thở gấp phát hen, ho đờm không ra, mạch hoạt, rêu lưỡi trắng nhớt.
Dùng bài thuốc: Đình lịch tử 12g, cát cánh 8g, đởm nam tinh 12g, bạch giới tử 8g, cam thảo 4g, qua lâu nhân 8g, liên kiều 12g, trúc nhự 8g. Sắc uống ngày 1 thang.