Gặp Nhà giáo Nhân dân tuổi 90 vẫn dạy học, viết sách
GiadinhNet - Ở tuổi 90, GS.TS Lê Quang Long vinh dự nhận danh hiệu cao quý Nhà giáo Nhân dân. Ông không những là người thầy đầu tiên của ngành Sinh học trong nước mà còn là một trong những người viết nên những cuốn sách đầu tiên về kế hoạch hóa gia đình ở Việt Nam.

Biết 8 ngoại ngữ
Trong số 39 nhà giáo được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm nay, GS.TS Lê Quang Long là người cao tuổi nhất. Ông chia sẻ: “Mặc dù hơi muộn nhưng cảm xúc của tôi vẫn rất xúc động khi được vinh dự nhận danh hiệu cao quý này”. Được biết, GS.TS Lê Quang Long là người thầy tiêu biểu trong thế hệ giáo viên đầu tiên ở các cấp trung học dưới chế độ mới. Từ sơ khai là giáo viên Trường Khải Định (nay là Trường Quốc học - Huế), đến Trường THCS Trần Phú (Hà Tĩnh) và sau đó là ĐH Sư phạm Hà Nội, thầy giáo Lê Quang Long luôn tìm tòi để việc dạy không đơn thuần chỉ là dạy chữ - Ấy là dạy cách làm người. Với đào tạo đại học, ông cũng là thế hệ giảng viên đầu tiên, là người thầy đầu tiên của khoa Sinh học, ĐH Sư phạm Hà Nội - đào tạo nên thế hệ các nhà sinh học Việt Nam đầu tiên. Riêng luận án Phó tiến sĩ của thầy giáo Lê Quang Long về “Sinh lý - sinh thái của cá rô phi thuần hóa Việt Nam” đã gây được tiếng vang trong lịch sử khoa học giáo dục nước ta.
Mặc dù vậy, GS.TS Lê Quang Long vẫn rất khiêm nhường khi nói về bản thân mình. Ông tự nhận, mình chỉ là người dắt tay học trò đi vào thế giới sinh học. Được biết, trong thời gian công tác tại Khoa Sinh học, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, GS.TS Lê Quang Long đã chủ trì nhiều đề tài khoa học có giá trị. Ông còn biết 8 ngoại ngữ, trong đó, có một số ngoại ngữ được GS.TS Lê Quang Long nói lưu loát như tiếng mẹ đẻ.
Tính từ năm 1970 đến nay, GS.TS Lê Quang Long đã viết gần 100 đầu sách, trong đó 50 đầu sách được viết trong những năm về hưu. Đó là những giáo trình đại học, sách giáo khoa phổ thông, sách tham khảo, chuyên đề sau đại học và từ điển. Ông chuyển thể cả tiểu thuyết của nhà văn Hữu Ước sang tiếng Anh, cùng nhiều công trình khoa học đăng trên các tạp chí khoa học trong nước và ngoài nước.
Năm 1963, ông là một trong những người viết cuốn sách đầu tiên về kế hoạch hóa gia đình. Sau này, GS.TS Lê Quang Long cũng được Bộ GD&ĐT “đặt hàng” thiết kế bộ tranh về kế hoạch hóa gia đình và bộ tranh này được sử dụng trong thời gian dài.
Đỉnh cao của nghệ thuật dạy học

Một số đầu sách của GS.TS Lê Quang Long. Ảnh: Hạnh Nguyên
Trong căn phòng giản dị, đầy sách, vị giáo sư già vẫn miệt mài giương mục kỉnh đọc. Trên vai ông, chiếc áo màu xanh đã bạc màu. Ông chậm rãi kể, mình vốn xuất thân từ một gia đình quan lại thời Pháp thuộc ở Huế. Mẹ là công chúa Lương Diên, con vua Thành Thái, chị ruột vua Duy Tân, chị họ vua Bảo Đại. Cha ông là Lê Quang Thiết, từng là Chánh sứ đại diện Nam triều cạnh Toàn quyền Đông Dương và sau này là Thủ hiến 16 tỉnh miền Trung. Sau cách mạng tháng Tám, có 3 lần ông về thỉnh giảng ở Huế nhưng gia đình ông lại gắn với Thủ đô Hà Nội.
GS.TS Lê Quang Long chia sẻ, môn Sinh học không những khô khan mà còn bị coi thường so với những môn học khác. Giáo viên phải có vai trò dẫn dắt cho cho học sinh thích thú hơn chứ không chỉ chép bài thụ động. Vậy nên, cố gắng suốt đời của ông là thay đổi cách giảng dạy sao cho hấp dẫn, để các em yêu thích hơn chứ không phải học vì nhiệm vụ. GS.TS Lê Quang Long hiện có nhiều học trò thành đạt trong nhiều lĩnh vực như: GS Đinh Quang Báo (nguyên Hiệu trưởng ĐH Sư phạm Hà Nội), GS Nguyễn Lân Dũng (Chủ tịch Hội Các ngành sinh học Việt Nam)… Nhiều người gọi GS.TS Lê Quang Long là “đỉnh cao của nghệ thuật dạy học”. Có người gọi ông là giáo sư “không có tuổi già”.
GS Võ Quý (nguyên Chủ nhiệm Khoa Sinh học, ĐH Quốc gia Hà Nội) - một người bạn vong niên của GS.TS Lê Quang Long nhận xét: “Mặc dù danh hiệu Nhà giáo Nhân dân đến với GS.TS Lê Quang Long khá muộn nhưng rất xứng đáng. Ông là niềm tự hào của tất cả chúng tôi. Ông không những là người thầy tận tâm mà còn kiên nhẫn trong công việc. Ông đã cống hiến đến tận cùng của tuổi già. Một năm trước, GS.TS Lê Quang Long vẫn còn dạy học, viết sách. Ông thậm chí còn dạy 50 buổi liền trên Đài Tiếng nói Việt Nam. Và ở tuổi 90, ông vẫn còn hướng dẫn luận văn cho nhiều sinh viên Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Chúng tôi thực sự tự hào về GS.TS Lê Quang Long”.
GS.TS Lê Quang Long cũng có công lao trong việc khôi phục nền đại học Campuchia sau nạn diệt chủng Pôn Pốt. Theo đề nghị của Campuchia, phái đoàn Việt Nam đã sang truyền đạt kiến thức cho những người đồng nghiệp tương lai - những người sẽ đặt nền móng cho nền đại học Campuchia. GS.TS Lê Quang Long đã giúp bạn biên soạn và xây dựng 3 bộ giáo trình bằng tiếng Pháp… Với những đóng góp cho nền giáo dục Campuchia, ông đã được tặng Huân chương Hữu nghị Việt Nam - Campuchia.
Hạnh Nguyên

Nghệ An: Một ngư dân gặp nạn khi hành nghề trên biển
Thời sự - 5 phút trướcGĐXH - Nhận tin báo ngư dân gặp nạn, Đồn Biên phòng Quỳnh Phương (Nghệ An) phối hợp cùng chính quyền địa phương ứng cứu, đưa nạn nhân vào bờ đi cấp cứu.

Làm rõ trách nhiệm của lái xe bồn tưới cây trong vụ tai nạn liên hoàn trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ
Pháp luật - 48 phút trướcGĐXH - Sau vụ tai nạn liên hoàn trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ khiến 8 người bị thương, Cục CSGT đã yêu cầu làm rõ trách nhiệm của tài xế xe tưới cây, đơn vị quản lý...

Các con giáp hay than thở, dễ rơi vào vòng xoáy bất mãn trong cuộc sống
Đời sống - 52 phút trướcGĐXH - Những con giáp này có xu hướng chú ý đến những điều chưa vừa ý, từ đó tạo nên thói quen than phiền.

Nghi vấn thanh niên bỏ lại tư trang trên cầu rồi nhảy xuống sông
Xã hội - 1 giờ trướcGĐXH - Người dân phát hiện điện thoại cùng đôi dép trên cầu, nghi có người nhảy xuống sông nên trình báo cơ quan chức năng. Sau hơn 1 giờ tìm kiếm, phát hiện thi thể nạn nhân cách chân cầu không xa.

Hà Nội: Hiện trạng bãi xe không phép tại sân chung cư N3B sau lệnh 'cấm' của UBND phường Yên Hòa
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Sau khi UBND phường Yên Hòa ra "tối hậu thư", yêu cầu chấm dứt hoạt động của bãi xe không phép tại sân chung cư N3B (KĐT Trung Hòa - Nhân Chính), rào chắn đã được lực lượng chức năng dựng lên, không gian chung bước đầu được trả lại cho cư dân...

Tết Nguyên đán 2026, người lao động được nghỉ bao nhiêu ngày?
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Theo Bộ luật Lao động 2019, Tết Nguyên đán người lao động sẽ được nghỉ 5 ngày làm việc và hưởng nguyên lương. Tuy nhiên, hằng năm, căn cứ vào điều kiện thực tế, Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định cụ thể ngày nghỉ.

Hơn 300 chiến sĩ được huy động để đột kích các tụ điểm 'bay lắc' ở Gia Lai
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Lãnh đạo Công an tỉnh Gia Lai đã trực tiếp chỉ đạo đồng loạt đột kích, khám xét nhiều tụ điểm “bay lắc” trên địa bàn phường Diên Hồng.

Cao Bằng: Khởi tố 39 bị can lừa đảo đa quốc gia chiếm đoạt tài sản
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Ngày 15/9, Công an Cao Bằng cho biết, đơn vị vừa triệt phá thành công tổ chức tội phạm xuyên quốc gia sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử chiếm đoạt tài sản.

Bắt được nghi phạm gây ra vụ trộm khoảng 30 cây vàng của một võ sĩ tại TP.HCM
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Công an TPHCM đã bắt giữ nghi phạm gây ra vụ trộm khoảng 30 cây vàng của một võ sĩ khi ngủ qua đêm trên ô tô. Cảnh sát đang lấy lời khai người này để điều tra vụ việc.

Bắt đối tượng lừa bán mô hình Gundam, Dragon Ball, One Piece nhưng giao gạch cho khách
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Một đối tượng dùng chiêu trò đăng bán mô hình nhân vật hoạt hình trên mạng xã hội, sau đó gửi gạch thay vì hàng thật để chiếm đoạt tài sản, vừa bị Công an Nghệ An bắt giữ.

Tháng sinh Âm lịch của người phụ nữ phúc khí dồi dào
Đời sốngGĐXH - Với phụ nữ sinh vào những tháng Âm lịch dưới đây không chỉ mang đến phúc khí cho bản thân mà còn trở thành "ngôi sao may mắn" giúp gia đình ngày càng thịnh vượng.