Tags:
Hai tấm bia cổ kỳ lạ về chống sách nhiễu dân
GiadinhNet - Hai tấm bia đá cổ có nội dung y hệt nhau được tìm thấy trên địa bàn Hà Nội mang những nội dung chống tiêu cực khá rõ nét.
 |
|
Ông Đức Vịnh, cán bộ Bảo tàng Lịch sử Việt Nam giới thiệu về tấm bia. Ảnh: HP. |
Thông qua tấm bia, có thể thấy rõ những mảng tối của xã hội một thời và sự trăn trở của những nhà lãnh đạo thuở ấy với việc chống lại tệ sách nhiễu của một bộ phận công quyền.
Phản ánh tệ hạch sách
Trong khuôn viên của Bảo tàng Lịch sử Việt Nam có một tấm bia khá đặc biệt, được trưng bày khu vực ngoài trời. Ông Lê Đức Vịnh – cán bộ phòng quản lý Trưng bày ngoài trời và không gian tưởng niệm – Bảo tàng Lịch sử Việt Nam cho biết tấm bia này có tên “ Thân cấm khử tệ” đã được Bảo tàng sưu tầm và tiếp nhận lại trên địa bàn Hà Nội. Bia được làm bằng đá, khắc chữ Hán. Các cứ liệu ghi trên văn bia cho thấy bia được làm vào thời vua Tự Đức. Cụ thể, bia do “Hoàng Tổng đốc Hà Ninh” và “Hoàng tuần phủ Hà Nội” ban hành, ghi chi tiết thời gian ra đời là “Tự Đức năm thứ 34 (1881) tháng tư, ngày 12”. Theo sử sách, vào thời điểm nói trên, Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội và Ninh Bình) là tướng Hoàng Diệu và Tuần phủ Hà Nội lúc bấy giờ là ông Hoàng Hữu Xứng. Điều này trùng hợp với cứ liệu được lưu lại trên tấm bia đá.
Ngoài ra, ông Lê Đức Vịnh còn cho biết thêm, nội dung văn bia cho thấy, hai vị Tổng đốc và Tuần phủ nói trên đã ra một tờ sức (một dạng văn bản) về việc cấm sách nhiễu nhân dân. Tờ sức này sau đó được Tổng đốc Hà Ninh và Tuần phủ Hà Nội cho triển khai khắc bia để ở những nơi đông người qua lại.
Tấm bia ghi rõ các ví dụ về tật sách nhiễu nhân dân của các đinh phu trong việc tang ma, “Nghiêm sức về việc sau. Căn cứ vào các hội phố (nhà dân ở phố), thân sĩ (tầng lớp thượng lưu trong xã hội) trong hạt bẩm báo thì hạt ấy nguyên là dân tứ chiếng ở lẫn lộn, không có hương ước. Lý lịch các thôn phường thảng hoặc có dung dưỡng bọn không chỗ nương tựa, cho ứng trực canh điếm. Không chỉ bất lực trong tuần phòng mà nhà dân có việc tang ma, tất cả bọn đến chiếm cứ địa phương, vòi vĩnh tang gia, chẳng kể xa gần, nhiều ít, cố ý đòi giá, không theo phép tắc, cản trở người ta (tức như năm Tự Đức thứ 32 (1879), có người ở phố Hàng Bạc là Lã Khắc Tế, nhà nghèo, con mồ côi 6 tuổi ốm chết, cho nên thuê 4 người khiêng áo quan mà điếm phu sở tại bắt thuê 8 người, vòi tiền 24 quan mới nhận làm. Lần ấy hàng xóm gần gũi bất đắc dĩ phải quyên góp đủ số tiền ấy để chúng làm”...
 |
|
Nội dung tấm bia được giới thiệu sơ lược. |
Bảo vệ dân nghèo, răn đe quan lại
|
Không thấy những tấm bia tương tự ở triều đại khác
“Tấm bia này vừa cho thấy sự rối ren của xã hội vào thời điểm đó nhưng cũng thể hiện sự nghiêm minh của 2 vị Tổng đốc Hà Ninh và Tuần phủ Hà Nội. Qua nội dung tấm bia, ta cũng có thể nhìn nhận thêm được về nhân cách của hai con người ấy. Ngoài 2 tấm bia có nội dung cấm nhũng nhiễu dân nói trên thì đến giờ vẫn chưa phát hiện được tấm bia nào có nội dung tương tự ở các triều đại khác”. Ông Lê Đức Vịnh Cán bộ Bảo tàng Lịch sử Việt Nam |
Ngoài ra, chuyển cho các viên chức đó khuyên góp khắc một tấm bia đá dựng trước nha môn ấy hoặc quay mặt ra ngoài quan lộ để mọi người qua lại đều biết các lời bẩm báo về việc làm. Vả theo lời bẩm báo thì bọn lý dịch ở hạt ấy, bình nhật không phải không thông đồng với nhau, dung túng bọn phu điếm và không nghiêm cấm bọn được nuôi dưỡng cứu giúp dẫn đến thói quen tệ hại quá mức, cần phải nghiêm cấm. Sức cho theo như các khoản trong tờ bẩm, lập tức niêm yết, lệnh cho các phố và tổng lý trong hạt trừng trị bọn phu điếm và bọn dưỡng tế. Từ nay về sau tất cả cứ chiếu theo như thế mà làm, không được sách nhiễu như đã có lệnh nghiêm cấm. Nếu ở nơi nào vẫn còn tình cảnh tệ hại như vậy, phát giác ra thì phải trừ bỏ kẻ phạm tội ấy cũng như trị nặng người trong làng, tổng. Ngoài ra, nếu như huyện, nha cũng khó nói cái tệ hại liên quan tới việc vì dân bỏ điều xấu, cẩn thận chớ cản trở viết giấy hay sơ suất gác lại. Như thế có thể lại truyền sức cho chức cai quản và thân sĩ biết, giải quyết hết sức cho nghiêm theo lời sức”.
Trong tấm bia cũng đề nội dung trong bia được triển khai trên địa bàn 2 huyện Thọ Xương và Vĩnh Thuận thời bấy giờ.
Theo ông Lê Đức Vịnh, điều kỳ lạ là các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra 1 tấm bia khác được coi là “song sinh” với tấm bia kể trên. Tấm bia thứ 2 có kích cỡ, hoa văn trang trí và nội dung giống y hệt với tấm “Thân cấm khử tệ” chính là tấm bia được gắn ở cửa Ô Quan Chưởng. Thời bấy giờ, Ô Quan Chưởng chính là một cửa ngõ quan trọng của Hoàng thành và có lượng người qua lại đông đúc.
Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, vị cán bộ Bảo tàng Lịch sử cũng tỏ rõ sự tiếc nuối vì cho đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm thấy tờ sức ban đầu (nội dung khắc trên bia) do hai vị quan nói trên ban hành.
Hoàng Phương
Bình luận
Ý kiến của bạn
Bị chê 'nghệ sĩ nổi tiếng mà ở ký túc xá', chị cả của show 'Chị đẹp' giải thích
Giải trí - 56 phút trước"Chị đẹp đạp gió 2024" có sự đổi mới khi 30 chị đẹp tham gia chương trình sẽ cùng sinh hoạt chung trong không gian kí túc xá.
Chồng cũ Thanh Thanh Hiền: Sang Mỹ 3 năm mua nhà, tậu xe mới gần 2 tỷ
Giải trí - 2 giờ trước“Trời ơi, bây giờ tôi mới biết độ giàu của Chế Phong” – Thúy Nga nói.
Phó giám đốc Trường quay Cổ Loa: "Anh Công Lý đã khỏe nhiều, giờ thoại và diễn hay luôn"
Giải trí - 15 giờ trướcDiễn viên Minh Tiệp, Phó giám đốc Trường quay Cổ Loa chia sẻ về tình hình sức khỏe hiện tại của NSND Công Lý.
NSND Công Lý chuẩn bị tái xuất phim của VTV
Giải trí - 18 giờ trướcGĐXH - Diễn viên Minh Tiệp hé lộ dự án phim mới của VFC có sự tham gia của NSND Công Lý khiến khán giả tò mò.
BTV Thời sự từng lọt top 10 Hoa hậu Việt Nam, là đối thủ của Mai Phương Thuý
Giải trí - 18 giờ trướcCô là nữ BTV trẻ nhất dẫn chương trình Thời sự 19h và từng được đánh giá là đối thủ đáng gờm của Mai Phương Thuý trong cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2006.
Nguyên nhân Huỳnh Hiểu Minh và Angelababy ly hôn
Giải trí - 20 giờ trướcBlogger nổi tiếng tiết lộ Huỳnh Hiểu Minh và Angelababy bất đồng trong vấn đề đầu tư tài chính, đó cũng là lý do họ ly hôn.
Sao phim 'Sex and the City' U60 có 12 năm hôn nhân đồng giới bình yên
Giải trí - 21 giờ trướcGĐXH - Cynthia Nixon - sao phim "Sex and the City" đã có 12 năm hạnh phúc với bạn đời đồng giới. Để giữ sự riêng tư, cô hoàn toàn kín tiếng về cuộc hôn nhân này.
Khán giả phản ứng với kết phim 'Độc đạo', đạo diễn nói gì?
Giải trí - 22 giờ trướcGĐXH - Khán giả "đòi" phần 2 "Độc đạo", đạo diễn Trần Trọng Khôi cũng thừa nhận còn nhiều điều tiếc nuối nhưng không tiết lộ "số phận" bộ phim.
Vụ nữ người mẫu đình đám bị bắt khẩn cấp vì dùng ma túy: Nhân vật trùm sò cưỡng ép là ai?
Giải trí - 22 giờ trướcNữ người mẫu này đã tố cáo với cảnh sát về việc cô bị 1 doanh nhân trói người, đe dọa tính mạng để ép dùng ma túy.
Hành động thân thiết của Trương Ngọc Ánh với chồng cũ Trần Bảo Sơn trong sinh nhật con gái
Giải trí - 23 giờ trướcGĐXH - Trương Ngọc Ánh - Trần Bảo Sơn mới đây đã hội ngộ để mừng sinh nhật lần thứ 16 của con gái. Cả 2 còn cùng nhau chụp hình rất thân mật.
Sao phim 'Sex and the City' U60 có 12 năm hôn nhân đồng giới bình yên
Giải tríGĐXH - Cynthia Nixon - sao phim "Sex and the City" đã có 12 năm hạnh phúc với bạn đời đồng giới. Để giữ sự riêng tư, cô hoàn toàn kín tiếng về cuộc hôn nhân này.
