Tags:
Hai tấm bia cổ kỳ lạ về chống sách nhiễu dân
GiadinhNet - Hai tấm bia đá cổ có nội dung y hệt nhau được tìm thấy trên địa bàn Hà Nội mang những nội dung chống tiêu cực khá rõ nét.
 |
|
Ông Đức Vịnh, cán bộ Bảo tàng Lịch sử Việt Nam giới thiệu về tấm bia. Ảnh: HP. |
Thông qua tấm bia, có thể thấy rõ những mảng tối của xã hội một thời và sự trăn trở của những nhà lãnh đạo thuở ấy với việc chống lại tệ sách nhiễu của một bộ phận công quyền.
Phản ánh tệ hạch sách
Trong khuôn viên của Bảo tàng Lịch sử Việt Nam có một tấm bia khá đặc biệt, được trưng bày khu vực ngoài trời. Ông Lê Đức Vịnh – cán bộ phòng quản lý Trưng bày ngoài trời và không gian tưởng niệm – Bảo tàng Lịch sử Việt Nam cho biết tấm bia này có tên “ Thân cấm khử tệ” đã được Bảo tàng sưu tầm và tiếp nhận lại trên địa bàn Hà Nội. Bia được làm bằng đá, khắc chữ Hán. Các cứ liệu ghi trên văn bia cho thấy bia được làm vào thời vua Tự Đức. Cụ thể, bia do “Hoàng Tổng đốc Hà Ninh” và “Hoàng tuần phủ Hà Nội” ban hành, ghi chi tiết thời gian ra đời là “Tự Đức năm thứ 34 (1881) tháng tư, ngày 12”. Theo sử sách, vào thời điểm nói trên, Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội và Ninh Bình) là tướng Hoàng Diệu và Tuần phủ Hà Nội lúc bấy giờ là ông Hoàng Hữu Xứng. Điều này trùng hợp với cứ liệu được lưu lại trên tấm bia đá.
Ngoài ra, ông Lê Đức Vịnh còn cho biết thêm, nội dung văn bia cho thấy, hai vị Tổng đốc và Tuần phủ nói trên đã ra một tờ sức (một dạng văn bản) về việc cấm sách nhiễu nhân dân. Tờ sức này sau đó được Tổng đốc Hà Ninh và Tuần phủ Hà Nội cho triển khai khắc bia để ở những nơi đông người qua lại.
Tấm bia ghi rõ các ví dụ về tật sách nhiễu nhân dân của các đinh phu trong việc tang ma, “Nghiêm sức về việc sau. Căn cứ vào các hội phố (nhà dân ở phố), thân sĩ (tầng lớp thượng lưu trong xã hội) trong hạt bẩm báo thì hạt ấy nguyên là dân tứ chiếng ở lẫn lộn, không có hương ước. Lý lịch các thôn phường thảng hoặc có dung dưỡng bọn không chỗ nương tựa, cho ứng trực canh điếm. Không chỉ bất lực trong tuần phòng mà nhà dân có việc tang ma, tất cả bọn đến chiếm cứ địa phương, vòi vĩnh tang gia, chẳng kể xa gần, nhiều ít, cố ý đòi giá, không theo phép tắc, cản trở người ta (tức như năm Tự Đức thứ 32 (1879), có người ở phố Hàng Bạc là Lã Khắc Tế, nhà nghèo, con mồ côi 6 tuổi ốm chết, cho nên thuê 4 người khiêng áo quan mà điếm phu sở tại bắt thuê 8 người, vòi tiền 24 quan mới nhận làm. Lần ấy hàng xóm gần gũi bất đắc dĩ phải quyên góp đủ số tiền ấy để chúng làm”...
 |
|
Nội dung tấm bia được giới thiệu sơ lược. |
Bảo vệ dân nghèo, răn đe quan lại
|
Không thấy những tấm bia tương tự ở triều đại khác
“Tấm bia này vừa cho thấy sự rối ren của xã hội vào thời điểm đó nhưng cũng thể hiện sự nghiêm minh của 2 vị Tổng đốc Hà Ninh và Tuần phủ Hà Nội. Qua nội dung tấm bia, ta cũng có thể nhìn nhận thêm được về nhân cách của hai con người ấy. Ngoài 2 tấm bia có nội dung cấm nhũng nhiễu dân nói trên thì đến giờ vẫn chưa phát hiện được tấm bia nào có nội dung tương tự ở các triều đại khác”. Ông Lê Đức Vịnh Cán bộ Bảo tàng Lịch sử Việt Nam |
Ngoài ra, chuyển cho các viên chức đó khuyên góp khắc một tấm bia đá dựng trước nha môn ấy hoặc quay mặt ra ngoài quan lộ để mọi người qua lại đều biết các lời bẩm báo về việc làm. Vả theo lời bẩm báo thì bọn lý dịch ở hạt ấy, bình nhật không phải không thông đồng với nhau, dung túng bọn phu điếm và không nghiêm cấm bọn được nuôi dưỡng cứu giúp dẫn đến thói quen tệ hại quá mức, cần phải nghiêm cấm. Sức cho theo như các khoản trong tờ bẩm, lập tức niêm yết, lệnh cho các phố và tổng lý trong hạt trừng trị bọn phu điếm và bọn dưỡng tế. Từ nay về sau tất cả cứ chiếu theo như thế mà làm, không được sách nhiễu như đã có lệnh nghiêm cấm. Nếu ở nơi nào vẫn còn tình cảnh tệ hại như vậy, phát giác ra thì phải trừ bỏ kẻ phạm tội ấy cũng như trị nặng người trong làng, tổng. Ngoài ra, nếu như huyện, nha cũng khó nói cái tệ hại liên quan tới việc vì dân bỏ điều xấu, cẩn thận chớ cản trở viết giấy hay sơ suất gác lại. Như thế có thể lại truyền sức cho chức cai quản và thân sĩ biết, giải quyết hết sức cho nghiêm theo lời sức”.
Trong tấm bia cũng đề nội dung trong bia được triển khai trên địa bàn 2 huyện Thọ Xương và Vĩnh Thuận thời bấy giờ.
Theo ông Lê Đức Vịnh, điều kỳ lạ là các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra 1 tấm bia khác được coi là “song sinh” với tấm bia kể trên. Tấm bia thứ 2 có kích cỡ, hoa văn trang trí và nội dung giống y hệt với tấm “Thân cấm khử tệ” chính là tấm bia được gắn ở cửa Ô Quan Chưởng. Thời bấy giờ, Ô Quan Chưởng chính là một cửa ngõ quan trọng của Hoàng thành và có lượng người qua lại đông đúc.
Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, vị cán bộ Bảo tàng Lịch sử cũng tỏ rõ sự tiếc nuối vì cho đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm thấy tờ sức ban đầu (nội dung khắc trên bia) do hai vị quan nói trên ban hành.
Hoàng Phương
Bình luận
Ý kiến của bạn
Hiền Thục ăn chay trường gián đoạn từ nhiều năm nay, tuổi U50 nhan sắc như gái đôi mươi
Giải trí - 10 giờ trướcGĐXH - Ca sĩ Hiền Thục từng chia sẻ, một trong những bí quyết giúp cô có cân nặng lý tưởng cùng vẻ ngoài tươi sáng đó là do đã ăn chay nhiều năm qua.
'Hoàng tử tình ca' Lê Tuấn ra sao sau 20 năm âm thầm biến mất khỏi showbiz?
Giải trí - 10 giờ trướcGĐXH - Sau 20 năm rút lui khỏi showbiz, Lê Tuấn hiếm hoi xuất hiện và chia sẻ về cuộc sống ở tuổi U70.
Hương Giang gây bất ngờ dù chưa chính thức nhập cuộc Miss Universe 2025
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - Vượt qua nhiều ứng viên "nặng ký" trên thế giới, đại diện nhan sắc Việt Nam – Hoa hậu Hương Giang gây bất ngờ khi được dự đoán xếp hạng cao tại Miss Universe 2025.
NSND Trần Hiếu nhập viện
Giải trí - 13 giờ trướcCách đây hơn 2 tuần, NSND Trần Hiếu cấp cứu tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108 vì bệnh ung thư di căn xương gây ra các vết nhiễm trùng. Hiện ông điều trị suy thận tại Bệnh viện Lão khoa trung ương.
Hình ảnh 'hở bạo' gợi cảm ở tuổi 49 của Trương Ngọc Ánh
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - Trương Ngọc Ánh mới đây khoe hình ảnh 'hở bạo' ở tuổi 49 khiến khán giả ngỡ ngàng. Nhan sắc ở tuổi trung niên của nữ diễn viên vẫn trẻ trung, gợi cảm.
Mỹ Tâm, Lý Hải, Trấn Thành đã có việc làm ý nghĩa với người dân vùng bão lũ
Giải trí - 18 giờ trướcGĐXH - Ca sĩ Mỹ Tâm, MC Trấn Thành và nhiều nghệ sĩ Việt tiếp tục đóng góp hỗ trợ người dân đang chịu ảnh hưởng bởi bão số 10.
Xúc động dòng chia sẻ của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung về NSND Thế Hiển
Giải trí - 19 giờ trướcGĐXH - Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung bày tỏ nỗi tiếc thương khi NSND Thế Hiển ra đi do bệnh ung thư. Những kỷ niệm và tác phẩm của ông sẽ mãi sống trong lòng khán giả.
Nhạc sĩ Thế Hiển 'Tóc em đuôi gà' qua đời vì bạo bệnh
Câu chuyện văn hóa - 19 giờ trướcSau thời gian dài chiến đấu với bệnh tật, nhạc sĩ Thế Hiển đã trút hơi thở cuối cùng.
Cô con gái nuôi được nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung dành 8 năm để viết tặng 300 bài hát là ai?
Giải trí - 21 giờ trướcGĐXH - Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung là nghệ sĩ giàu tình cảm, anh dành trọn sự yêu thương cho gia đình, trong đó có cô con gái nuôi đặc biệt.
Tiết lộ cuộc sống tuổi 80 của 'giọng đọc huyền thoại VTV'
Câu chuyện văn hóa - 21 giờ trướcNSƯT Thanh Hùng chia sẻ về hành trình gắn bó với VTV, từ đam mê truyền hình thời thơ ấu đến sự nghiệp rực rỡ và cuộc sống hạnh phúc ở tuổi 80.
Mẹ chồng và mẹ đẻ H'Hen Niê gây chú ý
Giải tríGĐXH - H'Hen Niê mới đây chia sẻ những khoảnh khắc đáng yêu của mẹ chồng và mẹ đẻ bên cháu gái 10 ngày tuổi.
