Kỳ lạ cây cổ thụ đa - gạo “hợp nhất”
GiadinhNet - Một cây đa, một cây gạo cổ thụ cùng xoắn vào nhau, bám cành vào nhau, đan xen như một thể thống nhất.
![]() |
Cụm cây đa - cây gạo cổ thụ đặc biệt này vừa được vinh danh là Cây di sản Việt Nam. Ảnh:?TG |
Nằm cách Hà Nội gần 100 km, cụm cây cổ thụ đa - gạo quý hiếm nằm trên địa phận làng Lưỡng Quán, xã Trung Kiên, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc.
Nơi đây cũng chính là vùng đất gắn liền với kinh đô Phong Châu cổ xưa, gắn liền với lịch sử những ngày đầu dựng nước của Vua Hùng. Các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra một nền văn hóa Việt cổ đồ sộ tại di chỉ Đồng Đậu - Gò Mun (huyện Yên Lạc).
Đây cũng chính là di chỉ khảo cổ học lớn nhất nước. Nằm ngay trên vùng đất thiêng cổ xưa nên sự hợp nhất của hai cây cổ thụ đa - gạo càng thêm nhuốm màu huyền bí. Những người khách phương xa khi đến thăm di tích đều hết sức ngạc nhiên bởi kỳ quan đa - gạo gắn kết thành một cụm cây khổng lồ. Hai gốc cây gạo tổ nằm gọn phía trong, được bao quanh bởi những gốc đa khổng lồ.
Những lời đồn thổi về sự linh thiêng, ứng nghiệm của miếu Nghè cùng cây đa, cây gạo cổ thụ cũng vì thế mà ngày càng lan xa. Trên con đường đê ngoằn ngoèo bụi đỏ dẫn tới miếu Nghè, từng đoàn khách thập phương tấp nập đến nơi đây khấn vái, cầu xin phúc lộc và điều lành. Câu chuyện về cây cổ thụ linh thiêng ở miếu Nghè cùng con trăn khổng lồ như câu chuyện bí ẩn truyền từ đời này sang đời khác.
Chị Bùi Thị Nga (xã Trung Kiên, Yên Lạc, Vĩnh Phúc) hiện ở ngôi nhà ngay đầu lối dẫn vào miếu Nghè kể: "Nghe các cụ già kể lại thì từ xưa, ở cây trong miếu đã có những con rắn lớn. Không ai dám động vào cả. Cách đây hơn chục năm nơi đây còn là bờ mương hoang vắng, ít người qua lại. Chỉ duy nhất có vài ba gia đình mua đất xây nhà ở gần miếu. Một người hàng xóm nhà tôi, cách đây hơn chục năm trước xách xô sang xin nước bên Miếu thì nhìn thấy con trăn lớn nằm trong góc miếu".
Người dân nơi đây còn truyền tai nhau nhiều câu chuyện đầy màu sắc liêu trai, bí ẩn.
![]() |
Trải qua hàng trăm năm mưa gió, bom đạn chiến tranh, cây vẫn hiên ngang đầy sức sống. |
Cây cổ thụ gần 300 năm
Cụm cây Đa - cây Gạo miếu Nghè làng Lưỡng Quán có chu vi xấp xỉ 11 mét, đường kính gần 4 mét, chiều cao cây lên tới 38 mét, chu vi tán cây lên tới gần 200 mét.
Gốc đa cổ thụ lớn bao quanh hai gốc cây gạo ở giữa. Tán lá rộng lớn của hai cây cổ thụ rợp bóng cả một vùng cánh đồng xanh mướt. Người dân nơi đây vẫn thường gọi cây gạo ở miếu là cây gạo tổ, nhưng qua năm tháng bây giờ chỉ có một gốc gạo vươn lên sừng sững, vượt qua cả ngọn đa tạo thành một khối hợp thể độc đáo trên bầu trời. Gốc gạo tổ khổng lồ còn lại thì chẳng hiểu vì sao chỉ cao chừng hơn chục mét rồi bám chặt vào cây đa thành một khối thống nhất. Cũng chẳng hiểu do thổ nhưỡng hay do khí trời nơi vùng đất thiêng xưa mà cây đa, cây gạo nơi đây có sức sống vô cùng mãnh liệt.
Chị Nguyễn Thị Yến (Yên Phương, Yên Lạc) kể rằng: "Qua bao trận mưa bão lớn mà cành cây không bao giờ thấy bị quật gãy, chỉ thi thoảng có cành đa lâu ngày bị mục mới tự gãy xuống. Trong những năm chiến tranh, giặc tàn phá nhiều nơi, nhưng cây đa cây gạo cổ thụ vẫn còn nguyên vẹn. Tôi cũng chưa bao giờ thấy cây bị sâu bệnh. Vào mùa này, hoa gạo rụng đỏ rực cả sân miếu trông như một tấm thảm hoa rất đẹp, nhưng cũng chẳng ai dám ra đó nhặt, chỉ có các bà từ trông miếu ngày ngày loẹt xoẹt chổi tre vun lá rụng, hoa rơi thành những đống lớn ở góc sân".
Cụm cây cổ thụ có niên đại gần 3 thế kỷ này nằm trong quần thể cụm di tích lịch sử văn hoá đình chùa, miếu làng Lưỡng Quán trước đây đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hoá của tỉnh Vĩnh Phúc. Nơi đây còn như một nhân chứng lịch sử cho những năm tháng hoạt động cách mạng hào hùng của nhân dân. Đó là những năm 40 của thế kỷ trước, khu vực quanh gốc cây cổ thụ chính là điểm hẹn của các cán bộ Việt Minh do đồng chí Đinh Đức Thiện - Xứ ủy Bắc kỳ lãnh đạo và hoạt động. Đây cũng là nơi xưa kia Chi bộ Đảng đầu tiên của xã Trung Kiên thường tổ chức họp.
Cây di sản với nguồn gene quý hiếm
Cụm cây Đa - Gạo cổ thụ ở miếu Nghè, làng Lưỡng Quán là cây đầu tiên trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc được vinh danh là Cây Di sản Việt Nam. Trưởng ban quản lý di tích, ông Doãn Văn Tạo cho biết: "Ban Quản lý cụm di tích lịch sử văn hóa làng Lưỡng Quán vừa tổ chức nhận bằng vinh danh Cây di sản theo nghi lễ văn hóa truyền thống địa phương. Xưa kia, khi cha ông xây miếu và trồng cây để thờ vong ngài Tiến sỹ, thì đây là lần đầu tiên làng Lưỡng Quán tổ chức ngày hội để đón tiếp đoàn cán bộ khoa học cũng do Tiến sỹ khoa học Đặng Huy Huỳnh, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên & Môi trường Việt Nam dẫn đầu để vinh danh cụm cây đa- cây gạo là cây di sản Việt Nam. Điều này như một nhân duyên".
GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh cho rằng, việc lựa chọn và vinh danh cụm cây Đa - cây Gạo miếu Nghè, làng Lưỡng Quán, xã Trung Kiên là Cây Di sản của Việt Nam không chỉ nhằm trực tiếp bảo tồn nguồn gene tiêu biểu của Việt Nam, bảo vệ sự đa dạng sinh học mà còn giới thiệu sự phong phú, đa dạng của hệ thực vật Việt Nam với các nhà khoa học, với bạn bè thế giới.
GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ TN&MT VN, Chủ tịch Hội đồng CDS Việt Nam: "Nếu như phong tục ngày xưa thì nơi đây là mốc giới phân chia giữa 2 làng (trồng cây đa ở đầu làng và cây gạo ở cuối làng) Nhưng vượt qua thời gian và như có phép lạ: cụm Đa - Gạo này đã quấn quýt với nhau và cùng nhau che bóng mát cho dân làng và mời gọi chim chóc, côn trùng trong vùng về tụ hội. Cụm cây này đã trở thành bức tượng đài thiên nhiên do các bậc tiền nhân đã dựng lên, trong đó chứa đựng những thông điệp rất rõ ràng cho hậu thế, về sự đoàn kết, tu dưỡng đạo đức và ý thức bảo vệ môi trường". |

Hà Nội cấm xe máy chạy xăng vào Vành đai 1 từ 1/7/2026: Các tuyến phố nào sẽ bị cấm?
Thời sự - 22 phút trướcGĐXH - Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xe máy chạy xăng) hoạt động trong khu vực Vành đai 1. Đây là một bước đi quyết liệt nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và ùn tắc giao thông, hướng tới một thủ đô xanh và văn minh hơn.

Bước chân thép giữa nắng lửa của nữ đặc nhiệm trước lễ diễu binh 2/9
Đời sống - 3 giờ trướcGiữa thời tiết hơn 40 độ C, nữ chiến sĩ cảnh sát đặc nhiệm vẫn miệt mài rèn luyện từng bước chân, từng động tác vung tay chuẩn xác, sẵn sàng cho lễ diễu binh 2/9.

Lịch đăng ký nguyện vọng tuyển sinh đại học năm 2025
Giáo dục - 4 giờ trướcTheo hướng dẫn tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025 của Bộ GD-ĐT, thí sinh đăng ký nguyện vọng xét tuyển từ ngày 16/7.

Chậm sang tên sổ đỏ 2025, người dân có thể bị phạt rất nặng
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Theo quy định mới của Luật Đất đai, hành vi chậm sang tên sổ đỏ người dân có thể bị phạt rất nặng. Dưới đây là các mức phạt cụ thể, bạn đọc có thể tham khảo.

Công an Đồng Tháp thông tin vụ hai anh em ruột bị sát hại
Pháp luật - 8 giờ trướcSau khi nhận tin báo vụ án mạng hai anh em bị đâm chết ở xã Bình Thành, 2 Phó Giám đốc Công an tỉnh Đồng Tháp đã trực tiếp đến hiện trường chỉ đạo điều tra.

Hà Nội: Cô gái trẻ tử vong thương tâm sau va chạm với xe khách trên đường Trần Phú
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Chiếc xe máy trong lúc di chuyển trên đường Trần Phú (TP Hà Nội) đã bất ngờ mất lái khiến người điều khiển ngã xuống đường, bị xe khách chạy cùng chiều cán trúng.

Tin sáng 13/7: Hàng chục triệu học sinh, sinh viên được hỗ trợ tối thiểu 50% mức đóng BHYT; Hà Nội cấm xe máy chạy xăng dầu trong Vành đai 1 từ tháng 7/2026
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Chính phủ vừa ban hành Nghị định 188/2025 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Theo đó, từ ngày 1/7/2025, ngân sách nhà nước hỗ trợ tối thiểu 50% mức đóng BHYT đối với học sinh, sinh viên.

Miền Bắc sắp đón nắng nóng diện rộng
Thời sự - 8 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, từ hôm nay mưa dông ở miền Bắc giảm. Từ ngày 15/7, khu vực này lại xảy ra đợt nắng nóng diện rộng.

Loạt trường Y Dược cộng điểm xét tuyển cho thí sinh có chứng chỉ SAT, IELTS
Giáo dục - 9 giờ trướcNhiều trường đại học khối ngành Y Dược thông báo cộng điểm xét tuyển cho thí sinh có chứng chỉ SAT, IELTS.

Xe tải chở 14 tấn heo bị dịch tả châu Phi đi tiêu thụ
Đời sống - 17 giờ trướcTrên đường vận chuyển 14 tấn heo bị dịch tả châu Phi từ Sơn La về Hà Nội tiêu thụ, xe tải bị lực lực lượng chức năng phát hiện.

Hà Nội: Cô gái trẻ tử vong thương tâm sau va chạm với xe khách trên đường Trần Phú
Đời sốngGĐXH - Chiếc xe máy trong lúc di chuyển trên đường Trần Phú (TP Hà Nội) đã bất ngờ mất lái khiến người điều khiển ngã xuống đường, bị xe khách chạy cùng chiều cán trúng.