Lý do nhiều người thất bại khi duy trì thành quả giảm cân
Rất nhiều người sau khi vừa giảm cân thành công đã phải đối mặt với tình trạng tăng cân trở lại. Tại sao lại như vậy và làm cách nào để duy trì được cân nặng đã đạt được sau giảm cân?
1. Khó duy trì cân nặng sau giảm cân - nguyên nhân do đâu?
Giảm cân chưa bao giờ là dễ nhưng việc duy trì cân nặng đã giảm trong thời gian dài là việc khó hơn rất nhiều. Rất nhiều người sau khi vừa giảm cân thành công đã phải đối mặt với tình trạng tăng cân trở lại. Thậm chí, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, phần lớn những người giảm cân đáng kể thường có xu hướng tăng lại một phần hoặc toàn bộ số cân đã giảm trong vòng vài năm.
Các biện pháp can thiệp béo phì thường dẫn đến việc giảm cân nhanh chóng trong giai đoạn đầu sau đó cân nặng có xu hướng ổn định và tăng trở lại dần dần.
Theo một phân tích tổng hợp của 29 nghiên cứu về giảm cân trong thời gian dài đăng trên tạp chí The American Journal of Clinical Nutrition cho thấy: Hơn một nửa số cân nặng mà những người béo giảm được sẽ quay trở lại chính cơ thể họ trong vòng 2 năm. Sau 5 năm, con số đó là 80%.

Rất nhiều người sau khi vừa giảm cân thành công đã phải đối mặt với tình trạng tăng cân trở lại. Ảnh minh họa.
Việc duy trì cân nặng khó khăn là do sự tương tác giữa 3 yếu tố sinh học, tâm lý và môi trường sống của chúng ta.
Yếu tố sinh học
Cơ chế tự bảo vệ của cơ thể: Cơ thể chúng ta có xu hướng duy trì một mức cân nặng nhất định. Khi bạn giảm cân, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách tăng cảm giác đói và giảm cảm giác no để cố gắng đưa cân nặng trở lại mức ban đầu.
Sự thích nghi: Khi cắt giảm lượng calo, quá trình trao đổi chất của cơ thể sẽ chậm lại để tiết kiệm năng lượng. Điều này khiến bạn khó giảm cân hơn nữa và dễ tăng cân trở lại.
Thay đổi về hormone: Việc giảm cân sẽ khiến cơ thể có sự điều chỉnh về nồng độ 2 loại hormone leptin (báo hiệu cảm giác no) và ghrelin (kích thích cảm giác đói). Cụ thể cơ thể sẽ giảm leptin và tăng tiết ghrelin khiến mọi người có xu hướng ăn nhiều hơn dẫn đến dư thừa lượng calo nạp vào.
Yếu tố di truyền: Gene di truyền có thể đóng vai trò quan trọng trong việc dễ tăng cân hay khó giảm cân.
Yếu tố tâm lý
Sau khi đạt được cân nặng mong muốn, người giảm cân thường có tâm lý chủ quan, ngừng thói quen ăn uống lành mạnh và tập thể dục. Việc quay trở lại thói quen sinh hoạt như cũ, ăn những loại thực phẩm có hàm lượng calo cao và ít hoạt động thể chất, số cân nặng đã mất sẽ nhanh chóng quay về với họ.
Ăn uống theo cảm xúc: Nhiều người có thói quen ăn để đối phó với căng thẳng, buồn bã, chán nản hoặc các cảm xúc khác, điều này cản trở nỗ lực duy trì cân nặng.
Kỳ vọng không thực tế: Mong đợi giảm cân quá nhanh và đặt ra con số cân nặng không khả thi cũng là lý do phổ biến dễ dẫn đến thất vọng và bỏ cuộc giữa chừng.
Thiếu động lực: Duy trì những thay đổi lối sống lâu dài đòi hỏi sự nỗ lực và động lực liên tục, điều đó không thực sự dễ dàng.
Căng thẳng và thiếu ngủ: Khi căng thẳng quá mức, cơ thể sẽ tiết ra hormone stress (cortisol) khiến cơ thể tích trữ mỡ nhiều hơn. Mức độ căng thẳng cao và thiếu ngủ dễ làm rối loạn các hormone điều chỉnh sự thèm ăn và trao đổi chất, khiến việc kiểm soát cân nặng trở nên khó khăn hơn.
Yếu tố môi trường và lối sống
Do áp dụng chế độ ăn kiêng quá khắc nghiệt: Các chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt thường rất khó tuân thủ trong thời gian dài. Cảm giác thèm ăn, sự thiếu hụt dinh dưỡng dễ khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi. Sau một thời gian dài kiêng khem quá mức, nhiều người có xu hướng "ăn bù" và cho phép mình ăn thoải mái trở lại. Điều này thường dẫn đến việc tiêu thụ một lượng lớn calo trong thời gian ngắn gây tăng cân nhanh chóng.
Lối sống ít vận động: Công việc văn phòng và việc giảm hoạt động thể chất góp phần làm giảm lượng calo tiêu thụ.
Ảnh hưởng xã hội và văn hóa: Các buổi tụ tập và thói quen văn hóa thường xoay quanh đồ ăn gây khó khăn cho việc ăn uống lành mạnh. Sự phong phú của thực phẩm chế biến sẵn, nhiều calo khiến việc ăn quá nhiều trở nên dễ dàng.
Thiếu sự hỗ trợ: Việc thiếu sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè cũng như từ chuyên gia dinh dưỡng có thể khiến mọi người khó duy trì động lực và tuân thủ kế hoạch giảm cân.
Khó khăn trong việc tập thể dục: Cuộc sống bận rộn, thiếu thời gian, năng lượng hoặc điều kiện tập luyện cũng là rào cản lớn trong việc giữ cân nặng.

Duy trì chế độ ăn lành mạnh giúp giảm cân bền vững.
2. Bí quyết duy trì cân nặng thành công
Để duy trì cân nặng thành công thường cần một phương pháp tiếp cận toàn diện và giải quyết tất cả các yếu tố này bao gồm:
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh bền vững: Ăn uống đủ chất, tập trung vào thực phẩm lành mạnh giàu dinh dưỡng và kiểm soát lượng thực phẩm ăn vào thay vì các chế độ ăn kiêng khắc nghiệt.
Hoạt động thể chất thường xuyên: Kết hợp tập thể dục vào thói quen hằng ngày để đốt cháy calo và xây dựng cơ bắp.
Quản lý căng thẳng và hành vi: Phát triển các kỹ năng để kiểm soát việc ăn uống theo cảm xúc, căng thẳng và cơn thèm ăn.
Đặt mục tiêu thực tế: Hướng tới việc giảm cân từ từ và bền vững. Phải nhớ rằng, giảm cân và duy trì cân nặng là một hành trình dài hạn chứ không phải là một đích đến.
Tìm kiếm sự tư vấn đúng đắn: Kết nối với các chuyên gia y tế, chuyên gia dinh dưỡng, nhóm hỗ trợ hoặc bạn bè và gia đình để được khuyến khích và hướng dẫn.
Tóm lại, giảm cân là một hành trình đầy gian nan nhưng nó có thể trở thành trang giấy trắng chỉ trong một thời gian ngắn nếu như không có một kế hoạch đúng đắn và kiên trì. Hiểu được những nguyên nhân dẫn đến tăng cân trở lại và có phương pháp tiếp cận toàn diện sẽ giúp chúng ta duy trì cân nặng ổn định sau giảm cân.
ThS. BS. Nguyễn Thu Yên

Người đàn ông 39 tuổi nguy cơ vỡ u gan chia sẻ đã lựa chọn chữa bệnh theo cách này!
Bệnh thường gặp - 6 giờ trướcGĐXH - Người bệnh nhận viện và được theo dõi vỡ u gan cho biết, anh được chẩn đoán u gan cách đây 5 tháng. Tuy nhiên, anh lựa chọn sử dụng thuốc nam tại nhà.

Phát hiện ung thư giai đoạn cuối từ một dấu hiệu kéo dài 2 tháng
Sống khỏe - 9 giờ trướcLiên tục đại tiện ra máu nhưng bà L. nghĩ rằng mình mắc bệnh trĩ, khi đi khám, bác sĩ phát hiện nữ bệnh nhân mắc ung thư trực tràng giai đoạn cuối.

Bé 10 tuổi ở Phú Thọ bị dị tật tủy sống từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Mẹ và bé - 12 giờ trướcGĐXH - Một số yếu tố nguy cơ gây dị tật tủy sống như: Thiếu axit folic trong thai kỳ, tiền sử gia đình có người mắc dị tật ống thần kinh, một số thuốc hoặc bệnh lý người mẹ mắc trong quá trình mang thai...

Chạy đua với thời gian, hồi sinh 5 cuộc đời từ nghĩa cử hiến tạng
Y tế - 15 giờ trướcGĐXH - Bệnh viện E vừa triển khai thành công lấy đa tạng từ người cho chết não, để hồi sinh sự sống cho 3 người bệnh và đem lại ánh sáng cho 2 người bệnh khác.

Người đàn ông bất ngờ phát hiện bị ung thư biểu mô từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặp - 16 giờ trướcGĐXH - Trong lần khám gần đây, người đàn ông mắc ung thư biểu mô có biểu hiện mệt mỏi, xanh xao, kết quả xét nghiệm máu cho thấy chỉ số hồng cầu thấp...

Bất ngờ 4 loại rau củ mùa hè người bệnh suy thận không nên ăn thường xuyên
Bệnh thường gặp - 18 giờ trướcGĐXH - Người bệnh suy thận nên hạn chế những thực phẩm chứa kali. Trong khi rau củ và trái cây tươi lại chứa nhiều kali. Vậy nên việc chọn lựa rau phù hợp với người bệnh suy thận là rất quan trọng.

Cô gái 18 tuổi có thận 'hóa đá' và những sai lầm tàn phá thận một cách nhanh chóng của nhiều người
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH – Theo các bác sĩ, hiện nay, bệnh thận đang có xu hướng trẻ hóa. Đáng nói, thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ là một trong những yếu tố nguy cơ thúc đẩy căn bệnh này.

Nam thanh niên 30 tuổi ở Phú Thọ có sán dây dài hơn 3 mét do thường xuyên ăn món quen thuộc này
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Tại bệnh viện, bệnh nhân được chỉ định thụt tháo để chuẩn bị nội soi đại tràng. Sau thụt, các bác sĩ ghi nhận một con sán dây dài hơn 3 mét được thải ra theo phân, còn sống.

Cách phân biệt carbohydrate 'tốt' và carbohydrate 'xấu'
Sống khỏe - 1 ngày trướcKhông phải tất cả carbohydrate đều như nhau, việc phân biệt carbohydrate 'tốt' với carbohydrate 'xấu' là cần thiết cho sức khỏe và kiểm soát lượng đường trong máu.

Cách ăn trứng buổi sáng không làm tăng cholesterol, an toàn và tốt nhất cho sức khỏe
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Nếu sáng nào cũng chỉ ăn trứng mà không kết hợp thêm các loại thực phẩm khác, cơ thể sẽ dần thiếu hụt những dưỡng chất thiết yếu...

Chấn động: Bé gái 3 tháng tuổi bị người thân xâm hại tình dục
Y tếGĐXH - Tại bệnh viện, các bác sĩ phát hiện bé bị rách màng trinh và tổn thương âm đạo khoảng 1,5 cm.