Mang thai, sinh con tuổi vị thành niên: Nhận diện rõ các nguy cơ và vấn đề giáo dục giới tính cần lưu tâm

Mang thai và sinh con ở lứa tuổi vị thành niên

Mới đây, một nữ sinh lớp 7 tại Bắc Giang đã sinh con trong nhà tắm. Suốt thời gian em học sinh này mang thai, gia đình, thầy cô và bạn bè không hề hay biết.

Đó là cháu T.T.M.C, sinh ngày 26/06/2010 (chưa đủ 13 tuổi) là con của ông T.V.B (SN 1983, trú tại xã An Bá, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang). Nữ sinh mang thai và sinh con vào khoảng 4h30 sáng ngày 11/2/2023 tại nhà tắm của gia đình ở thôn Hai, xã An Bà. Con của C sinh ra nặng 2,7kg. Sau khi sinh xong gia đình đã đưa mẹ con cháu bé lên Trung tâm Y tế huyện Sơn Động để theo dõi và chăm sóc sức khỏe.

Theo chia sẻ của hiệu trưởng nơi C đang theo học, trong quá trình mang thai, nữ sinh này vẫn đi học bình thường và tham gia đầy đủ các hoạt động ở lớp. Đặc biệt, việc em mang thai được giấu kín, học sinh, thầy cô không hay biết.

Vụ nữ sinh lớp 7 sinh con trong nhà tắm: Gia đình và nhà trường nói gì?

GĐXH - Vụ việc nữ sinh lớp 7 ở Bắc Giang tự sinh con trong nhà tắm của gia đình đang gây xôn xao dư luận. Điều đáng nói, trong suốt quá trình mang thai, thầy cô và bạn bè của nữ sinh đều không phát hiện.

Tương tự, vào tháng 10/2022, dư luận xôn xao khi hay tin cháu H.T (SN 2011, trú tại xã K.C, huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) mang thai và sinh thường bé trai nặng 3,2kg. Ngay khi phát hiện sự việc, chính quyền địa phương đã đến thăm hỏi, động viên gia đình. Cùng với đó, cơ quan công an cũng đã vào cuộc để điều tra, làm rõ.

Phó Chủ tịch UBND xã K.C cho biết, cháu T đã sinh nở thành công. "Cháu T sinh thường một bé trai nặng 3,2kg vào tháng 11/2022. Do tuổi còn nhỏ, lại lần đầu sinh nở nên khi sinh, cháu có gặp chút khó khăn. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, sức khỏe của cháu T và con đã ổn định. Cháu bé rất kháu khỉnh, bụ bẫm", Phó Chủ tịch UBND xã K.C cho hay.

Vị này cho biết thêm, do hoàn cảnh gia đình cháu T khó khăn, lại rơi vào trường hợp đặc biệt khi làm mẹ ở độ tuổi còn rất nhỏ nên chính quyền địa phương cũng như các hội, đoàn thể đều hết sức quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất cho mẹ con cháu bé.

Mang thai – dấu hiệu mang thai cần nắm bắt

Mang thai là gì? 

Mang thai là việc mang một hay nhiều con, được gọi là một bào thai hay phôi thai, bên trong tử cung của một phụ nữ. Trong một lần thai nghén, có thể có nhiều bào thai, như trong trường hợp sinh đôi hay sinh ba.

Thai kỳ được xem là kéo dài 266 ngày từ khi thụ thai hoặc 280 ngày kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng nếu chu kỳ kinh xảy ra thường xuyên mỗi 28 ngày. Ngày chuyển dạ được tính dựa trên kỳ kinh cuối cùng. Chuyển dạ được cho là bình thường khi thai phụ chuyển dạ sớm hoặc muộn hơn 2 tuần so với ngày ước tính.

Tổ chức Y tế Thế giới định nghĩa thời kỳ sinh đẻ bình thường trong khoảng 37 tới 42 tuần. Việc tính toán ngày sinh liên quan tới thời kỳ giả định thông thường 28 ngày.

Dấu hiệu mang thai

Những dấu hiệu mang thai cần nhận biết:

Mang thai khiến thay đổi ở vùng ngực.

Mang thai khiến đi tiểu nhiều lần.

Mang thai gây buồn nôn.

Mang thai gây mệt mỏi cho thai phụ.

Mang thai gây ra tình trạng đầy hơi, ợ hơi.

Mang thai gây nướu sưng, đau, chảy máu; mắt và mặt sưng húp.

Mang thai khiến cổ tử cung luôn ẩm ướt.

Mang thai có thể khiến thai phụ nhức đầu, chóng mặt thậm chí ngất xỉu do lượng đường trong máu thấp.

Mang thai có thể khiến chảy máu âm đạo trong vài ngày đầu của thai kỳ. Do đó, cần để ý màu sắc và lượng máu. Chảy máu do mang bầu thường ít, máu có màu nâu và hồng nhạt chứ không phải đỏ sậm hay đỏ tươi.

Mang thai có thể khiến thay đổi khẩu vị.

Mang thai có thể khiến rối loạn vị giác.

Mang thai có thể khiến cơ thể nhạy cảm với nhiệt độ do thay đổi nội tiết tố khi mang thai. 

Mang thai khiến tiết nhiều nước bọt.

Mang thai khiến bà bầu bị táo bón.

Mang thai có thể khiến phụ nữ mang thai tâm trạng thất thường.

Mang thai khiến thai phụ đau lưng. Do khi có thai, tử cung sẽ phát triển để chuẩn bị cho việc mang thai khiến chị em sẽ cảm nhận được các cơn đau ở vùng sống lưng, đặc biệt khi thai nhi lớn dần. 

Mang thai khiến cơ thể tăng cân bất thường.

Mang thai khiến thai phụ khó thở, hụt hơi. Nguyên nhân do cơ thể người mẹ cần thêm lượng oxy để nuôi phôi thai phát triển, lượng hormone progesterone cũng tăng lên dẫn đến tình trạng này.

Mang thai khiến nhiệt độ cơ thể tăng.

Mang thai khiến cơ thể xuất hiện rôm, sảy do thân nhiệt cơ thể tăng cao, lượng mồ hôi không đào thải kịp ở những vùng có nếp gấp.

Mang thai có thể khiến thai phụ đau bụng âm ỉ.

Tác động của mang thai đối với sức khỏe

Một số tác động ảnh hưởng đến sức khỏe khi mang thai cụ thể như sau:

Đau lưng, đau vùng chậu là chứng đau thường xuyên nhất trong 3 tháng cuối trước khi sinh do trọng tâm cơ thể đã chuyển đổi. Ngoài ra, cơn đau dây chằng diễn ra khi các dây chằng ở vị trí dưới tử cung căng giãn và mở rộng để nâng đỡ tử cung đang lớn dần.

Hội chứng ống cổ tay chiếm khoảng 21% đến 62% các trường hợp, có thể do phù nề.

Táo bón do sự giảm chuyển động thức ăn trong ruột để tăng progesterone (mang thai bình thường), điều này làm cho lượng nước được hấp thụ nhiều hơn. Bệnh trĩ có thể xuất hiện khi táo bón lâu ngày thường được ghi nhận ở một số trường hợp mang thai.

Thỉnh thoảng và thường các cơn co thắt không đau xảy ra vài lần mỗi ngày.

Phù là vấn đề thường gặp, do sự nén ép của inferior vena cava (IVC) và tĩnh mạch khung chậu (mông) gần tử cung làm cho tăng áp lực thủy tĩnh ở các chi dưới.

Nôn, ói, ợ chua và buồn nôn là các vấn đề phổ biến khi mang thai.

Đi tiểu nhiều: Đây là trường hợp phổ biến do tăng thể tích trong mạch và sự đè nén bàng quang do tử cung lớn lên.

Suy tĩnh mạch: Đây là triệu chứng phổ biến gây ra bởi sự giãn các tĩnh mạch cơ trơn và tăng áp lực nội mạch.

Mang thai có thể gặp biến chứng  

Theo bác sĩ chuyên khoa của Bệnh viện Tâm Anh, đái tháo đường và mang thai là những tương tác của bệnh đái tháo đường (không hạn chế ở đái tháo đường do thái nghén) và mang thai.

Các nguy cơ cho đứa trẻ gồm: sẩy thai, hạn chế phát triển, phát triển quá mức, thai quá lớn (macrosomia), polyhydramnios và khiếm khuyết khi sinh.

Trong trường hợp bệnh đồng hành systemic lupus erythematosus và thai nghén, có sự gia tăng tỷ lệ phôi chết trong tử cung và sẩy thai tự phát (sẩy thai), cũng như neonatal lupus.

Mang thai, sinh con ở lứa tuổi vị thành niên gây ra hậu quả gì?

Mang thai ngoài ý muốn có thể khiến việc chăm sóc tiền sản không tốt do thiếu hụt kinh nghiệm. Có thể gây ra nhiều tình trạng nguy hiểm đến sức khỏe của người mẹ và thai nhi.

Sinh con khó do khung chậu chưa phát triển đầy đủ, dễ phải can thiệp bằng các thủ thuật và phẫu thuật.

Chưa trưởng thành hoàn toàn về mặt thể chất dẫn đến cơ thể không đủ khỏe mạnh trong các tháng mang thai. Gây ảnh hưởng xấu đến mẹ và con như mẹ dễ bị thiếu máu, cao huyết áp, tiền sản giật cao…

Nguy cơ người mẹ tuổi ở vị thành niên tử vong khi sinh cao gấp 3 lần so với phụ nữ trong lứa tuổi sinh con.

Chưa trưởng thành về mặt tâm lý dẫn đến tình trạng căng thẳng, sang chấn tâm lý trước và sau khi sinh con cho cả người bố và mẹ trẻ.

Có khả năng bị rút ngắn cơ hội học hành, đánh mất và hạn chế nhiều sự lựa chọn trong cuộc sống.

Chưa sẵn sàng để tự chủ hoàn toàn gánh nặng về mặt tài chính, dễ dẫn đến tương lai thiếu hụt và khó khăn cho gia đình, là tiền đề cho sự đói nghèo của xã hội.

Mối quan hệ với bố mẹ, bạn bè và đối tác có thể thay đổi theo nhiều chiều hướng, hoặc phát sinh những mâu thuẫn không lường trước và ảnh hưởng đến cuộc sống một cách nghiêm trọng.

Thai nhi chết lưu trước khi chào đời chiếm tới hơn 50% trong tổng số các trường hợp tử vong sơ sinh.

Trẻ sinh non, thiếu cân, thiếu dưỡng chất.

Những đứa trẻ có thể khôn lớn lại khó tránh khỏi phải sống một tuổi thơ khốn khó về tài chính lẫn tinh thần, do ảnh hưởng từ bố mẹ. Chúng rất dễ lặp lại vòng luẩn quẩn khi trở thành các bố mẹ vị thành niên trong tương lai.

Dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có cả HIV/AIDS.

Để tránh gặp phải những hậu quả đáng tiếc do mang thai ngoài ý muốn ở trẻ tuổi vị thành niên cần làm gì?

Theo BS Dương Kim Ngân (Trưởng khoa Chăm sóc sức khoẻ sinh sản- Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau), khi có con trong độ tuổi vị thành niên, cha mẹ nên quan tâm đến con cái nhiều hơn. Cần trò chuyện tâm sự với con cái và có những định hướng đúng đắn về tình cảm.

Cha mẹ và nhà trường nên phối hợp để trang bị cho các em những kiến thức về sức khoẻ sinh sản, giáo dục giới tính cho các em, giúp các em có kiến thức và nhận thức đúng đắn tránh được những sai lầm không đáng có.

Bên cạnh, ngành chức năng cần tăng cường giáo dục, chăm sóc sức khoẻ tiền hôn nhân, các vấn đề liên quan đến sức khoẻ sinh sản, hướng dẫn các biện pháp tránh thai phù hợp, hạn chế tình trạng phá thai và ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục.

Đặc biệt, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường - gia đình - xã hội. Từ đó, giúp các em được trang bị đầy đủ kiến thức về giới tính và sức khoẻ sinh sản, góp phần nâng cao chất lượng dân số trong tương lai.

Trẻ vị thành niên nên có thời gian biểu học tập, nghỉ ngơi, giải trí và tập luyện thể dục thể thao cho phù hợp và điều độ.

Tránh xa những hình ảnh, sách báo, phim ảnh, trang web khiêu dâm, đồi trụy.

Tránh xa rượu, thuốc lá, ma túy.

Không nên quan hệ tình dục trước tuổi trưởng thành.