Mất trí nhớ vì thuốc giảm đau?
Không phải ai cũng biết, có nhiều loại thuốc giảm đau khác nhau, trong đó có thuốc giảm đau mạnh nhưng lại gây nghiện hoặc có thuốc dùng lâu dài sẽ gây những tác dụng phụ nguy hiểm.
Đau là triệu chứng thường gặp ở người bệnh. Thuốc giảm đau vì vậy trở thành loại thuốc dùng thường xuyên và phổ biến nhất. Thế nhưng không phải ai cũng biết, có nhiều loại thuốc giảm đau khác nhau, trong đó có thuốc giảm đau mạnh nhưng lại gây nghiện hoặc có thuốc dùng lâu dài sẽ gây những tác dụng phụ nguy hiểm.
Để giúp sử dụng thuốc giảm đau hợp lý, tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đề ra ba bậc thang dùng thuốc giảm đau như sau: bậc một, khi đau nhẹ và vừa, ta nên dùng thuốc giảm đau thông thường, mua không cần toa bác sĩ (gọi là thuốc OTC) như paracetamol hoặc thuốc nằm trong nhóm có tên chung “thuốc chống viêm không steroid” (viết tắt NSAID, gồm: aspirin, ibuprofen, diclofenac…).
Riêng thuốc giảm đau bậc một là paracetamol và các thuốc NSAID, là loại hay dùng nhất vì mua ở nhà thuốc dễ dàng, không cần toa. Nhiều người đã biết, dùng paracetamol giảm đau an toàn hơn aspirin hoặc các thuốc NSAID khác. Ở chỗ, paracetamol không gây đau dạ dày, tức không gây viêm loét dạ dày – tá tràng. Cũng vì mua dễ mà thuốc giảm đau bậc một sử dụng rộng rãi, dùng ngày càng tăng liều, đưa đến tỷ lệ tai biến tăng ở nhiều nước trên thế giới.
Ai dễ gặp nguy hiểm với thuốc giảm đau?
Thói quen tự ý dùng thuốc và không biết các tác dụng phụ tiềm tàng, không biết sự khác nhau giữa các thuốc… thường làm người bệnh lơ là trong lựa chọn, dùng bất cứ thuốc gì họ cho là thích hợp, trong thời gian dài và thế là bị các tai biến. Gần đây, nhiều chuyên gia quốc tế trong nhiều thông báo khác nhau đã nhấn mạnh đến sự lưu ý đặc biệt về nguy cơ bị tác dụng phụ của thuốc giảm đau đối với hai nhóm người: bị hen suyễn và có vấn đề tim mạch.
Những người bị hen suyễn: hoặc người có cơ địa dễ dị ứng, không nên dùng thuốc aspirin hoặc các thuốc NSAID khác, ngoại trừ được bác sĩ chỉ định. Bởi loại thuốc giảm đau này có thể gây co thắt phế quản, làm khởi phát cơn hen, khiến triệu chứng hen suyễn nặng thêm, đến mức có thể nguy hiểm tính mạng. Hội chứng lên hen suyễn do dùng thuốc aspirin, hay nói chung do dùng thuốc NSAID, được gọi là hội chứng AIA (viết tắt của Aspirin Induced Asthma).
Những người có bệnh lý tim mạch: phải hết sức thận trọng trong lựa chọn thuốc giảm đau, tránh dùng các thuốc NSAID nói chung (ngoại trừ aspirin liều thấp có tác dụng ngừa huyết khối, có thể được bác sĩ chỉ định dùng để ngừa đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim…). Nếu tự ý dùng thuốc NSAID có thể làm tăng nguy cơ suy tim ở người cao tuổi đang dùng thuốc lợi tiểu trị bệnh tăng huyết áp; hoặc thuốc aspirin có thể làm tăng huyết áp ở người đang mắc bệnh huyết áp cao.
Người bệnh sau khi dùng thuốc trị đau đầu nếu bị sút giảm hay mất trí nhớ, có thể là do hậu quả của nguyên nhân bệnh gây ra đau đầu như u não, viêm màng não, sốt rét nặng, ngộ độc rượu…
Dùng quá liều Paracetamol gây nhiễm độc gan
Mặc dù paracetamol an toàn hơn aspirin trong một số trường hợp nhưng vẫn phải lưu ý độc tính đối với gan. Người ta ghi nhận có khá nhiều trường hợp ngộ độc paracetamol dẫn đến hoại tử tế bào gan, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người có chức năng gan kém. Paracetamol gây nhiễm độc gan do dùng quá liều. Vì vậy cần lưu ý:
– Không dùng paracetamol để tự điều trị cảm sốt, giảm đau quá mười ngày ở người lớn và quá năm ngày ở trẻ con, trừ khi được bác sĩ hướng dẫn. – Đối với người lớn, liều thông thường không nên quá 4g/ngày (mỗi lần dùng 500mg – 1000mg, một ngày không quá ba lần). Riêng người cao tuổi, nên dùng liều thấp hơn do chức năng gan đã kém. – Người uống rượu nhiều không nên dùng bừa bãi paracetamol, đặc biệt không uống thuốc với mục đích “ngừa nhức đầu, để uống rượu không say” (giống như một số người trước khi uống rượu thường uống vài viên aspirin để tăng “đô”, nhưng tăng “đô” đâu không thấy, chỉ làm hại dạ dày, có nguy cơ xuất huyết tiêu hoá). Paracetamol và rượu đều có hại cho gan, do đó nếu kết hợp sẽ làm tăng độ nguy hại lên nhiều lần. |
Thiết bị kích thích não cho bệnh nhân trầm cảm
Y tế - 4 năm trướcThiết bị kích thích não được phê duyệt y tế đầu tiên của Châu Âu để điều trị trầm cảm hiện nay đã có sẵn cho mọi người sử dụng tại nhà.
Xét nghiệm tại nhà phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt
Y tế - 4 năm trướcNam giới có thể tự xét nghiệm nước tiểu (PUR) ngay tại nhà mà không cần đến phòng khám hay trải qua kiểm tra trực tràng.
Tế bào ung thư bị tiêu diệt nhờ căn bệnh 'nhẹ' người Việt ai cũng mắc
Y tế - 5 năm trướcPhát hiện mới nhất của các nhà khoa học ở Anh đã phát hiện ra virus cảm lạnh có khả năng chống lại và tiêu diệt các tế bào ung thư một cách dễ dàng.
Tìm ra tế bào "khóa" ung thư ngay trong xương người
Y tế - 5 năm trướcMột quần thể tế bào xương tự thay đổi chức năng kỳ lạ vừa được các nhà khoa học Mỹ xác định, triển vọng tạo ra phương pháp mới "khóa" ung thư di căn.
Vòng 2 càng to, nguy cơ mắc ung thư vú càng tăng
Y tế - 5 năm trướcNhững phụ nữ cân nặng bình thường nhưng nhiều mỡ bụng có nguy cơ mắc ung thư vú gấp gần 2 lần so với những người có lượng mỡ ít.
Chế tạo thành công loại virus chuyên diệt tế bào ung thư
Y tế - 6 năm trướcCác nhà khoa học vừa thử nghiệm thành công loại virus được họ biến đổi trong phòng thí nghiệm để phục vụ cho liệu pháp trị ung thư mới cực kỳ hiệu quả.
Phụ nữ thức dậy sớm ít bị ung thư vú
Y tế - 6 năm trướcNghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Anh cho thấy phụ nữ ngủ sớm và dậy sớm ít bị ung thư vú so với người hay thức khuya.
Tìm thấy "thần dược chăn gối" mà quý ông đang săn lùng
Y tế - 6 năm trướcNghiên cứu mới cho thấy quý ông có thể kéo dài thời gian "yêu" lên gần gấp đôi và phòng ngừa chứng xuất tinh sớm nếu mỗi ngày chịu khó chạy bộ hoặc đạp xe 40 phút.
'Tuổi của não' xác định ai sẽ chết trẻ
Nghiên cứu - Trao đổi - 7 năm trướcCác nhà thần kinh học cho biết có thể đoán được một người nào đó sẽ chết trẻ chỉ bằng cách quét não của họ.
Aspirin liều thấp có thể giúp giảm nguy cơ ung thư tuyến tụy
Y tế - 7 năm trướcNghiên cứu mới cho thấy có bằng chứng xác định uống aspirin liều thấp mỗi ngày có thể làm giảm rủi ro ung thư tuyến tụy, theo hãng tin UPI.
'Tuổi của não' xác định ai sẽ chết trẻ
Nghiên cứu - Trao đổiCác nhà thần kinh học cho biết có thể đoán được một người nào đó sẽ chết trẻ chỉ bằng cách quét não của họ.