Hà Nội
23°C / 22-25°C

Năm Quý Mão: Vì sao trên thế giới gọi là con thỏ trong khi Việt Nam gọi là mèo?

Thứ tư, 07:03 25/01/2023 | Bốn phương

GĐXH - Năm 2023 là năm Quý Mão. Trung Quốc và Hàn Quốc đều gọi đây là năm Thỏ, nhưng ở Việt Nam lại là năm Mèo. Tuy cùng nằm trong vùng văn hóa chữ Hán, song giữa Hàn Quốc và Việt Nam lại có sự khác nhau.

Theo sách "12 con giáp trong văn hóa người Việt", 12 con giáp có nguồn gốc từ lịch Can - Chi. Loại lịch này xuất hiện vào thời nhà Thương (1766-1122 TCN) ở Trung Quốc. Theo đó, 12 con giáp gắn với Thập Nhị Chi.

Năm - Ảnh 1.

Mèo và Thỏ đều là con giáp thứ 4 trong lịch Can - Chi ở Việt Nam và Trung Quốc.

Theo đó, người Trung Quốc xưa đã chọn ra 12 con vật gắn liền với đời sống hoặc được con người thuần dưỡng sớm nhất để đưa vào lịch Can - Chi, theo thứ tự: Tý (Chuột), Sửu (Trâu), Dần (Hổ), Mão (Thỏ), Thìn (Rồng), Tỵ (Rắn), Ngọ (Ngựa), Mùi (Dê), Thân (Khỉ), Dậu (Gà), Tuất (Chó), Hợi (Lợn).

Còn trong văn hóa Việt Nam, theo sách "Chuyện Đông, Chuyện Tây" của tác giả An Chi, "con giáp" là một lối nói của phương ngữ Nam Bộ.

Con giáp là chu kỳ 12 năm âm lịch, gọi từ tên của 12 địa chi, từ Tý đến Hợi, cho ra một nghĩa rộng là chu kỳ thời gian từ một năm cho đến năm cuối cùng một chi với nó sau đó 12 năm.

Trong phương ngữ Bắc Bộ, "giáp" thoạt đầu vẫn được hiểu là một chu kỳ 60 năm, về sau lại được linh động hiểu thành chi kỳ 12 năm như hiện nay.

Khác biệt của 12 con giáp trong văn hóa của Việt Nam chính là con mèo được dùng thay thế cho con thỏ.

Có nhiều lý giải khác nhau về việc trong văn hóa Việt, mèo là con vật đại diện cho năm mão.

Trong tiếng Trung Quốc, hai từ này khác nhau về dấu, nhưng về ngữ âm thì "mèo" (măo) và mèo (máo) có cách đọc giống nhau, đều là mao. Trong "Việt Nam tự điển", chữ "mão" - nghĩa là con thỏ - lại được dùng để chỉ con mèo.

Sim Sang - Joon, Giám đốc Trung tâm Giao lưu văn hoá Việt - Hàn, cũng giải thích rằng mèo tuy không phải loài vật nằm trong Thập Nhị Chi nhưng lại được ghi âm chữ Hán giống với con thỏ (máo - âm Hán Việt là miêu).

Theo Reuters, dù có nhiều cách lý giải khác nhau về việc mèo thay thế thỏ trong 12 con giáp ở Việt Nam nhưng cách lý giải phổ biến nhất là chữ thỏ trong tiếng Trung Quốc phát âm là "mao" - nghe giống từ mão (con mèo) trong tiếng Việt.

Vì hai từ phát âm gần giống nhau nên trong quá trình thông dịch, đã xảy ra sự nhầm lẫn khiến con thỏ trong 12 con giáp ở Trung Quốc được thay thế bằng con mèo.

Ngoài ra, còn có cách lý giải khác như sau. Ở Trung Quốc, thỏ được cho là con vật tượng trưng cho những gì hạnh phúc nhất. Những người sinh năm thỏ được cho là sống tốt bụng, uy tín, trung thành dù có đôi chút bí ẩn.

Trong khi đó, tại Việt Nam, thỏ thường được xem là thực phẩm (mèo cũng được xem là thức ăn nhưng không phổ biến như thỏ). Với nhiều người Việt, mèo là "bạn đồng hành" sạch sẽ, thông minh và hòa đồng. Năm Mão được kỳ vọng mang tới sự hòa hợp.

Theo Reuters, ngày nay, việc mèo thay thế thỏ trong 12 con giáp được đa số người Việt chấp thuận.

"Việc người Việt thay thỏ bằng mèo trong danh sách 12 con giáp là điều phù hợp. Thỏ là loài gặm nhấm như chuột, trong khi chuột cũng là 1 trong 12 con giáp. Thông thường, các con giáp nên là độc nhất và khác biệt với nhau.

Mèo còn giúp tạo ra thế đối xứng với chó. Theo thuyết âm dương, điều này thể hiện sự cân bằng, giúp giải quyết các mâu thuẫn. Vì vậy, dùng mèo thay thỏ trong 12 con giáp được cho là tốt hơn", một người nuôi động vật ở Việt Nam chia sẻ với tờ báo Anh.

Một người dân ở Hà Nội chia sẻ, mèo giống như trẻ con, thường đem lại hạnh phúc cho các gia đình.

Tuy nhiên, theo trang Northwest Asian Weekly, không nên tặng mèo cho người khác vào dịp đầu xuân năm mới. Điều này xuất phát từ quan niệm lời chúc đầu năm sẽ ứng nghiệm cho cả năm và quan niệm cho rằng từ "mèo" cùng vần với từ "nghèo". Nếu tặng mèo vào ngày đầu xuân đồng nghĩa với lời chúc cho người nhận nghèo khó quanh năm.

Hình tượng con mèo trong văn hoá người Việt

K.N (th)
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Người đàn ông cầu xin người khác đánh mình vì lý do đáng thương đến rơi nước mắt

Người đàn ông cầu xin người khác đánh mình vì lý do đáng thương đến rơi nước mắt

Chuyện đó đây - 6 giờ trước

Giữa dòng người hối hả, một người đàn ông tầm 30 tuổi, với dáng vẻ gầy gò, đứng đó với chiếc áo thun trắng có dòng chữ lớn gây sốc.

"Cột đá ma" dưới Trung Đông âm thầm định hình lại Trái Đất

"Cột đá ma" dưới Trung Đông âm thầm định hình lại Trái Đất

Chuyện đó đây - 14 giờ trước

Bên dưới Oman, lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện ra "cột đá ma" nóng chảy, bắt nguồn từ ranh giới lõi - lớp phủ của Trái Đất.

Thứ biến đổi vũ trụ 13 tỉ năm trước lộ ra trong bức ảnh NASA

Thứ biến đổi vũ trụ 13 tỉ năm trước lộ ra trong bức ảnh NASA

Chuyện đó đây - 19 giờ trước

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện loạt "bóng ma" từ quá khứ, những thứ từng thúc đẩy sự biến đổi lớn trong vũ trụ sơ khai.

Máy bay nổ tung, 379 người cứ thế... bước ra và sống sót: Phép màu 90 giây đã xảy ra như thế nào?

Máy bay nổ tung, 379 người cứ thế... bước ra và sống sót: Phép màu 90 giây đã xảy ra như thế nào?

Tiêu điểm - 1 ngày trước

2 máy bay đã đâm nhau trên đường băng và cháy rụi nhưng 379 người gồm hành khách lẫn phi hành đoàn đã thoát chết.

Lý do người dân Nhật Bản chặt bỏ cây sau khi bị xin quả

Lý do người dân Nhật Bản chặt bỏ cây sau khi bị xin quả

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

GĐXH - Vui vẻ khi có người xin trái cây trong vườn, song chủ nhà ở Nhật Bản chặt bỏ cả cây sau đó, để tránh những người khác "dòm ngó".

Các quốc gia trên thế giới siết chặt quảng cáo trên mạng xã hội như thế nào?

Các quốc gia trên thế giới siết chặt quảng cáo trên mạng xã hội như thế nào?

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Dù là thị trường phát triển hay mới nổi, nhiều quốc gia trên thế giới đang không ngừng siết chặt khung pháp lý và kỹ thuật để quản lý quảng cáo trên mạng xã hội.

Người đàn ông bị kết tội giả làm tiếp viên hàng không để được bay miễn phí suốt 6 năm

Người đàn ông bị kết tội giả làm tiếp viên hàng không để được bay miễn phí suốt 6 năm

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Một người đàn ông Mỹ 35 tuổi đã bị kết tội mạo danh tiếp viên hàng không ít nhất 120 lần để không phải trả tiền vé máy bay.

Gia thế nữ sinh Đại học Thanh Hoa bị bố cấm livestream trên mạng vì quá xinh đẹp

Gia thế nữ sinh Đại học Thanh Hoa bị bố cấm livestream trên mạng vì quá xinh đẹp

Tiêu điểm - 2 ngày trước

GĐXH - Hóa ra nữ sinh họ Trương, từng gây chú ý khi đỗ Đại học Thanh Hoa với điểm số cao, bị bố cấm phát sóng trực tiếp vì 'quá xinh' đã nổi tiếng từ 3 năm trước.

Tin vui lớn từ "vật lạ" ẩn nấp gần robot săn sự sống NASA

Tin vui lớn từ "vật lạ" ẩn nấp gần robot săn sự sống NASA

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Sự tồn tại của Jezero Mons đã giúp cuộc săn tìm sự sống ngoài hành tinh của NASA thêm hy vọng mới.

Anh điều tra các băng nhóm lạm dụng hàng nghìn bé gái

Anh điều tra các băng nhóm lạm dụng hàng nghìn bé gái

Tiêu điểm - 3 ngày trước

Thủ tướng Anh Keir Stammer đã quyết định mở cuộc điều tra toàn quốc về nạn bóc lột tình dục trẻ em nghiêm trọng chưa từng thấy.

Top