Nắng nóng, mưa lũ bất thường: Bùng phát dịch sốt xuất huyết

Theo thống kê của Bộ Y tế, những năm Hà Nội bùng phát dịch lớn, đều là những năm El Nino phát triển mạnh.

Biến đổi khí hậu tác động trực tiếp tới sức khỏe, môi trường, đa dạng sinh học và tài nguyên nước. Đặc biệt, Y tế là lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu.

Hội thảo quốc tế về chia sẻ kinh nghiệm ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và các bệnh mới nổi tổ chức tại Hà Nội tháng 8/2009 đã kết luận: “Biến đổi khí hậu tạo ra các nguy cơ lớn khác nhau đối với sức khỏe và sự sống còn của con người – đặc biệt là đối với nhóm dân cư nghèo và dễ bị ảnh hưởng – và các nguy cơ này sẽ gia tăng khi điều kiện khí hậu trở nên các hiện tượng thời tiết thái cực”. Chẳng hạn năm 2009, dịch SXH bùng phát từ Hà Nội lan ra các tỉnh, thành khác. Trong đó, hơn 50% bệnh nhân SXH của năm 2009 là sinh viên, lao động ngoại tỉnh. Khi họ về quê, virus được truyền sang cho người thân. Đây là cách lây lan chính của bệnh SXH từ Hà Nội về các địa phương lân cận.

Tại Việt Nam, khi phân tích số liệu khí hậu và số ca mắc SXH trong vòng 10 năm gần đây cho thấy, những năm Hà Nội bùng phát dịch lớn theo chu kỳ khoảng 10 năm (1987, 1998, 2009) đều là những năm có El Nino hoạt động mạnh. Do vậy, ngoài biến đổi khí hậu theo mùa và thời tiết cực đoan, SXH vẫn còn là một bệnh do sinh vật gây ra chưa thể dự đoán được với nhiều yếu tố chi phối.

Kể từ những năm 50 của thế kỷ trước, SXH có diện bao  phủ  ngày  càng  rộng  và  gánh  nặng  mà  nó  tạo  ra  ngày  càng  tăng nhanh.  Nhóm chuyên gia liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) đã cảnh báo, đến năm 2080, có 1,5- 3,5 tỷ người trên thế giới sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc SXH do Trái đất ấm lên và do biến đổi khí hậu.

Theo lãnh đạo Trung tâm Y tế dự phòng Cần Thơ (một trong những đơn vị có kế hoạch xây dựng dự án nghiên cứu và can thiệp về bệnh SXH trong bối cảnh có biến đổi khí hậu), hiện nay biến đổi khí hậu đang tác động lên sức khỏe người dân ngày càng cao. SXH trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng, tác động ngày càng nặng nề, đặc biệt là người nghèo.

Theo ước tính, 1/3 chi phí điều trị SXH từ ngân sách nhà nước, 2/3 còn lại là của người dân, chưa kể số ngày lao động mất đi của cả người bệnh và người chăm sóc. SXH góp phần làm gia tăng gánh nặng cho gia đình và xã hội, làm cho người nghèo càng nghèo thêm, cản trở sự phát triển chung của thành phố.

Hạnh Nguyên