Nhân chứng của dịch SARS sau 10 năm: Sự sống kỳ lạ của một y tá
GiadinhNet - Bệnh SARS được phát hiện tại Việt Nam đầu tiên vào tháng 3/2003, khi BV Việt - Pháp (Hà Nội) tiếp nhận một bệnh nhân nước ngoài mắc bệnh lạ. Trong 45 ngày, dịch gây nhiễm 65 người, làm 5 người Việt Nam tử vong. Y tá Nguyễn Thị Mến – BV Việt - Pháp bị nhiễm SARS, hôn mê sâu hơn 2 tuần nhưng qua khỏi là một điều kỳ diệu đối với giới chuyên môn…
![]() |
Ngày Rằm, mùng một hằng tháng chị Mến đều ra miếu thắp hương tưởng nhớ những đồng nghiệp đã mất trong dịch SARS 10 năm trước. |
Tại Bệnh viện Việt - Pháp có ngôi miếu thờ các y bác sĩ đã chết trong cuộc chiến chống dịch SARS. Cách đây tròn 10 năm, nơi đây tiếp nhận ca bệnh đầu tiên mắc SARS và cũng là nơi chịu tổn thất nặng nề nhất về người với 6 y bác sĩ đã ra đi mãi mãi. Trên bia tưởng niệm ghi tên 6 người đã mất trong cuộc chiến chống dịch SARS năm 2003, theo thứ tự thời gian họ ra đi: Y tá Nguyễn Thị Lượng - 15/3/2003; bác sĩ Jean - Paul Dirosier - 19/3/2003; y tá Phạm Thị Uyên - 24/3/2003; bác sĩ Nguyễn Thế Phương - 24/3/2003; bác sĩ Nguyễn Hữu Bội - 12/4/2003; bác sĩ Jacque - 7/2003 (chết sau khi về Pháp). |
Gặp y tá trưởng Nguyễn Thị Mến – bệnh nhân nặng nhất qua khỏi trong đợt dịch SARS 2003 tại BV Việt - Pháp thấy ký ức in đậm trong từng lời kể của chị.
Vài ngày sau khi tiếp xúc với bệnh nhân Hong Kong, quốc tịch Mỹ tên Chong Cheng, chị Mến thấy người ớn lạnh, sốt, cơ bắp đau nhức. Gọi điện đến BV xin nghỉ thì được biết vài đồng nghiệp khác cũng có triệu chứng tương tự. Dù được kiểm tra, uống thuốc, xông hơi... nhưng bệnh chị càng lúc càng nặng hơn. “Cùng lúc một loạt nhân viên xin nghỉ ốm đến nỗi sếp còn tưởng bọn mình đình công”, chị nói.
Vừa nói vừa xoa đôi bàn chân tê mỏi do di chứng để lại, y tá Mến tiếp tục câu chuyện của mình: “Trước ngày tôi hôn mê có nhiều đồng nghiệp cũng mắc bệnh cùng nhập viện. Nằm bên cạnh tôi lúc đó là bạn Uyên – đồng nghiệp thân thiết của tôi ho rũ rượi. Tôi thì sốt cao, rét từng cơn, nhiệt độ lên tới 42 độ. Tôi vẫn nhớ có ai đưa mình đi đo huyết áp, chuyển phòng. Sau này mới nghe kể lúc đó chuyển phòng để đặt nội khí quản cho Uyên để thở máy. Ngày Uyên mất thì ngày đó tôi cũng rất nặng, BV gọi về nhà bảo người nhà chuẩn bị bộ quần áo sẵn phòng lúc mất.
Từng người, từng người ra đi, BV lúc đó rối ren vì gần một nửa nhân viên mắc bệnh, vậy là bác sĩ phải làm công việc của hộ lý, giám đốc đi đổ rác, hộ lý đi đo huyết áp… Một số bác sĩ bỏ việc không quay lại làm nữa. Tôi còn nghe kể có người đi vào thang máy bấm lên bấm xuống bao lần mới quyết định đi hay không đi”.
Những ngày y tá Mến hôn mê ở BV, chồng chị nhận hơn 10 cú điện thoại gọi đến nhà chia buồn là vợ chết. Cả gia đình sốc ghê gớm, khi BV nói không chết thì gia đình cũng không tin nữa. “Cũng may là dịch SARS chỉ hoành hành trong hơn một tháng rồi tắt. Và trong vòng hơn một tháng đấy thì độc lực của virus này cũng giảm dần. Những bệnh nhân mắc SARS hôn mê, phải đặt nội khí quản chỉ có tôi là người duy nhất còn sống”, chị Mến kể.
Cả gia đình bị kỳ thị, xa lánh
Thoát khỏi tử thần nhưng chị Mến không biết rằng người nhà mình bị cách ly từ khi biết chị mắc SARS. Ra viện một tháng các con chị vẫn chưa được đi học. Vợ nằm một chỗ, chồng phải đi chợ hoặc ra ngoài ăn cũng phải chọn một cái quán nào thật xa không ai biết mình. Con thì không có bạn chơi. Lúc đó chị sốc về bệnh thì ít mà sốc về tâm lý thì nhiều!
Chị còn nhớ mình gọi điện cho nhà trường để con được đi học thì nhà trường cho biết phải có xét nghiệm máu nhưng nhiều BV lại không dám làm xét nghiệm cho cháu. Họ bảo cháu đi học thì phụ huynh sẽ phản đối, cho con nghỉ hàng loạt. Lúc nằm viện chị không ngờ mọi việc lại náo loạn đến như thế. Về nhà tìm một chiếc áo lành lặn để mặc cũng không có vì người ta phun thuốc khử trùng vào ố vàng hết. Hàng xóm thì sơ tán, bố chồng ở tận Bắc Ninh lên thăm con dâu về cũng bị mọi người xa lánh. “Đến gia đình em bé mình chăm sóc ở viện trước khi bị SARS cũng gặp cảnh tương tự. Gia đình này mở cửa hàng điện tử, gas.. chẳng có ai mua, đi chợ mua thức ăn người ta cũng không chịu bán”, chị kể.
Sau khi xuất viện, chân phải chị Mến bị liệt, những tổn thương thần kinh, phổi khá nặng. Cả thời gian dài chị không tìm thấy một giấc ngủ bình thường. Chị phải điều trị vật lý trị liệu, châm cứu trong vòng nhiều tháng mới gượng đứng dậy được. Sau 3 tháng 3 ngón chân mới động đậy, sau 5 năm châm cứu bấm huyệt phục hồi chức năng giờ đôi chân vẫn đi lại khập khiễng.
“Mất ngủ triền miên, tôi phải có người massage, gội đầu mới có được giấc ngủ. Chồng tôi tình nguyện đêm nào cũng bóp chân cho vợ, hai người nằm trở đầu nhau như thế suốt mấy năm. Quen đến nỗi sau này cứ phải bóp chân cho vợ chồng mới ngủ được”, kể đến đây chị Mến bật cười hạnh phúc.
“Khi trải qua cuộc “thập tử nhất sinh” liền kề cái chết thì cuộc sống có nhiều đổi khác. Qua đó người ta sống bình tĩnh hơn, nhân ái hơn, quý trọng tất cả những gì cuộc sống đã ban tặng cho mình. Nhiều khi đau đớn muốn nghỉ để có nhiều thời gian tập luyện nhưng nghĩ lại thấy phí quá, mình phải làm thêm phần của cả những người đã mất. Cuộc sống luôn đòi hỏi con người ta phải cố gắng và mọi cố gắng đúng đắn đều có hương vị ngọt ngào”, y tá Mến chia sẻ.
Việt Nam là quốc gia đầu tiên khống chế được SARS Giống như nhiều quốc gia khác, SARS tràn qua Việt Nam như một cơn bão, không chỉ để lại những thiệt hại to lớn về kinh tế, xã hội mà còn tạo ra những khoảnh khắc đầy bi hùng. Ngày 26/2/2003, người bệnh SARS đầu tiên (một thương nhân người Mỹ gốc Hoa) mắc bệnh ở Hong Kong, vào Bệnh viện Việt - Pháp - Hà Nội vì sốt, ho và khó thở. Rất nhanh, chỉ sau 5 ngày SARS đã lây sang các thầy thuốc và người bệnh đang nằm viện, đồng thời gây dịch ra cộng đồng (Hà Nội và Ninh Bình). Bộ Y tế khẩn trương vào cuộc với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ. Ủy ban phòng chống SARS được thành lập, trực tiếp điều hành cả nước phòng chống dịch. Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Viện y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới là những đơn vị được giao nhiệm vụ sớm nhất, trực tiếp cùng Bệnh viện Việt - Pháp, Sở Y tế Hà Nội, Ninh Bình... bao vây khống chế dịch, thực hiện 2 mục tiêu cơ bản là không để dịch SARS tiếp tục lan rộng và hạn chế tử vong cho những người bệnh SARS đang nằm viện. Trải qua 45 ngày (26/2 - 8/4/2003), bằng tấm lòng quả cảm, sự lao động sáng tạo, với sự giúp đỡ và hỗ trợ của nhiều tổ chức quốc tế (WHO, JICA, Tổ chức Thầy thuốc không biên giới...), chúng ta đã chống SARS thành công. Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên được WHO xác nhận đã khống chế thành công dịch SARS (ngày 28/4/2003). |
Hoài Nam
![Đà Nẵng ghi nhận 1 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/15/avatar1739587212831-17395872132251639402047.jpg)
Đà Nẵng ghi nhận 1 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi
Y tế - 1 ngày trướcHơn 1 tháng đầu năm, Đà Nẵng ghi nhận 245 trường hợp mắc sởi, trong đó có 1 ca tử vong.
![Nghẹt thở cứu sản phụ ngừng tuần hoàn hơn 30 phút ngay trong phòng mổ](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/14/4797114649459639276832692752941305100542005n-17395252555782133596839-77-23-469-650-crop-1739525597167427476474.jpg)
Nghẹt thở cứu sản phụ ngừng tuần hoàn hơn 30 phút ngay trong phòng mổ
Y tế - 2 ngày trướcGĐXH - Sau khi lấy thai, sản phụ bất ngờ tím tái, SpO₂ giảm nhanh. Dù được phát hiện và xử trí tích cực ngay lập tức nhưng tình trạng diễn biến rất cấp tính, sản phụ rơi vào tình trạng ngừng tuần hoàn.
![Người phụ nữ 37 tuổi đi cấp cứu sau khi nuốt hạt táo đỏ](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/12/photo-1739328656338-17393286569941219819210-0-0-743-1189-crop-1739329777584178877662.jpeg)
Người phụ nữ 37 tuổi đi cấp cứu sau khi nuốt hạt táo đỏ
Y tế - 4 ngày trướcGĐXH - Trong khi ăn yến chưng cùng táo đỏ, chị K vô tình nuốt luôn cả hạt táo. Sau đó, bệnh nhân đau bụng tăng dần nên được đưa đi cấp cứu.
![Bé trai 7 tháng tuổi suy hô hấp cấp tiến triển do biến chứng cúm A](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/12/47780584110607625894220926308721982495492307n-17393407808292127817322-245-0-896-1042-crop-17393410353301461783015.jpg)
Bé trai 7 tháng tuổi suy hô hấp cấp tiến triển do biến chứng cúm A
Y tế - 4 ngày trướcGĐXH - Theo các bác sĩ, hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển là một trong những biến chứng nặng của cúm A, tính chất diễn biến phức tạp, tỷ lệ tử vong cao lên tới 40-70%.
![Uống rượu liên tục trong dịp Tết, người đàn ông ở Hà Nội rơi vào hôn mê](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/12/4769497356448262348699447072891414662939038n-17393314861911512472775-64-61-590-902-crop-17393316097701432702910.jpg)
Uống rượu liên tục trong dịp Tết, người đàn ông ở Hà Nội rơi vào hôn mê
Y tế - 4 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân có tiền sử bị tăng huyết áp, đái tháo đường, nghiện rượu nặng và thường xuyên uống rượu không rõ nguồn gốc.
![Nuốt 27 cục nam châm, bé gái 2 tuổi bị thủng đường tiêu hóa nhiều chỗ](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/11/edit-4u941elr-17392756127641921337532-3-0-516-820-crop-1739275636926197828986.png)
Nuốt 27 cục nam châm, bé gái 2 tuổi bị thủng đường tiêu hóa nhiều chỗ
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH - Bé gái 2 tuổi bị thủng đường tiêu hóa nhiều vị trí do nuốt 27 cục nam châm đã được bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cấp cứu thành công.
![Hành trình 100 ngày của bác sĩ Sản Nhi đưa bé gái sinh non đến ‘vạch xuất phát’](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/11/avatar1739271633885-173927163467050399234.jpg)
Hành trình 100 ngày của bác sĩ Sản Nhi đưa bé gái sinh non đến ‘vạch xuất phát’
Y tế - 5 ngày trướcBé gái chào đời khi mới 25 tuần thai, nặng 550 gram. Đây là em bé sinh non nhẹ cân nhất tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An được chăm sóc và điều trị thành công.
![Người đàn ông 34 tuổi nguy kịch vì bão giáp trạng, xuất hiện biểu hiện mà nhiều người Việt thường hay bỏ qua](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/11/bao-giap-tang-1739244778792217279697-34-0-534-800-crop-173924478567371318382.jpg)
Người đàn ông 34 tuổi nguy kịch vì bão giáp trạng, xuất hiện biểu hiện mà nhiều người Việt thường hay bỏ qua
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân 34 tuổi cảm thấy khó thở, đau ngực nên đã nhập viện cấp cứu và được chuẩn đoán bị cơn bão giáp trạng.
![Người đàn ông 51 tuổi da vàng như nghệ thừa nhận sai lầm trong điều trị viêm gan B](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/10/476732278643439418341959370608818869131223n-1739163914312227414577-153-0-1433-2048-crop-17391646564891419597051.jpg)
Người đàn ông 51 tuổi da vàng như nghệ thừa nhận sai lầm trong điều trị viêm gan B
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Tại bệnh viện, bệnh nhân được chẩn đoán mắc suy gan cấp, xơ gan, viêm gan B mạn tính, hôn mê gan độ 2 và có nguy cơ tiến triển nhanh lên độ 3-4 do tự ý ngừng thuốc điều trị viêm gan B.
![Nam thanh niên 18 tuổi vỡ đại tràng, trực tràng do bị bạn dùng vòi hơi xịt vào hậu môn](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/10/vo-truc-trang-dai-trang-1739157717422168015020-0-0-710-1136-crop-17391578491851732442062.jpeg)
Nam thanh niên 18 tuổi vỡ đại tràng, trực tràng do bị bạn dùng vòi hơi xịt vào hậu môn
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Nam thanh niên 18 tuổi bị bạn làm cùng đùa nghịch dùng máy xịt hơi dí vào hậu môn dẫn đến vỡ đại tràng, trực tràng.
![Thường xuyên ho khan, nuốt nghẹn, người đàn ông 53 tuổi được phát hiện ung thư](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/300_188/296230595582509056/2025/2/7/ungthc6b0tuye1babfngic3a1pthe1bb83te1bba7ymedlatec1-1738891591119-1738891592294366365376-93-0-593-800-crop-17388917283011173314818.jpg)
Thường xuyên ho khan, nuốt nghẹn, người đàn ông 53 tuổi được phát hiện ung thư
Y tếGĐXH - Tại bệnh viện, bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư tuyến giáp thể tủy. Đây là bệnh lý hiếm gặp, chiếm khoảng 1-2% tổng số ung thư tuyến giáp.