Những băn khoăn đằng sau 40 dự án thủy điện ở Quảng Nam
GiadinhNet - Vừa qua, vấn đề thủy điện (TĐ) xả nước gây “lũ chồng lũ” là vấn đề nóng được nhiều người quan tâm. Với Quảng Nam, một trong những địa phương có nhiều TĐ nhất cả nước cũng tác động nhiều điều. Để giải bài toán TĐ cũng rất khó, vì vừa có lợi ích lẫn tác hại. Vấn đề đặt ra là việc cân bằng, hài hòa lợi ích đó như thế nào, để mang lại lợi ích nhất?

Thủy điện xả lũ là một trong những nguyên nhân khiến người dân miền Trung chịu cảnh “lũ chồng lũ” vừa qua. Ảnh: T.G
Tỉnh có hơn 40 dự án thủy điện
Theo quy hoạch TĐ tỉnh Quảng Nam, có trên 40 dự án (DA) đã được phê duyệt, với tổng công suất trên 1.583,36MW; điện lượng bình quân trên 6,254 tỷ kWh/năm. Có 10 DA TĐ thuộc bậc thang hệ thống Vu Gia- Thu Bồn (thủy điện lớn). Ngoài ra, có 36 DA vừa và nhỏ góp phần điện năng không nhỏ. 10 DA đã tham gia ý kiến thiết kế cơ sở (công suất theo DA đầu tư 118,9MW); 9 DA nghiên cứu lập DA đầu tư… Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã phê duyệt được quy trình vận hành đối với trên 20 hồ chứa TĐ.
Nói về việc tác động TĐ, một cán bộ kinh nghiệm trong phòng quản lý điện năng của sở Công thương Quảng Nam cho biết: “Với TĐ, chắc chắn là có tác động hai mặt”. Theo ông này lí giải, mặt tích cực bổ sung nguồn năng lượng lưới điện quốc gia; điều tiết nước, cấp nước cho vùng hạ du; hiện nay một số TĐ đang đầu tư công nghệ CDEM (khí phát tải giảm hiệu ứng nhà kính); ngoài ra, góp phần phát triển kinh tế, xã hội khu vực miền núi…
Trái lại, trong mùa mưa lũ thì ảnh hưởng mực nước (lũ lụt) cho vùng hạ du nếu TĐ không thực hiện việc xả lũ theo đúng quy định; ảnh hưởng không nhỏ đến tái định cư (phong tục tập quán, đời sống sinh hoạt, văn hóa, đất sản xuất…). Bên cạnh đó, cũng ảnh hưởng, tác động đến tâm lí, dân sinh (như TĐ Sông Tranh 2)…
Hiện với tỉnh Quảng Nam, việc quy hoạch trên 40 TĐ lớn, vừa và nhỏ cơ bản phù hợp với nguồn thủy năng; vấn đề là quản lí, khai thác như thế nào cho hiệu quả, tránh xây dựng TĐ kiểu ồ ạt, khó kiểm soát. Bởi thế, tỉnh Quảng Nam đã giản đầu tư TĐ để tránh ảnh hưởng dòng chảy cũng là cách phân kỳ hợp lí.
Cần rà soát lại các dự án thủy điện

GS.TS Nguyễn Thế Hùng, giảng viên Trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng, Phó Chủ tịch Hội Cơ học Thủy khí Việt Nam, chuyên gia nghiên cứu về thủy điện, thủy lợi lâu năm tại Việt Nam cho rằng: TĐ bên cạnh mặt tích cực như có điện, điều hòa dòng chảy, tưới tiêu hoa màu, đồng ruộng… thì cũng có tiêu cực. Ngoài việc ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống dân sinh thì thủy dịch, phù sa lắng đọng dưới lòng hồ, khi mùa lũ về, nước chảy qua tràn, giảm lượng phù sa lớn, ảnh hưởng đến việc sản xuất ở hạ du.
Làm TĐ khiến có vùng tăng lũ, có vùng lại giảm lũ lụt nên không có phù sa. Còn chỗ khô hạn thì không có nước để tiêu diệt các loại côn trùng, phá hoại cho nông nghiệp. Bên cạnh đó, TĐ chặn dòng đã ngăn hệ sinh thái tự nhiên; những vùng có nguy cơ động đất thì có khả năng tăng nhiều hơn; có nguy cơ vỡ đập…
Đối với quy hoạch TĐ Quảng Nam, cần rà soát lại cái nào còn chưa thực sự hợp lí, không có lợi nhiều thì nên chăng giảm bớt. Hiện nay, ở Quảng Nam nói riêng và cả nước nói chung, TĐ loại lớn thì hầu như không còn, chỉ quy hoạch TĐ vừa và nhỏ. Đây cũng là xu hướng phát triển trên thế giới, vừa hợp lý, dễ thực hiện và khi có sự cố cũng dễ bề xử lý, khắc phục.
GS.TS Nguyễn Thế Hùng quan ngại, hiện nay có tình trạng tính toán khống số liệu (ví dụ như công suất, lượng thủy văn…) để được dễ phê duyệt, dự án khả thi. Bởi vậy, trước khi ký duyệt, cơ quan chức năng phải có đoàn độc lập giám sát về địa hình, thủy văn, số liệu, tình hình thực tế nếu thấy có lợi ích thì mới thực hiện…
Thế mới thấy vai trò của người khảo sát thiết kế hết sức quan trọng, đặc biệt trong TĐ, thủy lợi vì liên quan đến tính mạng của đông đảo người dân (nếu xảy ra sự cố).
“TĐ được xem là loại năng lượng trắng không gây ô nhiễm nhiều nhưng cần phải quy hoạch hợp lý, đảm bảo tính lợi ích hài hòa. Hiện nay, trên thế giới, đang có xu hướng sự dụng năng lượng sạch tái tạo, như điện gió, điện mặt trời, điện thủy triều… Việt Nam chúng ta cũng cần có tầm nhìn để phát triển nguồn năng lượng sạch, nhưng cũng đảm bảo lợi ích quốc gia, nhân dân”, GS.TS Nguyễn Thế Hùng nhìn nhận.
“Ở Việt Nam, điện không thiếu, nhưng khâu tiết kiệm điện của chúng ta còn nhiều vấn đề. Người dân chưa ý thức việc tiết kiệm điện có vai trò lớn đến mức nào. Nên chăng, việc phát động tiết kiệm điện cần phải thực hiện rốt ráo, sâu rộng hơn nữa”, GS.TS Nguyễn Thế Hùng chia sẻ.
Đức Hoàng

Đánh dã man 2 học sinh TP.HCM, 3 thanh niên bị bắt khi đang trốn tại Lâm Đồng
Pháp luật - 7 giờ trướcĐội CSGT đường bộ số 2 cùng Công an xã Liên Hương (Lâm Đồng) truy bắt được 3 thanh niên đánh dã man 2 học sinh tại TP.HCM khi đang lẫn trốn ở nhà nghỉ trên địa bàn.

Những điều cần biết về 3 cây cầu mới trên sông Đáy - cú hích cho giao thương vùng Ninh Bình
Thời sự - 9 giờ trướcGĐXH - Những cây cầu vượt sông mới xây dựng xong và đang thi công kết nối 2 tỉnh Nam Định và Ninh Bình nay là tỉnh Ninh Bình, thuận lợi cho việc đi lại, giao thương và phát triển kinh tế - xã hội.

Diện mạo khang trang, hiện đại của hồ Hoàng Cầu sau một năm cải tạo
Đời sống - 10 giờ trướcSau một năm cải tạo, hồ Hoàng Cầu "lột xác" thành không gian xanh hiện đại giữa lòng Hà Nội, với sân khấu nổi và cảnh quan mới dự kiến hoàn thiện vào tháng 8/2025.

Tài xế xe đầu kéo dương tính với ma túy
Xã hội - 11 giờ trướcGĐXH - Qua kiểm tra nồng độ cồn và test nhanh chất ma túy, lực lượng chức năng phát hiện tài xế Đ. dương tính với chất ma túy tổng hợp.

Hà Tĩnh cho thuê đất ngắn hạn không đấu giá phục vụ phát triển du lịch
Xã hội - 11 giờ trướcGĐXH - Nhằm phát triển du lịch trên địa bàn, Hà Tĩnh sẽ cho thuê đất ngắn hạn theo hợp đồng không phải đấu giá quyền sử dụng đất, không cần lựa chọn nhà đầu tư hay yêu cầu phù hợp với quy hoạch sử dụng đất như các dự án đầu tư dài hạn.

Người đàn ông dùng drone cứu 2 trẻ khỏi dòng nước xiết: 'Tim tôi như rớt ra ngoài'
Đời sống - 11 giờ trước“Nước sông như muốn nhấn chìm tất cả. Nếu không kịp thời giải cứu, các cháu sẽ bị cuốn trôi”, anh Trần Văn Nghĩa (Gia Lai) kể lại phút giải cứu 2 cháu bé khỏi dòng nước chảy xiết.

Người phụ nữ bán nước ở bến xe Mỹ Đình xua đuổi, đá hành lý của cô gái đợi xe trên vỉa hè
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Người phụ nữ bán nước trên vỉa hè khu vực bến xe Mỹ Đình (TP Hà Nội) có hành vi xua đuổi thô bạo một cô gái đang đứng chờ xe, thậm chí đá vào hành lý của người này, khiến dư luận vô cùng bức xúc. Cơ quan công an đã vào cuộc xác minh.

Vụ người đàn ông cầm vật giống súng bước xuống từ ô tô 7 chỗ đe dọa tài xế xe tải: Tiết lộ nguồn cơn
Pháp luật - 12 giờ trướcSự việc xảy ra sáng 5/7, tại Quốc lộ 6 – đoạn qua khu vực đèo Đá Trắng (giáp ranh giữa xã Mường Bi và xã Mai Châu, tỉnh Phú Thọ hướng đi Sơn La).

6 điều hộ kinh doanh cần chú ý để tránh truy thu thuế từ 8 / 2025
Đời sống - 12 giờ trướcGĐXH - Hộ kinh doanh cá thể có thể bị truy thu thuế hàng chục triệu đồng từ 8/2025 nếu không tuân thủ quy định mới.

Cậu bé 'thần đồng lịch vạn niên' lúc 3 tuổi nhớ hàng trăm số điện thoại, cờ 200 quốc gia ở Bắc Ninh hiện ra sao?
Đời sống - 13 giờ trướcGĐXH - Cuộc sống của 'thần đồng lịch vạn niên' Tuấn Minh ở tuổi 17 bình thường, đơn giản như bạn bè đồng trang lứa.

Miền Bắc sắp đón đợt mưa lớn sau ít ngày nắng nóng
Thời sựGĐXH - Từ đêm 9/7, miền Bắc có thể đón mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa vừa, mưa to đến rất to.