Hà Nội
23°C / 22-25°C

Những phận người ở “rốn vàng” Mà Sa Phìn (3): Đột nhập thủ phủ “vàng thổ phỉ”

Thứ sáu, 07:30 25/08/2017 | Xã hội

GiadinhNet - Trong những ngày lần mò khắp các hang cùng, lối hẻm ở “lãnh địa vàng” trên đỉnh Mà Sa Phìn, chúng tôi phát hiện ra hoạt động khai thác vàng trái phép vẫn diễn ra rầm rộ ở nơi mà cách đây tròn một năm đã vùi chôn cuộc đời của ít nhất 11 phu vàng vắn số.

Khu vực khai thác vàng trái phép của anh em Dũng Phi. Ảnh: PV
Khu vực khai thác vàng trái phép của anh em Dũng Phi. Ảnh: PV

Chạm mặt “vàng tặc”

Anh Nguyễn Văn D. (40 tuổi) tỏ ra đồng cảm khi nghe câu chuyện tìm xác người bạn nối khố của Đông “còi”. Với kinh nghiệm hành nghề xe ôm 6 năm ở huyện Văn Bàn (Lào Cai), anh đồng ý dẫn chúng tôi lên mấy lán vàng ở trên đỉnh núi. Vừa đi, anh vừa kể, ở đây có rất nhiều lán vàng không phép nhưng hoạt động rất chuyên nghiệp bởi đã “đóng phế” đầy đủ cho ông chủ quản lý các bưởng vàng.

Đi qua một con suối nhỏ nước chảy xiết, chúng tôi vào bên trong một lán vàng có nhóm người đang nghỉ ngơi. Lân la hỏi chuyện, họ vô tư thừa nhận rằng, mỏ vàng này “không thuộc sự quản lý của công ty”. “Thằng ấy (Hưng - người bạn mất tích) chắc cũng làm ở các bưởng vàng không phép. Vì thế vụ mưa lũ dẫn đến sạt lán vàng, chính quyền và công ty không biết có bao nhiêu người chết đâu”, một người bên trong lán vàng nói vọng ra.

Để khoan sâu vào bên trong lòng đất tìm các vỉa vàng, công nhân phải dùng thuốc nổ rất nguy hiểm.
Để khoan sâu vào bên trong lòng đất tìm các vỉa vàng, công nhân phải dùng thuốc nổ rất nguy hiểm.

Theo quan sát của chúng tôi, cách lán chừng 200 mét là hầm khai thác vàng với những tiếng rầm rầm vang vọng. Phía bên trong đường hầm, có gần chục phu vàng dùng khoan phá núi. Mũi khoan đi đến đâu, đất đá lở đến đó. Theo lời một phu vàng, để làm được như vậy, mỗi ngày họ phải dùng thuốc nổ. Khi nổ, lượng đất đá sẽ bung ra và công việc kế tiếp là dùng mũi khoan để phá những khối đá có kích thước rất lớn. Tiếp đó, lượng đất đá sẽ được đưa vào máy nghiền nát... trước khi chuyển tới máy sàng lọc.

Tiếp tục hành trình, anh D. dẫn chúng tôi đến lán vàng không phép khác của một chủ bưởng tên Dũng Phi. Vừa đi anh vừa kể, tình trạng khai thác khoáng sản theo kiểu “thổ phỉ” ở Mà Sa Phìn diễn ra từ mấy năm nay. Ở đây không chỉ có vàng mà còn có những khoáng sản quý hiếm như vonfram, titan... Giá của vonfram lúc cao nhất lên đến 300 triệu đồng/tấn. Vì lợi nhuận, nên các bưởng vàng tứ xứ lũ lượt kéo về đây để khai thác. Không thể khai thác vào nơi đã có chủ, các bưởng vàng quyết định “đánh” vào các khu vực lân cận.

Cứ như thế, chủ các bưởng vàng sẽ thuê những người đàn ông khỏe mạnh để khai thác sâu vào những quả đồi. Những hang ếch sâu hoắm với nhiều ngõ ngách bắt đầu xuất hiện trong lòng các quả đồi. Và đó là một trong những nguyên nhân xảy ra vụ sạt lở khi mưa lớn dẫn đến gần hàng chục phu vàng xấu số bị chôn vùi vào cuối tháng 8/2016.

Nguy cơ vô sinh từ hóa chất lọc vàng

Vị trí khai thác vàng sát cạnh lán ở của công nhân.
Vị trí khai thác vàng sát cạnh lán ở của công nhân.

Câu chuyện khai thác vonfram (kim loại quý hiếm được dùng trong rất nhiều ứng dụng thương mại, công nghiệp và quân sự) được phu vàng tên Hải kể tường tận với chúng tôi. Hải cho biết: “Dù chỉ được cấp phép khai thác vàng nhưng các bưởng vàng phải làm thêm Vonfram mới có lãi còn làm vàng chỉ đủ tiền “đóng phế””.

Nhìn theo những dòng suối nước đục ngầu chảy từ phía đỉnh núi đổ xuống suối Chăn, theo Hải, nếu tiếp xúc nhiều với nước này sẽ lở loét da, thậm chí vô sinh. Đó chính là nguồn nước thải cực độc do quá trình lọc vàng, vonfram bằng hóa chất. Việc thực hiện lọc vàng từ cát, bùn đất bằng hóa chất đã khiến dòng nước ngày càng ô nhiễm.

Hoạt động bên trong của một bưởng vàng trái phép.
Hoạt động bên trong của một bưởng vàng trái phép.

Hải chỉ về phía lưng chừng núi rồi bảo chúng tôi “đi cho biết” - Ở đó có 2 lán vàng tự phát hoạt động cạnh nhau. Sau khi đi thực tế thêm một ngày, chúng tôi nhẩm đếm, ở bãi vàng Mà Sa Phìn hiện tại có ít nhất 9 đội khai thác vàng đang hoạt động. Trong đó, có 5 đội khai thác của các chủ bưởng trong địa phận của Công ty cổ phần vàng Nhẫn gồm: Binh Bưu, Tuấn Lố, Hà Ly, Dũng Toản và Tồ.

4 lán vàng tự phát, khai thác trái phép thuộc quản lý của Dũng Phi, Hiển “đói”, Tuyên “toác”, Dương Tâm. Cũng theo lời các phu vàng, 4 lán vàng tự phát này đều có quan hệ mật thiết.

Tranh thủ lúc nghỉ ngơi tại vị trí từng sạt lán vàng nằm cheo leo bên dốc núi, Đông “còi”, người đi cùng tôi nhớ lại ánh mắt tin tưởng của người bạn nối khố tên Hưng (28 tuổi ở Ngân Sơn, Bắc Kạn). Hơn một năm trước, Hưng nằng nặc đòi theo người quen sang Lào Cai làm phu vàng vì “rất dễ xin vào mà lương cao”. Vậy mà, tiền lương chưa kịp gửi về cho vợ con, anh đã phải bỏ mạng giữa chốn rừng thiêng, nước độc… Thế mới thấy mạng người nơi “rốn” vàng thật quá mong manh!

Chính quyền thừa nhận có “vàng tặc”

Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội, ông Hoàng Xuân Phủ, Chủ tịch UBND xã Nậm Xây (huyện Văn Bàn - Lào Cai) thừa nhận tại bãi vàng Mà Sa Phìn vẫn có sự xuất hiện của những nhóm khai thác vàng trái phép. Khi hỏi về việc công nhân đăng ký tạm trú, tạm vắng qua chính quyền địa phương, ông Phủ cho biết: “Vì họ mới hoạt động trở lại trong đó có cả công nhân của Công ty cổ phần vàng Nhẫn và những người làm thuê ở các bưởng vàng không phép nên họ chưa khai báo. Qua khảo sát mới đây, chúng tôi phát hiện có ít nhất 4 lán vàng không phép giáp danh khu vực quản lý của công ty. Hiện xã đã báo cáo lên huyện để thành lập tổ công tác vào truy quét”.

Theo tài liệu từ các cơ quan chức năng, ở bãi vàng Mà Sa Phìn duy chỉ có Công ty cổ phần vàng Nhẫn được cấp phép khai thác vàng. Cụ thể, tại văn bản 368/GP-UBND, tỉnh Lào Cai đã cấp phép khai thác vàng cho Công ty cổ phần vàng Nhẫn với tổng diện tích khai thác 26,03 ha, thuộc khu vực Sà Phìn và giáp danh. Thời hạn khai thác là 11 năm với công suất 59kg vàng/năm.

Nói về thực tế có rất nhiều lán trại thổ phỉ khai thác vàng ở đây, ông Phạm Bình Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Bàn, Lào Cai thừa nhận: “Đúng là có hiện tượng “thổ phỉ”. Hàng năm chúng tôi có nhiều đợt truy quét nhưng việc bắt quả tang rất khó, vì để đến đó phải đi qua con đường độc đạo, khi tổ công tác đến nơi thì họ đã bỏ chạy hết rồi, chỉ còn lán trống”.

(Còn nữa…)

Nhóm PV

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Đau lòng bé gái 5 tuổi bị nước cuốn trôi khi theo mẹ đi tập thể dục buổi tối

Đau lòng bé gái 5 tuổi bị nước cuốn trôi khi theo mẹ đi tập thể dục buổi tối

Xã hội - 2 giờ trước

GĐXH - Trong lúc đạp xe theo mẹ tập thể dục buổi tối, không may hai chị em ruột bị ngã xuống kênh Núi Nấm. Do không được phát hiện kịp thời nên người em 5 tuổi bị nước cuốn trôi..

Nhiều điểm mới trong tuyển sinh đại học 2025, thí sinh cần lưu ý những gì?

Nhiều điểm mới trong tuyển sinh đại học 2025, thí sinh cần lưu ý những gì?

Giáo dục - 2 giờ trước

GĐXH - Dưới đây là thông tin cụ thể về tuyển sinh đại học 2025, phụ huynh và thí sinh nên tham khảo.

Chính quyền phường ở Hoàng Mai (Hà Nội) ra quân xóa bỏ loạt bãi trông giữ xe ô tô trái phép tại KĐT mới Đại Kim

Chính quyền phường ở Hoàng Mai (Hà Nội) ra quân xóa bỏ loạt bãi trông giữ xe ô tô trái phép tại KĐT mới Đại Kim

Thời sự - 5 giờ trước

GĐXH - UBND phường Đại Kim, quận Hoàng Mai (TP Hà Nội) đã ra quân, huy động lực lượng liên ngành, phối hợp, xử lý 11 điểm trông giữ xe ô tô trái phép trên địa bàn phường.

Bắt 2 đối tượng buôn bán gần 1,5 tấn pháo nổ

Bắt 2 đối tượng buôn bán gần 1,5 tấn pháo nổ

Pháp luật - 5 giờ trước

GĐXH - Trong quá trình vây bắt, các đối tượng chống trả quyết liệt hòng bỏ trốn. Tuy nhiên, lực lượng chức năng bắt giữ thành công, di lý các đối tượng buôn bán gần 1,5 tấn pháo về trụ sở.

Số cuối ngày sinh Âm lịch của người có 'vàng ẩn trong mệnh'

Số cuối ngày sinh Âm lịch của người có 'vàng ẩn trong mệnh'

Đời sống - 6 giờ trước

GĐXH - Người có ngày sinh Âm lịch này được thần số mệnh đặc biệt ưu ái, cuộc đời hạnh phúc, bình yên, tiền tài không cầu cũng đến.

Khám xét nơi ở của Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên

Khám xét nơi ở của Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên

Pháp luật - 6 giờ trước

Lực lượng chức năng khám xét nơi ở của Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên sau khi cô bị khởi tố, bắt giam về hành vi “Lừa dối khách hàng”.

Bắt hai đối tượng mua bán ma túy ở Sơn La về Nam Định tiêu thụ

Bắt hai đối tượng mua bán ma túy ở Sơn La về Nam Định tiêu thụ

Pháp luật - 6 giờ trước

GĐXH - Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Nam Định, cho biết đơn vị này vừa ra quyết định tạm giữ hình sự đối với 2 đối tượng trong đường dây mua bán trái phép chất ma túy từ Sơn La về Nam Định tiêu thụ.

Từ 1/7/2025, hàng triệu người dùng loại thẻ ATM dạng này cần lưu ý nếu không muốn bị ngừng giao dịch

Từ 1/7/2025, hàng triệu người dùng loại thẻ ATM dạng này cần lưu ý nếu không muốn bị ngừng giao dịch

Đời sống - 6 giờ trước

GĐXH - Hàng loạt ngân hàng thương mại đã chính thức thông báo đến khách hàng về việc sẽ ngừng giao dịch đối với các loại thẻ ATM từ kể từ ngày 1/7/2025. Người dân cần lưu ý điều gì?

Các con giáp tuổi Tý, Sửu, Mão, Thìn, Tỵ, Mùi, Thân, Hợi đón nhận điều mới trong tuần 19/5 - 25/5 từ sự nghiệp đến tài chính

Các con giáp tuổi Tý, Sửu, Mão, Thìn, Tỵ, Mùi, Thân, Hợi đón nhận điều mới trong tuần 19/5 - 25/5 từ sự nghiệp đến tài chính

Đời sống - 8 giờ trước

GĐXH – Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà cho biết, trong tuần 19/5 - 25/5 từ sự nghiệp đến tài chính, các con giáp tuổi Tý, Sửu, Mão, Thìn, Tỵ, Mùi, Thân, Hợi sẽ có những điều đặc biệt dưới đây.

Sau phản ánh, loạt sân pickleball ở phường Yên Hòa bị giải tỏa nhưng nhà xưởng thì chưa?

Sau phản ánh, loạt sân pickleball ở phường Yên Hòa bị giải tỏa nhưng nhà xưởng thì chưa?

Thời sự - 8 giờ trước

GĐXH - Sau phản ánh của Gia đình và Xã hội, loạt sân pickleball xây dựng trên đất dự án tại mặt đường Hoàng Quán Chi, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội bị giải tỏa. Tuy nhiên, nhà xưởng (gara ô tô) vẫn hoạt động.

Top