Nỗi lo quốc gia

Người đại diện của tổ chức hàng đầu thế giới về y tế đã cảnh báo rằng, sử dụng rượu bia vượt tầm kiểm soát là yếu tố làm tăng gánh nặng đối với các bệnh không lây nhiễm. Nó cũng là nguy cơ gây tai nạn giao thông đường bộ, bạo lực và thương tích.

Theo đó, việc tiêu thụ rượu bia của người Việt đang ở mức đáng báo động. Ước tính trung bình một người Việt từ 15 tuổi trở lên uống 8,3 lít cồn nguyên chất (lượng rượu bia quy đổi) mỗi năm. Con số này cao hơn nhiều một số nước trong khu vực như Campuchia 6,7 lít, Philippines 6,6 lít, Singapore 2 lít… Theo WHO tốc độ tiêu thụ của Việt Nam tăng nhanh trong thời gian gần đây. Kể từ năm 2010, mức tiêu thụ đồ uống này của người Việt tăng 15%. Thiệt hại do nó gây ra khoảng 1,3 - 3,3% GDP.

Khuyến nghị này của WHO cho thấy tình trạng uống rượu, bia và những hệ lụy của nó đối với đời sống xã hội, phát triển kinh tế của nước ta là khủng khiếp. Nguồn thu thuế từ ngành nghề này có thể rất lớn, nhưng nó là sự đánh đổi đối với sức khỏe người dân Việt, tạo áp lực không hề nhỏ với hệ thống chăm sóc sức khỏe, an ninh trật tự của quốc gia. Trước mắt và tương lai gần, nó thực sự là mối lo, là gánh nặng quốc gia, dân tộc.

Để thay đổi thói quen “văn hóa rượu bia” cần có vai trò của truyền thông. Thay đổi về hành vi trong mỗi cá nhân trước hết cần bắt nguồn từ nhận thức. Nhưng thay đổi nhận thức lại là một quá trình nhiều khó khăn và đòi hỏi yếu tố thời gian. Thói quen gặp nhau là rượu, vui rượu, buồn cũng rượu của người Việt và quan điểm “nam vô tửu như kỳ vô phong”… không thể được giải quyết trong một sớm một chiều, qua một chiến dịch truyền thông, hoặc những biện pháp hành chính sơ sài.

Câu chuyện này có lẽ chỉ được giải quyết bằng những biện pháp có tính căn cơ, thực hiện các chế tài, các biện pháp hành chính đủ mạnh. Trông ra thế giới có thể thấy, các nước có một hệ thống pháp lý đủ mạnh, nghiêm khắc và sẵn sàng phạt tù giam, tịch thu phương tiện đối với người lái xe sau khi uống rượu. Phạt nặng các cơ sở kinh doanh, giải trí, hàng quán nếu bán bia rượu cho cho đối tượng chưa đủ tuổi theo quy định của pháp luật.

Còn ở nước ta thì sao? Bất cứ ai cũng có thể mua rượu bia, thậm chí là một đứa trẻ nhỏ cũng có thể mua rượu uống. Để chấm dứt tình trạng này, cần sự vào cuộc của toàn xã hội. Nhưng hơn hết là sự bắt đầu, sự thay đổi nhận thức trong mỗi cá nhân, trong mỗi gia đình, trong mỗi tổ chức…

Hà Châu