NSƯT Kim Tiến: Tôi thấy giọng mình không hay đến mức “huyền thoại”
GiadinhNet - Nói về “giọng đọc huyền thoại” mang tên Kim Tiến, có người từng ví von, giọng đọc của bà như tách trà sáng của người Hà Nội, là ly cà phê hấp dẫn của người Sài Gòn, nếu thiếu thì cả ngày hôm đó chẳng còn gì ý nghĩa.

NSƯT Kim Tiến Ảnh: TL
Dành cả cuộc đời phấn đấu cho sự nghiệp
Những năm 90 của thế kỷ trước, khi Việt Nam mới phổ biến những chiếc vô tuyến đen trắng, chẳng gia đình nào bỏ qua chương trình "Thời sự 19h". Và người "giữ sóng" không ai khác chính là những cái tên đã "đi vào huyền thoại" như: NSƯT Mạnh Tường, NSƯT Minh Trí, NSƯT Thanh Hùng và NSƯT Kim Tiến - những phát thanh viên gắn bó với bản tin Đài Truyền hình Việt Nam (Đài THVN) từ ngày mới thành lập.
NSƯT Kim Tiến Là một trong số ít phát thanh viên nữ gây được "thương nhớ" cho khán giả bao thế hệ bởi giọng đọc "không lẫn vào đâu". Nhưng ít ai biết, để có được dấu ấn đó, nữ nghệ sĩ đất Hà thành đã phải phấn đấu nỗ lực không mệt mỏi.
Sinh ra và lớn lên ở phố Hàng Bông (Hà Nội), năm 13 tuổi, NSƯT Kim Tiến theo học trường múa. Trong 5 anh em trong gia đình, bà là người duy nhất đi theo con đường nghệ thuật. Mặc dù có lợi thế về thanh, sắc và khi từ nhỏ bà đã được khen có giọng đọc truyền cảm, không vấp váp, khả năng nhớ lâu nhưng khi theo đuổi nghề phát thanh viên truyền hình, bà lại vấp phải nhiều trở ngại.
Nữ nghệ sĩ kể, nhiều người không tin rằng phải "quá tam ba bận", suốt 5 năm (từ 1970-1975), bà mới chinh phục được "giấc mơ nói". Nhưng "đầu vào" đã khó, thực hành còn khó gấp trăm nghìn lần. Bởi theo lời kể, bà thuộc thế hệ đầu của Đài THVN nên không có ai để "tầm sư học đạo". Chính vì thế, bà cùng các phát thanh viên thời kỳ đó như: Minh Trí, Hồng Trang, Bích Ngọc, Mạnh Tường… phải tự tìm tòi, nghiên cứu những cách đọc sao cho ở mỗi thể loại chương trình sẽ có những cách đọc khác nhau, từ đọc tin thời sự tới thuyết minh phim truyện, đọc lời bình phim tài liệu.

Năm 2001, NSƯT Kim Tiến thôi làm phát thanh viên bản tin Thời sự và chuyển sang làm việc tại ban chương trình, lên hình ở chương trình Hộp thư Truyền hình trên VTV1. Ảnh: TL
"Nhưng cái khó của người phát thanh viên thời ấy là phải dẫn chương trình trực tiếp, thuyết minh cũng phải trực tiếp. Suốt 10 năm đầu, đài truyền hình chỉ có máy quay phim "ngựa trời" (máy quay phim của kỹ sư đài tự lắp) chứ không có máy ghi hình như hiện nay nên, khi làm việc không được phép có bất cứ sai sót nào - dù là nhỏ nhất. Lỡ có sai sót gì là lên thẳng sóng luôn", nữ nghệ sĩ nhớ lại.
Vì thế, để tránh tối đa những sai sót, NSƯT Kim Tiến kể, bà đã phải ngày đêm nghiên cứu, tập luyện từng cách phát âm, từng cách đọc mỗi loại văn bản, cố gắng làm việc với tâm thế hoàn thành tốt nhất công việc.
"Thời gian đầu do chưa có kỹ thuật nên giọng đọc còn bị yếu, cột hơi ngắn, tôi phải học cách lấy hơi và giữ hơi của thanh nhạc. Sau này, tôi hiểu ra phải có thể lực tốt mới có thể đáp ứng khối lượng công việc "khổng lồ". Vì thế, ngoài giờ làm việc, tôi chăm chỉ tập thể dục, rèn luyện sức khỏe để giọng đọc khỏe hơn. Thói quen đó tôi duy trì đến tận bây giờ, dù đã ngoài 70 tuổi, tôi vẫn dành thời gian rèn luyện sức khỏe", NSƯT Kim Tiến kể.
Đặt câu hỏi rằng, với nhiều tố chất cùng sự luyện tập một cách nghiêm túc, bà phải mất bao lâu để có được thành công trong sự nghiệp, NSƯT Kim Tiến không ngần ngại trả lời: "Là cả cuộc đời!".
Nữ nghệ sĩ chia sẻ, vì đặt yêu cầu cao trong công việc nên suốt sự nghiệp của mình, rất hiếm khi bà để xảy ra sai sót. Vừa làm, vừa nghiên cứu, bà hiểu với phát thanh viên, hai yếu tố quan trọng khi đọc là kỹ thuật và tình yêu của mình với người nghe. Chính sự tâm huyết, đặt cả tình yêu với nghề nên theo thời gian, giọng đọc của bà đã ghi dấu ấn trong lòng công chúng, trở thành "Kim Tiến - giọng đọc huyền thoại" qua bao thế hệ.
"Ngoại hình và chất giọng mới là điều kiện cần, chưa phải là điều kiện đủ"

Sau những cống hiến cho truyền hình, năm 1993, phát thanh viên Kim Tiến được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT. Thế nhưng với nhiều thế hệ khán giả truyền hình, bà đã là một nghệ sĩ. Bởi cho đến giờ, mỗi khi nhắc đến cái tên Kim Tiến, người ta đều nói đến danh xưng "giọng đọc huyền thoại", "giọng đọc quốc dân". Thậm chí, có người từng ví von, giọng đọc của bà như tách trà sáng của người Hà Nội, là ly cà phê của người Sài Gòn, nếu thiếu thì cả ngày hôm đó chẳng còn gì ý nghĩa.
Chia sẻ về điều này, nữ nghệ sĩ cười cho rằng, có lẽ do mọi người yêu quý quá nên mới đặt cho danh xưng như thế chứ bản thân bà cảm thấy "nó hơi quá cao".
"Tôi tự nhận thấy giọng của mình không hay đến mức "huyền thoại". Với tôi, công việc chính là niềm đam mê và hạnh phúc. Tôi tự hào là mình đã thành công trong nghề nghiệp, tự hào vì bản thân đã có đóng góp công sức, làm tròn nghĩa vụ của công dân với Nhà nước, với nhân dân ở lĩnh vực của mình. Và tôi tin, nếu mỗi người đều làm tốt công việc của mình với xã hội thì đất nước sẽ tốt đẹp hơn", nữ nghệ sĩ khiêm tốn chia sẻ.

Nghệ sĩ Kim Tiến thuộc thế hệ Phát thanh viên đầu tiên của VTV. Bà luôn năng nổ, nhiệt tình trong công việc. Ảnh: TL
Có lẽ đúng như NSƯT Kim Tiến chia sẻ, bà dành cả đời để phấn đấu với nghề. Chính vì sự nhiệt huyết bao nhiêu năm dành cho nghề báo, cho phát thanh đến nay bà vẫn say mê thuyết minh phim tài liệu và đào tạo các phát thanh viên bản tin thời sự.
Bà kể: "Tôi không có ý định mở lớp, nhưng người quen cứ gửi con cháu đến, mãi rồi thành cô thành trò. Giờ tôi đã về hưu, được lên lớp truyền đạt cho các em những kiến thức mình có là thấy ấm áp, hạnh phúc rồi".
Với vốn kiến thức cùng kinh nghiệm đúc kết từ những năm tháng làm phát thanh viên, bà đã đem tất cả truyền đạt lại cho thế hệ trẻ và xem đó là sự sẻ chia cần có trong cuộc đời. Lớp học của bà không chỉ dạy cách phát âm, luyện thanh mà còn tập trung đào tạo kỹ thuật thể hiện khi lên sóng. Bà luôn tâm niệm, đừng quá chú trọng hình thức bên ngoài mà quên mất bản chất công việc của mình là phục vụ, là người cung cấp thông tin, không phải nghề biểu diễn.

Theo NSƯT Kim Tiến, hiện nay có nhiều người dẫn chương trình và người nói trên sóng đang có những lệch chuẩn trong cách phát âm và ngữ điệu tiếng Việt. Điều này đang trở thành "bệnh dịch" mà không ít MC, biên tập viên hiện nay mắc phải.
Bà cũng cho rằng nhiều MC, biên tập viên hiện nay đọc véo von, trầm bổng lên xuống đều đặn theo cách tự tạo, không cần để ý đến vị trí của 6 dấu tiếng Việt mà quên mất rằng ngữ điệu chuẩn của tiếng Việt xưa nay đều dựa trên vị trí cao thấp của 6 dấu. Vì thế, sự tự tạo ra trầm bổng không những làm không chuẩn xác ý của câu, mà còn phá hỏng ngữ điệu tiếng Việt.
Vì thế, trong lớp đào tạo, bà luôn nhắc nhở các bạn trẻ quan tâm đến việc học cách đọc như nói khi dẫn các bản tin. Cảm xúc chân thực và giọng đọc mộc mạc, ân tình, sẽ là điều người nghe ưa thích.
Nữ nghệ sĩ cũng không ngần ngại đánh giá thế hệ MC, biên tập viên trẻ hiện nay, cho rằng họ là những gương mặt mới, xinh đẹp, vốn hiểu biết rộng, đáp ứng được đòi hỏi của xã hội hiện đại, tốc độ, công suất làm việc cao khi truyền hình đang ngày càng phát triển. Tuy nhiên một số người đang rơi vào tình trạng "sản xuất hàng loạt" khiến cho hình ảnh trở nên mờ nhạt trong mắt người xem và nghe.

Bà bày tỏ quan điểm riêng, cho rằng ngày nay việc tăng số lượng kênh, chương trình nhưng không tỉ lệ thuận với chất lượng, chức năng giáo dục cũng chưa được coi trọng. Trên truyền hình xuất hiện không ít chương trình, gameshow nhạt nhẽo, phản cảm, không bổ ích mà chỉ làm thỏa mãn những hiếu kỳ, giải trí hời hợt. Vì thế, đôi khi yêu cầu không cao với tiêu chuẩn của một người được xuất hiện trước công chúng.
"Tôi cho rằng, ngoại hình và chất giọng mới chỉ là điều kiện cần chưa phải là điều kiện đủ. Đó chỉ giống như nguyên liệu thô, muốn có được sản phẩm hoàn chỉnh thì còn cần cả một quá trình, công nghệ. Muốn trở thành một người dẫn thì nhất thiết phải được qua đào tạo bài bản, đó là điều kiện đủ. Phát thanh viên, người dẫn chương trình nên có sự học hỏi cơ bản, nghiêm túc, phải tìm ra được cái riêng của bản thân mình trên nền tảng cơ bản", nữ nghệ sĩ bày tỏ.
Khánh An

Ấn tượng màn trình diễn đẹp mắt tại liên hoan các ban nhạc học sinh Hà Nội
Xem - nghe - đọc - 8 giờ trướcGĐXH - Liên hoan các ban nhạc, nhóm nhạc học sinh TP Hà Nội năm 2025 đã chính thức khép lại. Đêm nhạc đã để lại nhiều dư âm với những tiết mục ấn tượng, được đầu tư công phu của học sinh Hà Nội.

'Cha tôi, người ở lại' mới nhất (tập 32): Nguyên lộ chuyện thích An
Xem - nghe - đọc - 10 giờ trướcGĐXH - Đại đến tìm để làm rõ việc Nguyên thích An, trong khi đó Việt cũng tỏ thái độ, yêu cầu Nguyên tránh xa An.

Phim của Lý Hải doanh thu khủng vẫn gây tranh cãi
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - "Lật mặt 8" của Lý Hải dẫn đầu phòng vé với lượng vé bán và doanh thu gần 50 tỷ đồng sau 3 ngày chiếu sớm. Tuy nhiên phim vẫn nhận nhiều tranh cãi về nội dung.

Có gì trong cuốn sách 'Con đường tương lai'?
Xem - nghe - đọc - 11 giờ trướcGĐXH - Ngày 29/4, tại Hà Nội, Viện Khoa học giáo dục và môi trường, Sàn Văn hóa học và đọc Việt Nam, Viện Nhân học văn hóa, Hội Nhà văn Hà Nội đồng tổ chức ra mắt tập 1 cuốn sách “Con đường tương lai” của nhà nghiên cứu, nhà văn Nguyễn Xuân Tuấn.

Bất ngờ chân dung nữ ca sĩ quê Đắk Lắk có ca khúc đạt 2 tỷ lượt xem dịp Đại lễ 30/4
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - Duyên Quỳnh là nữ ca sĩ quê Đắk Lắk đã thể hiện "Viết tiếp câu chuyện hoà bình" - ca khúc đang "gây bão" trên các nền tảng số.

Thêm cặp đôi "phim giả tình thật" cưới kín
Thế giới showbiz - 15 giờ trướcNam diễn viên Woo Ji-hyun và nữ diễn viên Lee Tae-kyung xác nhận đã kết hôn, đám cưới diễn ra riêng tư.

Tập mới nhất phim 'Cha tôi, người ở lại': Đại 'quay xe' nhờ Nguyên ủng hộ yêu An, Quyên phũ phàng với con vì bị đe dọa
Xem - nghe - đọc - 17 giờ trướcGĐXH - Khác hẳn với thái độ tự tin, thách thức trước đó, khi thấy Nguyên và An có điều khác thường, Đại liền bất ngờ xuống nước nhờ vả Nguyên.

Cuộc sống của 'bông hoa phố núi' sau 7 năm bước ra từ 'Thần tượng Bolero'
Giải trí - 19 giờ trướcNữ ca sĩ Hoàng Hải để dấu ấn trong lòng khán giả nhờ giọng hát mộc mạc, truyền cảm và câu chuyện đầy nghị lực của một cô nông dân đam mê âm nhạc.

Ca sĩ Trọng Tấn tự nhận sợ vợ, tiết lộ thời điểm khó khăn nhất
Câu chuyện văn hóa - 21 giờ trướcCa sĩ Trọng Tấn nói thời điểm khó khăn nhất là khi anh phải quyết định dừng công tác tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Nữ diễn viên từng có cát-xê 15 cây vàng và cuộc tình dang dở với nam tài tử, hiện có cuộc sống ra sao ở tuổi U50?
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Diễn viên Y Phụng từng nhận cát-xê 15 cây vàng, tên tuổi đình đám những năm 1990 hiện có cuộc sống hôn nhân kín tiếng bên người chồng thứ 2 ở Mỹ.

Hai nhóc tỳ nhà nam MC nổi tiếng VTV gây chú ý với bộ ảnh kỷ niệm hướng tới ngày 30/4
Giải tríGĐXH - Hai nhóc tỳ nhà MC Hạnh Phúc nhận được nhiều lời khen khi cùng bố mẹ thực hiện bộ ảnh kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.