Quy định đối tượng phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động cần biết để thực hiện
Bảo hiểm xã hội bắt buộc giúp bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập. Những đối tượng nào phải đóng loại hình bảo hiểm xã hội này?

Vì sao phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc?
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Theo đó, người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc khi đủ điều kiện sẽ được hưởng những chế độ sau:
- Ốm đau.
- Thai sản.
- Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Hưu trí.
- Tử tuất.
Những đối tượng nào phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc?
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc bao gồm người lao động Việt Nam và người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
1. Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là người Việt Nam
Các đối tượng đóng BHXH bắt buộc định kỳ trích theo tỷ lệ % tiền lương theo tháng để đóng BHXH. Theo Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định các đối tượng đóng BHXH bắt buộc gồm có:
(1) Người làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn;
(2) Người làm việc theo HĐLĐ theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả HĐLĐ được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
(3) Người làm việc theo HĐLĐ có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
(4) Cán bộ, công chức, viên chức;
(5) Người hoạt động không chuyên trách ở xã/phường/thị trấn.
(6) Công nhân quốc phòng/công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
(7) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân;
(8) Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn;
(9) Đối tượng quản lý doanh nghiệp, quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
(10) Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Lưu ý: Các đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Do đó hầu hết các đối tượng làm việc tự do nằm ngoài các đơn vị, tổ chức là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Có thể lựa chọn đóng bảo hiểm xã hội hoặc không đóng.
2. Đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam
Theo Điều 2, Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc khi có các điều kiện sau:
- Có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.
- Có HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn từ đủ 01 năm trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam.
Tuy nhiên, đối với một số trường hợp đặc biệt người lao động có 2 điều kiện nêu trên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Người di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo quy định tại Khoản 1, Điều 3 của Nghị định số 11/2016/NĐ-CP ngày 03/02/2016 quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam
- Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Pháp luật Việt Nam.

Quy định về thời gian làm việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Người lao động thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc nếu có thời gian không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng BHXH tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng BHXH, trừ trường hợp nghỉ việc hưởng chế độ thai sản căn cứ theo quy định tại Khoản 3, Điều 85, Luật BHXH năm 2014.
Bên cạnh đó tại Khoản 5, Điều 42, Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định trường hợp người lao động nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng theo quy định của pháp luật về BHXH thì không phải đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN nhưng vẫn được hưởng quyền lợi BHYT.
Quy định thời gian đóng bảo hiểm xã hội để được hưởng chế độ BHXH bắt buộc
Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng 5 chế độ bao gồm: Ốm đau; thai sản; tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; chế độ hưu trí và tử tuất. Theo quy định của luật bảo hiểm xã hội thì người lao động phải đóng BHXH đủ thời gian quy định mới được xét hưởng các chế độ này.
1. Thời gian đóng BHXH bắt buộc để hưởng chế độ ốm đau
Không quy định thời gian tham gia BHXH bắt buộc để hưởng chế độ ốm đau. Điều 3 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH chỉ yêu cầu người lao động đang tham gia BHXH bắt buộc.
2. Thời gian đóng BHXH bắt buộc hưởng chế độ thai sản
Điều 31, Luật Bảo hiểm xã hội quy định để được hưởng chế độ thai sản thì người lao động phải đáp ứng điều kiện về thời gian tham gia BHXH bắt buộc như sau:
- Theo Khoản 2, Điều 31 quy định: phải đóng BHXH đủ từ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi thì được hưởng chế độ thai sản áp dụng với:
+ Lao động nữ sinh con;
+ Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
+ Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
Theo Khoản 3, Điều 31 quy định: lao động nữ sinh con phải đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở KCB có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì được hưởng chế độ thai sản.
Bên cạnh đó, căn cứ theo Khoản 2, Điều 9, Thông tư 59/2015/TT-BLĐXH về thời gian đóng BHXH để hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con của chồng như sau:
Phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con được hưởng chế độ thai sản.
Phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm nhận con đối với trường hợp là chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ.
3. Thời gian đóng BHXH bắt buộc hưởng chế độ tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp
Hiện nay không có văn bản pháp luật nào quy định về thời gian đóng BHXH bắt buộc để hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Các điều kiện để hưởng chế độ này liên quan đến thời gian tai nạn, mức độ thương tật, địa điểm tai nạn, công việc đang làm thuộc Danh mục bệnh nghề nghiệp do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành hay không…
Để được hưởng chế độ tai nạn lao động người lao động căn cứ theo quy định tại Điều 45 Luật An toàn vệ sinh lao động 2015. Để hưởng chế độ bệnh nghề nghiệp người lao động căn cứ vào Điều 46, Luật An toàn vệ sinh lao động 2015. Do đó, người lao động đang tham gia BHXH bắt buộc và đáp ứng các điều kiện theo quy định tại Điều 45 và Điều 46, Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 là đã có thể hưởng chế độ bảo hiểm TNLĐ-BNN theo quy định.
4. Thời gian đóng BHXH bắt buộc hưởng chế độ hưu trí
Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Bộ luật Lao động năm 2019, thì người lao động được hưởng lương hưu khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên;
- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169, Khoản 1, Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019 và Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của Chính phủ. Cụ thể: Phải có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, trừ trường hợp lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn thì phải có đủ 15 năm đóng BHXH trở lên.
Như vậy, thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu là 20 năm tương đương với 240 tháng đóng BHXH (tính cả thời gian tham gia BHXH tự nguyện nếu có).
5. Thời gian đóng BHXH bắt buộc hưởng chế độ tử tuất
Chế độ tử tuất bao gồm trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất. Để thân nhân của người lao động được hưởng chế độ tử tuất thì người lao động phải đáp ứng điều kiện về thời gian tham gia BHXH như sau:
(1) Đối với trợ cấp mai táng
Người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đang đóng BHXH hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên. Mức trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người lao động chết.
(2) Đối với trợ cấp tuất
Đã đóng BHXH đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần áp dụng cho người đủ điều kiện để thân nhân hưởng trợ cấp mai táng.

Top 4 con giáp “phất lên” sau Rằm tháng 6 Âm lịch: Tài lộc vượng phát
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Sau Rằm tháng 6 Âm lịch, theo tử vi, bốn con giáp dưới đây được dự đoán sẽ nhận được sự ưu ái đặc biệt từ Thần Tài.

Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mới nhất áp dụng từ 1/7/2025, hàng triệu người tham gia nên cập nhật
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Chế độ BHXH tự nguyện giúp người tham gia có quyền lợi về hưu trí và tử tuất khi không còn khả năng lao động. Từ 1/7/2025, mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được quy định thế nào?

Tử vi tháng 6 âm lịch 2025: Con giáp tuổi Thìn, tuổi Mùi cần đặc biệt lưu ý từ giữa tháng 6 âm lịch
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH – Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, tháng 6 âm lịch năm Ất Tỵ 2025, con giáp tuổi Thìn và tuổi Mùi nên chú trọng vào sự ổn định và cẩn trọng điều dưới đây từ giữa tháng.

Xua đuổi cô gái đứng trên vỉa hè bến xe Mỹ Đình, người bán trà đá bị phạt 2,5 triệu đồng
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Sau hành vi xua đuổi một cô gái đứng đợi xe ở vỉa hè đường Phạm Hùng, bà L.T.K. người bán trà đá đã bị cơ quan chức năng xử phạt 2,5 triệu đồng vì lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh, vi phạm trật tự công cộng.

Người thua bạc nhiều nhất trong vụ King Club từng bị khởi tố vì lừa đảo qua mạng
Pháp luật - 6 giờ trướcTrong số 136 bị can bị truy tố về tội "Đánh bạc" trong vụ án King Club, người chơi "Mr Tom" Vũ Phong (SN 1972, quê Hải Dương) được xác định là thua bạc nhiều nhất với số tiền thua lên tới 1,4 triệu USD (hơn 34 tỉ đồng). Đáng chú ý, "Mr Tom" từng bị Công an TP Hà Nội khởi tố vì liên quan đến lừa đảo trên mạng.

Miền Bắc lại đón mưa lớn sau nắng nóng cục bộ
Thời sự - 6 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, ban ngày miền Bắc có nắng nóng cục bộ, mức nhiệt cao nhất 36 độ. Đến chiều tối mưa dông xuất hiện, có thể kèm theo lốc sét, gió giật mạnh.

Tin sáng 8/7: Miền Bắc nắng nóng trước khi hứng mưa lớn xối xả; Mẹ hiến tạng cứu con gái 11 tuổi suy thận giai đoạn cuối
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH - Miền Bắc tiếp tục nắng trên 35 độ nhưng về đêm có mưa rào và giông vài nơi; Người mẹ ở Lâm Đồng hiến thận cứu con gái 11 tuổi bị suy thận giai đoạn cuối.

Hai anh em song sinh giành ngôi thủ khoa, á khoa trường chuyên Hạ Long
Giáo dục - 7 giờ trướcAnh em song sinh Đỗ Tùng Lâm và Đỗ Tuấn Lâm (TP Hạ Long, Quảng Ninh), vừa xuất sắc giành vị trí thủ khoa và á khoa chuyên Lý của Trường THPT chuyên Hạ Long. Khi biết tin này, bố mẹ cặp song sinh quá bất ngờ vì từng lo một trong hai con không đỗ.

Vụ án Mr Pips: Bắt giữ vợ Mr Hunter khi chuẩn bị trốn sang Thổ Nhĩ Kỳ
Xã hội - 18 giờ trướcLiên quan vụ án Mr Pips, Cơ quan chức năng đã bắt giữ Ngô Thị Thêu (vợ của Lê Khắc Ngọ, tức Mr Hunter) khi đối tượng đang trốn tại Thái Lan, chuẩn bị hành lý để trốn sang Thổ Nhĩ Kỳ.

CSGT Hà Nội ghi hình xử lý người đi sai làn đường Phạm Văn Đồng
Xã hội - 18 giờ trướcTừ ngày 4/7, theo phương án tổ chức giao thông của Sở Xây dựng Hà Nội, tuyến Phạm Văn Đồng được phân làn bằng dải phân cách cứng. Cảnh sát giao thông (CSGT) Hà Nội đã tăng cường lực lượng, đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn và ghi hình xử lý những trường hợp cố tình vi phạm.

Hai chị em mất liên lạc khi ra Hà Nội làm thêm đã được tìm thấy
Thời sựGĐXH - Sau nhiều ngày mất liên lạc khi ra Hà Nội tìm việc làm thêm, hai chị em ruột ở xã Xuân Lâm (Nghệ An) đã được cơ quan chức năng tìm thấy và đưa về an toàn.