Tấm bia bí ẩn bên mộ công chúa Lý Kiều Oanh

Các hiện vật được tìm thấy ở trong và quanh khu vực có mộ. Ảnh: HP

 

Ngôi mộ nói trên được phát hiện vào cuối năm 2012 tại thành phố Đồng Hới (Quảng Bình). Ngay từ khi phát hiện ra mộ tại một nhà người dân, nhiều người đã tỏ ra bán tín bán nghi với các thông tin được đưa ra.

Ngày 11/6/2013, một cuộc hội thảo khoa học bàn luận về các vấn đề liên quan đến ngôi mộ nói trên đã diễn ra. PGS Nguyễn Lân Cường  (Viện Khảo cổ học) – người trực tiếp thu thập các hiện vật tại ngôi mộ cho biết, mộ đã được đào xới trước khi ông đến. Tại đây, ông thu thập được hơn 40 hiện vật bao gồm các mảnh vỡ, cốc, chén, chân đèn, nồi đồng….Điều đặc biệt là các hiện vật có niên đại trải dài từ đời Trần cho đến thời kỳ hiện nay nhưng tuyệt nhiên không có bất cứ hiện vật thời Lý nào. Mộ có kiến trúc giống các mộ hợp chất thông thường, các hiện vật cho thấy nó đã được tu tạo nhiều lần trên nền một ngôi mộ cũ.

Trong số các hiện vật thu thập trong và xung quanh mộ, đáng chú ý nhất là một tấm bia đá nhỏ có khắc các chữ Hán. Bia được TS Mai Hồng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng Phả học Việt Nam dịch là “Lý Kiều Oanh công chúa”. Nhân vật Lý Kiều Oanh được các nhà ngoại cảm tham gia tìm ngôi mộ này cho biết là vợ của một nhân vật có tên Hồ Đức Cưởng, đồng thời là người sinh ra công chúa Lý Ngọc Kiều – một học giả lớn về Thiền học thời Lý.

Tấm bia nói trên nếu được tìm thấy trong mộ một cách bình thường sẽ là bằng chứng rất quý giá cho các đánh giá khoa học. Tuy nhiên, điều đáng nói là tấm bia được một “nhà ngoại cảm” tìm thấy. Bản thân PGS Nguyễn Lân Cường cũng cho biết, bia có niên đại muộn – khoảng thế kỷ XX.

 

Chính vì thông tin về tấm bia không thực sự có những căn cứ đáng tin cậy nên một số ý kiến đã cho rằng bia mới được ai đó mang đến mộ. Thêm vào đó, câu chuyện tìm ra ngôi mộ lại luôn gắn liền với hình ảnh những nhà ngoại cảm đi kèm theo những giấc mơ của họ đã tạo ra nhiều ý kiến khác nhau.

Ông Phạm Hải, Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng Phả học Việt Nam cho rằng, không thể có chuyện ai đó bỏ tấm bia nói trên vào khu vực có mộ. Bởi căn cứ vào các ký tự trên bia cho thấy bia đã rất cũ, chất liệu làm bia hiện không mua được.

Chúng tôi cũng đã hỏi ý kiến ông Lý Thạch Vinh, Trưởng ban liên lạc dòng họ Lý. Ông Vinh cho biết, phả hệ họ Lý bị thất lạc rất nhiều phần. Có nhiều thứ không được ghi trong phả hệ nhưng vẫn được phát hiện ở trên thực tế, điển hình như lăng mộ các vua Lý tại Bắc Ninh. Phả hệ dòng họ Lý tuy không nhắc đến công chúa Lý Kiều Oanh nhưng ông vẫn tin tưởng ngôi mộ tại Đồng Hới là của nhân vật này thông qua tấm bia.

Còn PGS Trần Thị Băng Thanh, nguyên cán bộ Viện Văn học – nghiên cứu văn học cổ cho biết, bà đọc nhiều sử sách nhưng chưa từng nghe nhắc đến nhân vật công chúa Lý Kiều Oanh. Bà Thanh nghiên cứu nhiều về nhân vật Lý Ngọc Kiều nhưng chỉ được biết công chúa Lý Ngọc Kiều là con gái của Phụng Càn Vương Lý Nhật Trung, được vua Lý Thánh Tông nuôi trong cung phong làm công chúa. Bà Thanh cho biết bà cũng tin vào những khả năng đặc biệt của con người trong vấn đề tìm mộ. Tuy nhiên, theo bà thì các thông tin về ngôi mộ nói trên còn quá mông lung, để khẳng định được danh tính người trong mộ cần có những minh chứng khoa học cụ thể, chính xác.

Có khá nhiều ý kiến cũng cho rằng cần có các bằng chứng xác thực hơn để khẳng định về ngôi mộ. Chính vì vậy, các nhà khảo cổ học đang mong muốn sẽ được cho phép mở rộng diện tích đào thám sát để có câu trả lời chính xác hơn về ngôi mộ đặc biệt này.