Tản mạn Tết trẻ con

Có phải bởi “biến đổi khí hậu” đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng mà Tết Trung thu ngày càng đến sớm hơn? Chính xác phải gọi là “tháng Tết Trung thu”. Bánh trái, quà cáp, đèn lồng, bóng bay… đã ngợp phố từ lâu lắm rồi, dù mai mới đúng ngày. Quý vị để ý mà xem, ví như dăm năm trước, không khí Trung thu chỉ rầm rộ trước 1 tuần là cùng, nửa thập kỷ gần đây thì xôn xao trước nửa tháng, và bây giờ là Trung thu nguyên tháng!

Có thật Trung thu là tết của trẻ con? Tham khảo các tài liệu thì hóa ra chẳng có văn bản chính thức nào thừa nhận điều này ngoài quan niệm bất thành văn của mỗi người lớn chúng ta. Tết Thiếu nhi, Tết trông Trăng, Tết Đoàn viên… hay được gọi tên như thế nào đi nữa, thì quan niệm tuyệt vời kia với ngày 15/8 âm lịch đã khác lắm rồi. Mà e là, dù có văn bản nào công nhận Trung thu là tết chỉ cho trẻ em, thì giờ vẫn vậy mà thôi.

Đương nhiên, trẻ em vẫn được chăm lo, được ăn, được chơi, được chiều chuộng vào dịp này. Nhưng xin nói thật, người lớn “hưởng” Trung thu là chính, chứ miếng bánh nướng bánh dẻo, mấy món đồ chơi, vài trò hoạt náo cho trẻ thì bõ bèn gì. Có lẽ vì thế mới có câu “Trung thu là Tết Thiếu nhi, mà sao người lớn lại đi chơi nhiều…”.

Quảng cáo đang gây sốt của một hệ thống cửa hàng thời trang có “bật mí” mấy số liệu (mang tính minh họa) như sau: Mỗi năm có 12345 chiếc bánh Trung thu được tặng mà người nhận không sử dụng; có 67890 chiếc bánh ế phải vứt đi, tiêu hủy hoặc làm… từ thiện. Vì thế họ khuyên hãy mua áo in hình bánh Trung thu! Clip thì hài nhưng quả thật rất đáng suy ngẫm, và số liệu thực tế chắc còn gấp nhiều lần.

Những chiếc bánh Trung thu trị giá hàng chục triệu đồng kèm theo những món quà đắt tiền khác người ta dấm dúi qua tay. Những cuộc viếng thăm giữa người lớn nhân ngày… trẻ con. Những hãng bánh xâm chiếm lòng đường vỉa hè, rồi sau Trung thu mang cả núi hàng thừa mứa đi đâu không rõ. Những giá trị đích thực của Trung thu như “trông Trăng”, “đoàn viên” giờ chỉ còn là hoài niệm của rất nhiều người… Tất cả như thế, xin hỏi, Trung thu bây giờ là ngày gì và của ai?

Bây giờ, mấy người được trải nghiệm cảm giác tuyệt vời giữa đêm trăng rằm: Cả gia đình ngồi quây quần bên hiên nhà, dưới ánh trăng sáng vằng vặc, dưới mâm là một cái bánh nướng, một cái bánh dẻo, cùng bánh đa – cùi dừa… Và chẳng vứt đi đâu một miếng nào.

Việt Nguyễn