Tháng 6, lo cho con trẻ

Không an toàn khi trẻ con được dạy quá ít kỹ năng. Chúng có thể làm toán rất nhanh, thuộc bài rất tốt nhưng lại không biết ứng xử thế nào khi gặp người lạ. Chúng biết Facebook rất sớm nhưng khó nằm lòng những dạng “khoa học thường thức”, lại chẳng thể tự cứu mình khi hụt chân xuống nước sâu.

Thế nên, mỗi dịp nghỉ hè, năm nào cũng vậy, phụ huynh lo ngay ngáy với những cuộc chơi của con trẻ. Mà thực tế từ giữa tháng 5 đến giờ, trên các mặt báo, đã có hàng chục tin bài về những vụ đuối nước thương tâm.

Nghỉ hè không chỉ là nghỉ học, còn là cơ hội tốt cho trẻ hòa mình vào cuộc sống, để trưởng thành hơn, để hoàn thiện nhân cách, để phát triển kỹ năng. Nhưng, khi đa số chúng bắt đầu bằng con số không để tương tác với thế giới bên ngoài phức tạp, thì đó lại là thất bại của sự giáo dục. Không biết bơi chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, còn quá nhiều thứ để nói về sự khiếm khuyết ấy. Đến bao giờ con trẻ mới được đào tạo trở con người toàn diện, ngoài những “núi” kiến thức cao siêu? Đến khi nào các bậc cha mẹ mới cho con về quê chơi mà không canh cánh nỗi lo ao sâu nước đục, tường cao lắm rào, bờ bụi nhiều rắn rết… ?

Cái sự nâng niu trẻ con kiểu người Việt thời hiện tại đang có nguy cơ tạo nên một “thế hệ cúi đầu”. Nghĩa là chỉ biết cúi đầu vào sách vở, vào máy tính và điện thoại thông minh, khi ngẩng mặt lên thấy gì cũng ngơ ngác, khi đứng một mình thì thấy bất lực, khi không được thỏa mãn yêu cầu thì dễ tổn thương.

Nhân cách, năng lực của một con người hình thành một cách chậm rãi và tổng hòa các kỹ năng như thế. Ví dụ, tại Mỹ, tinh thần độc lập tự chủ là nguyên tắc đầu đời được người lớn áp dụng ở trẻ. Từ khi trẻ một tuổi rưỡi, họ đã bắt đầu dạy cho trẻ các kỹ năng tự phục vụ bản thân. Họ cho rằng, nắm bắt các kỹ năng tự phục vụ có thể giúp trẻ tăng cường tính độc lập và cảm giác về sự thành công.

Trẻ con không được yêu theo kiểu “nâng trứng”, mà phải biết các kỹ năng tự phục vụ tối thiểu như buộc dây giày, mặc quần áo, rửa mặt, chải đầu, ăn cơm… ngay từ 1-2 tuổi. Từ 5-6 tuổi, trẻ tự rửa bát, sắp xếp đồ đạc của mình ngay ngắn. Giáo dục như thế sẽ không có “công chúa, hoàng tử”. Mà không phải “công chúa, hoàng tử”, thì chắc chắn biết nhiều thứ khác.

Việt Nguyễn/Báo Gia đình & Xã hội