Thứ biến đổi vũ trụ 13 tỉ năm trước lộ ra trong bức ảnh NASA

Theo Live Science, siêu kính viễn vọng do NASA phát triển và điều hành chính đã phát hiện ra 83 thiên hà bùng nổ sao nhỏ, là những vật thể cổ đại từng định hình vũ trụ trong Kỷ nguyên tái ion hóa.

"Khi nói đến việc tạo ra ánh sáng cực tím (UV), những thiên hà nhỏ này có sức mạnh vượt trội" - nhà nghiên cứu Isak Wold từ Trung tâm Chuyến bay vũ trụ Goddard của NASA cho biết.

Trong khoảng một tỉ năm đầu tiên - tức trong Thời kỳ đen tối và giai đoạn đầu Kỷ nguyên Tái ion hóa - vũ trụ ngập trong khí hydro trung tính.

Các thiên hà bùng nổ sao nhỏ nói trên đã xuất hiện dần trong Kỷ nguyên tái ion hóa, tạo ra ánh sáng cực tím và tước đi các electron của khí, từ đó tái ion hóa sương mù hydro này.

"Các thiên hà có khối lượng thấp thu thập ít khí hydro trung tính hơn xung quanh chúng, điều này giúp ánh sáng cực tím ion hóa thoát ra dễ dàng hơn" - đồng tác giả James Rhoads, cũng từ Goddard/NASA, giải thích.

Tương tự như vậy, các đợt bùng nổ sao bên trong các thiên hà nhỏ này không chỉ tạo ra nhiều ánh sáng cực tím mà còn mở ra những con đường xuyên qua vật chất giữa các vì sao, giúp ánh sáng từ các thiên hà chứa chúng lan tỏa khắp vũ trụ.

Chỉ có khoảng 1% các thiên hà gần thiên hà chứa Trái Đất Milky Way (Ngân Hà) ngày nay giống với loại thiên hà sơ khai này, nhưng chúng từng phổ biến hơn nhiều khi vũ trụ chỉ mới 800 triệu năm tuổi.

Các thiên hà thú vị này đã được tìm thấy khi James Webb hướng vào cụm thiên hà được gọi là Abell 2744, hay Cụm Pandora, cách Trái Đất khoảng 4 tỉ năm ánh sáng.

Chúng cực kỳ khó phát hiện bởi rất nhỏ bé: Phải 2.000-3.000 thiên hà loại đó gộp lại mới sánh ngang Ngân Hà.

Nhưng khi kết hợp lại, những thiên hà đó tạo ra rất nhiều tia cực tím và kích thước nhỏ của chúng cho phép ánh sáng đó chiếu xa hơn vào vũ trụ, từ đó định hình lại vũ trụ thời kỳ non trẻ.