Tôn vinh lục bát với ngàn năm

 

Rất đông các cây bút quen thuộc, những người yêu thơ đã có mặt, không chỉ để trao giải, để chúc mừng mà lớn hơn là tôn vinh một thể thơ được xem như "hồn vía" của dân tộc: Thơ lục bát.

 

Nhà thơ Hữu Thỉnh trao bằng khen cho các tác giả đoạt giải Nhì. (Ảnh: Chí Cường)

 

Nhận giải là kỷ niệm đáng nhớ

Trong số 18 tác giả đoạt giải, chỉ có 2 tác giả không có mặt tại lễ trao giải vì lý do ở xa là Nguyễn Thanh Mừng (giải Ba) và Nguyễn Ngọc Hưng (giải Tư). Cùng đến nhận giải với các tác giả là rất đông bạn bè, người thân đến tặng hoa, chúc mừng.

Anh Nguyễn Trường Thọ, quê Nghệ An vừa có mặt ở Hà Nội một ngày trước lễ trao giải trong tâm trạng háo hức. Vốn là một nhà kinh doanh, yêu thơ từ những ngày còn đi lính nên ngoài công việc mưu sinh, anh còn là hội viên trong Chi hội thơ của tỉnh. Anh đã có trong tay 2 tập thơ làm "của để dành" là "Lắng lại phù sa" và "Lặng lẽ thương". Trong đó, có khá nhiều các tác phẩm làm bằng thể thơ lục bát.

Bài thơ "Lá thư từ biên cương" (giải Tư) của anh nói về mối tình với một thiếu nữ Hà Nội khi anh còn là một người lính. Anh Thọ khoe rằng, bài thơ tuy chưa đạt giải cao, song có một khổ được nhà thơ Hữu Thỉnh tấm tắc và đưa vào bài nhận xét: "Đêm Hà Nội ngắn quá chừng/Nụ hôn chưa khép đã ngừng ban mai/Nắng sương run tiếng thở dài/Em buồn anh biết ban mai cũng buồn". Dự định của Nguyễn Trường Thọ là đầu năm 2011 sẽ xuất bản riêng một tập thơ lục bát. Hiện anh đã có trong tay 50 bài. Mong muốn của anh là cuộc thi sẽ duy trì hàng năm để các tác giả như anh có một sân chơi và thi thố khả năng của mình.

Một số người muốn xoá xổ thể thơ này vì cho nó là một thứ lẩm cẩm, một thứ áo the khăn sếp. Cuộc thi này như một nhã ý nhắn gửi rằng mỗi một thể thơ như y phục mà chúng ta mặc, nó có lý do để tồn tại và bình đẳng như nhau". - Nhà thơ Vũ Quần Phương

Trong 4 tác phẩm được giải Nhì, "Làng trong phố" của tác giả Hồ Phong Tư được nhà thơ Vũ Quần Phương- Chủ tịch Hội đồng thơ (Hội Nhà văn Việt Nam) cho là "nhỉnh" hơn cả vì: “Bài thơ nói lên được sự chơi vơi, chênh vênh của làng bị phố hoá, của chất thành thị chưa rõ mà màu sắc nông thôn lại bị mất đi".

Trong niềm vui bất ngờ và xúc động, tác giả Hồ Phong Tư tâm sự rằng: "Tôi yêu thơ và làm thơ từ khi mới 17, 18 tuổi, nhưng không có duyên trở thành nhà thơ vì sau đó, tôi được Nhà nước cử đi học luật để phát triển ngành luật pháp Việt Nam. Sau này, tôi làm việc tại trường Đại học Luật rồi công tác tại Văn phòng Chủ tịch nước. Chỉ đến khi về nghỉ hưu được 1 năm nay, tôi mới có thời gian rảnh rỗi để dành cho thơ và thu thập lại các bài trong trí nhớ của bạn bè để in thành tập".

Với Hồ Phong Tư, được nhận giải là một kỷ niệm đáng nhớ vì ông không phải là một nhà thơ chuyên nghiệp. Hạnh phúc hơn nữa là tình yêu với thơ ca, đặc biệt là thể thơ lục bát đã giúp cho ngành luật của ông bớt khô khan.

 

TBT - Nhà thơ Lê Cảnh Nhạc (bìa trái), nhà thơ Vũ Quần Phương (bìa phải) và nhà thơ Trần Đăng Khoa (áo xanh đậm) cùng các tác giả đoạt giải Ba. (Ảnh: Chí Cường)

Bên thềm lễ trao giải, nhà thơ Vũ Quần Phương đã thẳng thắn nhận xét: "Điểm độc đáo nhất ở cuộc thi chính là nó đã giới hạn trong một thể thơ lục bát. Hình như từ khi vào kỷ nguyên văn học hiện đại, chưa có cuộc thi nào lại chuyên về một thể thơ như thế. Trong khi văn học nói chung đang có nhiều cuộc cách mạng tiến đến sự hiện đại thì cuộc thi này đã làm được một việc đó là quay về với truyền thống. Cái đó hay hay dở còn tuỳ ý kiến mỗi người, nhưng với việc thu hút một lượng lớn người tham gia thì có nghĩa chứng tỏ được sức sống lâu bền của thể thơ này”.

Nhưng lục bát cũng dễ dẫn đến một hệ quả là nói đến nó là dễ chạm vào các đề tài đậm màu sắc truyền thống, thí dụ như thân phận bà mẹ goá, bà dì muộn chồng... Hội đồng chung khảo cũng đã lưu ý đến điều này để giữ thăng bằng, vì thơ của mỗi giai đoạn phải đánh dấu bằng những sự kiện thời mình sống thì ở cuộc thi này lại hơi quay về quá khứ".

Lời cảm ơn Ban tổ chức xin trân trọng cảm ơn: Ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam; Công ty cổ phần Dược phẩm Việt Đức; Công ty TNHH Dược phẩm Hoa Linh đã tài trợ cho cuộc thi này.

Nói về khả năng duy trì của cuộc thi, nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng: "Các tác giả nên chú ý đến vấn đề của ngày hôm nay. Nó cũng như y phục chúng ta mặc, nhiều khi kiểu mặc không phải do ý muốn mà là do nhu cầu sinh hoạt quy định, chẳng hạn đi xe máy thì không thể mặc áo mớ ba mớ bảy được. Nhà thơ Nguyễn Công Trứ đã vận dụng rất tài tình thể thơ truyền thống này để nói cái hiện hữu của ngày hôm nay, nếu các cây bút cũng vận dụng khả năng của mình để hướng đến điều đó thì lẽ đương nhiên, lục bát sẽ càng phát triển”.

Cuộc thi đã chính thức khép lại song với những thành công của nó, đây không còn là một sự thể nghiệm, một thước đo về sức bền của một thể thơ truyền thống. Và nói như nhà thơ Đặng Vương Hưng- Chủ nhiệm trang web lucbat.com, đây chính là cách để góp phần tôn vinh lục bát trên con đường dài trở thành một di sản văn hoá của Việt Nam và nhân loại.

 

 

Vietin Bank hân hạnh tài trợ cuộc thi này.

 

Thanh Hà