Vật thể 'xuyên không' 11 tỉ năm, viết lại lịch sử vũ trụ
Khám phá bất ngờ từ dữ liệu của siêu kính viễn vọng James Webb đã làm đảo lộn những lý thuyết vũ trụ được tin tưởng bấy lâu.
Nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi Đại học Missouri (Mỹ) đã phân tích dữ liệu mà kính viễn vọng không gian mạnh nhất thế giới James Webb thu thập được về vùng vũ trụ 2 tỉ năm đầu sau Vụ nổ Big Bang và phát hiện một thứ không mong đợi: Thiên hà xoắn ốc.
Theo các lý thuyết vũ trụ học được chấp nhận, vũ trụ sơ khai là một vùng không gian đơn điệu và phát triển chậm, với các thiên hà đầu tiên mang cấu trúc đơn giản, kích thước nhỏ.
Dạng thiên hà xoắn ốc to lớn và phức tạp - tức cùng loại với thiên hà Milky Way (Ngân Hà) mà Trái Đất trú ngụ - chỉ xuất hiện khi vũ trụ đã 6-7 tỉ năm tuổi.

Các thiên hà xoắn ốc được tìm thấy trong vũ trụ sơ khai có hình dáng không quá khác biệt so với Ngân Hà - Ảnh: NASA/ESA/CSA
Tuy nhiên, những hình ảnh "xuyên không" mới của một loạt thiên hà tồn tại trước thời điểm đó rất lâu đã hoàn toàn gây sốc.
Vừa mới hoạt động từ năm 2022, kính viễn vọng trẻ tuổi James Webb mà các cơ quan vũ trụ của Mỹ, châu Âu và Canada đồng điều hành có sức mạnh quan sát vượt trội hơn các kính viễn vọng không gian "tiền bối".
Ánh sáng tạo nên hình ảnh của một vật thể cần một thời gian tương ứng với khoảng cách để đi đến được kính viễn vọng đang bay quanh Trái Đất này.
Do vậy, chỉ cần James Webb "nhìn" đủ xa, nó sẽ nhìn được các vật thể quá khứ trong trạng thái và vị trí mà chúng từng tồn tại hàng tỉ năm trước.
Các thiên hà xoắn ốc trong trường hợp này cũng vậy.
Theo SciTech Daily, các dữ liệu gần đây của James Webb cho thấy ở vùng không gian 2 tỉ năm hậu Big Bang, có tới 30% thiên hà là thiên hà xoắn ốc.
Điều này đẩy ngược thời điểm đầu tiên mà dạng thiên hà này bắt đầu hình thành được trong vũ trụ xưa hơn tới 4-5 tỉ năm so với suy nghĩ trước đây.
GS Yicheng Guo, đồng tác giả, cho biết những "cánh tay" xoắn ốc của các thiên hà là một đặc điểm cơ bản mà các nhà thiên văn học sử dụng để phân loại các thiên hà và hiểu cách chúng hình thành theo thời gian.
Mặc dù chúng ta vẫn còn nhiều câu hỏi về quá khứ của vũ trụ, nhưng việc phân tích dữ liệu này giúp chúng ta khám phá thêm các manh mối và hiểu sâu hơn về vật lý đã định hình nên bản chất của vũ trụ.
Phát hiện này góp phần thêm cho một loạt phát hiện gần đây - từ ngày có James Webb - rằng vũ trụ vài tỉ năm đầu tiên có thể đã phát hiện nhanh hơn chúng ta tưởng rất nhiều.
Và điều này không chỉ đòi hỏi nhân loại phải viết lại lịch sử vũ trụ, mà còn viết lại lịch sử của chính thế giới mà chúng ta trú ngụ.
Ngân Hà của chúng ta có thể có lịch sử lâu đời hơn, phức tạp hơn, hoang dã hơn chúng ta từng nghĩ.
"Mã vạch ngoài hành tinh” bí ẩn trên sườn núi
Chuyện đó đây - 1 giờ trướcTàu vũ trụ của Mỹ châu Âu đã chụp được mhững vệt kỳ lạ giống như một đoạn mã vạch méo mó in trên một sườn núi ngoài hành tinh.
Lần đầu tiên Trung Quốc phát hiện đất hiếm trong cây khiến thế giới sửng sốt, tiềm năng thay đổi tương lai ngành khai khoáng
Chuyện đó đây - 15 giờ trướcMột nhóm nhà khoa học Trung Quốc lần đầu tiên phát hiện ra hiện tượng khoáng hóa đất hiếm trong loài dương xỉ. Phát hiện này mở ra hướng tiếp cận sạch hơn và bền vững hơn trong khai thác các nguyên tố đất hiếm từ thực vật.
Khoan sâu 219 mũi, phát hiện mỏ vàng lớn trữ lượng gần 1.500 tấn sau hơn 40 năm khảo sát
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcPhát hiện mới tại mỏ vàng đánh dấu bước tiến đột phá trong thăm dò và khai thác vàng tại Trung Quốc.
Hai tàu vũ trụ mới làm gì ở “Trái Đất khác đã chết” của hệ Mặt Trời?
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcCặp tàu vũ trụ song sinh dự kiến sẽ rời Trái Đất vào ngày 12-11.
Vũ trụ đã chuyển sang thời kỳ "lão hóa"?
Chuyện đó đây - 3 ngày trướcMột nghiên cứu mới cho thấy tốc độ vũ trụ giãn nở có thể đang dần chậm lại
"Tàu vũ trụ từ cõi chết" phát hiện dấu hiệu sự sống ngoài hành tinh mới
Chuyện đó đây - 3 ngày trướcCác nhà khoa học cho biết "sự trở lại của sứ mệnh Cassini từ cõi chết" đã góp thêm bằng chứng quan trọng về sự sống ở Enceladus.
Con người sẽ trông như thế nào nếu sự tiến hóa đưa chúng ta trở lại dưới nước?
Chuyện đó đây - 4 ngày trướcGiả sử một ngày nào đó, Trái Đất lại chìm dần trong nước biển dâng và con người buộc phải thích nghi với cuộc sống dưới đại dương, điều gì sẽ xảy ra?
Tưởng nhặt được khối vàng 17 kg trị giá 60 tỷ đồng trong công viên, người đàn ông ‘ngã ngửa’ khi biết giá trị thật của kho báu trong tay
Chuyện đó đây - 5 ngày trướcChuyên gia khẳng định vật thể này giá trị hơn vàng gấp nhiều lần.
Vượt 10 tỉ năm ánh sáng, tín hiệu cực mạnh làm "lóa mắt" đài thiên văn Mỹ
Chuyện đó đây - 6 ngày trướcĐài quan sát Vật thể thoáng qua Zwicky (ZTF) thuộc Đài quan sát Palomar (Mỹ) đã phát hiện một tín hiệu ánh sáng phá vỡ mọi kỷ lục.
Nơi "phong ấn sức mạnh vĩ đại" của Trung Quốc trên độ cao 3000m: Bao kỳ tích cả thế giới nể phục đến từ đây
Chuyện đó đây - 6 ngày trướcBao phủ một diện tích gấp bảy lần Manhattan (trung tâm kinh tế danh tiếng tại New York, Mỹ) là nơi chứa đựng tương lai sức mạnh của cả Trung Quốc.
Tưởng nhặt được khối vàng 17 kg trị giá 60 tỷ đồng trong công viên, người đàn ông ‘ngã ngửa’ khi biết giá trị thật của kho báu trong tay
Chuyện đó đâyChuyên gia khẳng định vật thể này giá trị hơn vàng gấp nhiều lần.