5 sự kiện kinh tế - xã hội nổi bật năm 2010

2010 - Năm của những dấu ấn kinh tế - xã hội, cả "được" và "mất". 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, con tàu Vinashin "chòng chành", thiên tai hoành hành tại miền Trung nhưng nền kinh tế vẫn vững vàng ở mức tăng trưởng khá. Dưới đây là 5 sự kiện kinh tế - xã hội nổi bật theo đánh giá của Báo GĐ&XH.

 

1. Thăng Long - Hà Nội 1000 năm tuổi

 

Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội là sự kiện nổi bật và được chào đón nhất trong năm qua. Ảnh: C.H

 

Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội là sự kiện nổi bật và được chào đón nhất trong năm qua. Hàng loạt công trình quy mô được hoàn thành vào dịp này như: Đại lộ Thăng Long, công viên Hoà Bình, con đường Gốm sứ... Đại lễ đã gây được ấn tượng đặc biệt với du khách quốc tế và người dân cả nước. Tuy nhiên cũng có những dư âm buồn: Đó là những công trình cải tạo chỉnh trang bị phê phán là làm gấp, làm ẩu; Là những khoản kinh phí lớn bị cho là lãng phí; Là những công trình, những biểu tượng đại lễ bị xuống cấp ngay sau Đại lễ... Hà Nội đã chính thức công bố các con số kinh phí cho Đại lễ, cũng như giải đáp phần nào những băn khoăn của người dân, đại biểu, nhưng vẫn không tránh khỏi những nuối tiếc cho một Đại lễ không như kỳ vọng.

 

2. Giải thưởng Fields danh giá

 

Giáo sư Ngô Bảo Châu nhận huy chương Fields từ Tổng thống Ấn Độ - bà Pratibha Patil

 

Fields là một giải thưởng được trao cho tối đa 4 nhà toán học không quá 40 tuổi tại mỗi kì Đại hội quốc tế (ICM) của Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU). GS Ngô Bảo Châu, sinh năm 1972 tại Hà Nội, là người Châu Á thứ 4 nhận giải thưởng danh giá được coi như "Nobel của Toán học" này. Công trình gắn với tên tuổi Ngô Bảo Châu là "Chứng minh bổ đề cơ bản Langlands" - được đánh giá là đã mở đường cho những tiến bộ đặc biệt quan trọng trong cấu trúc toán và vật lý. Với giải Fields, GS Ngô Bảo Châu đã được gọi là "niềm tự hào của Việt Nam", tuy nhiên, trong blog thichhoctoan của mình, GS Ngô Bảo Châu lại tỏ ra "tỉnh táo" hơn nhiều so với dư luận. GS Châu viết: "Tôi chỉ mong ước một cách chân thành là nó sẽ ở lại trong trái tim bạn như một niềm tin nho nhỏ, được giữ gìn cẩn thận. Không phải ai cũng có khả năng để đạt giải Nobel hay Fields, nhưng ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa".

 

3. "Đại hồng thủy" ở miền Trung

 

Năm nay, miền Trung lại tiếp tục hứng chịu 5 đợt lũ lớn chỉ trong 2 tháng 10 và 11

 

Năm nay, miền Trung lại tiếp tục hứng chịu 5 đợt lũ lớn chỉ trong 2 tháng 10 và 11, cướp đi sinh mạng gần 200 người. Lũ chồng lũ với đỉnh vượt mức lịch sử khiến cả miền Trung tràn ngập cảnh hoang tàn và thuỷ điện đã được cho là nguyên nhân góp phần đẩy đỉnh lũ lên mức lịch sử. Ngay sau đó, Vụ Khoa học Công nghệ (Bộ Công Thương), đã thống kê, cả nước có tổng cộng có 118 nhà máy thủy điện lớn, nhỏ  trải dài từ Bắc vào Nam, mật độ đặc biệt dày ở miền Trung. Các cơ quan quản lý, các chủ hồ sau đó đã ngồi lại "Hội thảo" nhưng vẫn không thể đưa ra những căn cứ đủ thuyết phục để buộc hay "gỡ tội" cho thuỷ điện. Nhưng ông Đào Tấn Cam, Giám đốc Sở Công Thương Phú Yên - một địa phương bị thiệt hại lớn vì lũ đã chỉ ra một điểm tồn tại rất đáng để suy nghĩ của các hồ thủy điện hiện nay. Ông Cam nói: "Hiện mới có sơ đồ ngập lụt theo từng hồ, nhưng ở tất cả các hồ cùng lúc xả ngập đến đâu thì chưa có".

 

4. "Loạn" giá vàng, lãi suất

 

Lãi suất, vàng và USD cũng tạo nên cơn ba đào với thị trường tiền tệ năm 2010

 

Việc Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng thương mại cho vay theo lãi suất thỏa thuận, đồng nghĩa với việc các ngân hàng đã được tự quyết định mức lãi suất huy động cho vay sau hơn 2 năm bị giới hạn bởi trần lãi suất. Quyết định này được cho là đã trả lại lãi suất theo đúng quy luật thị trường, nhưng cũng có những ý kiến nghi ngờ rằng chính quyết định này gián tiếp tạo nên cơn "loạn" lãi suất cuối năm khi mức lãi suất tín dụng bất ngờ được nhiều ngân hàng đẩy lên tới 17 - 18%, cao hơn 5-6% so với "đồng thuận" chung trước đó. Cùng lãi suất, vàng và USD cũng tạo nên cơn ba đào với thị trường tiền tệ năm 2010. Sáng 9/11 trong khi đôla Mỹ vượt mốc 21.000 đồng/USD thì giá vàng cũng tăng hơn 1,5 triệu đồng lên mức kỷ lục 38,2 triệu đồng/lượng. Nhiều chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo cơ quan quản lý cần có định hướng rõ ràng trong điều hành để tránh lặp lại những cơn náo loạn trên. Phát biểu trên Báo GĐ&XH, TS Lê Đăng Doanh nói: "Cố gắng neo giữ một tỷ giá để chứng tỏ ổn định không hẳn là đã tốt"".

 

5. "Con tàu Vinashin" bên bờ vực

 

Vinashin đã phải chia làm 3 để chuyển giao cho các tập đoàn khác.

 

Vinashin nợ hàng chục nghìn tỷ đồng không chỉ là cái kết buồn cho thử nghiệm mô hình tập đoàn kinh tế Nhà nước mà còn tạo ra một dư âm xấu về uy tín của Việt Nam trên thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế. Vinashin đã phải chia làm 3 để chuyển giao cho các tập đoàn khác. Nhiều quan chức cấp cao của tập đoàn bị bắt hoặc bị triệu tập lên làm việc với cơ quan pháp luật. Ban chỉ đạo tái cơ cấu đang nỗ lực cứu Vinashin khỏi bờ vực phá sản. Đã có những tín hiệu ban đầu lạc quan công bố khi một số con tàu đã được bàn giao, một số đơn đặt hàng mới đã khởi động, mở ra kỳ vọng "khỏi đắm" cho Vinashin. Ở khía cạnh khác, khủng hoảng ở Vinashin cũng là cơ hội để chúng ta xem xét lại nghiêm túc mô hình tập đoàn hiện nay, tránh những "đổ vỡ" tương tự trong tương lai.

 

GĐ&XH