3 quả dưa bằng... 1 gói tăm

3 quả dưa bằng... 1 gói tăm. Đó là nói tới gói tăm tre bình thường được bán ngoài chợ, với mức giá 1.500 - 2.000 đồng chứ nếu như loại "tăm tre tình thương" đang được bán nhan nhản ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh với giá từ 10.000 - 20.000 đồng/gói thì người nông dân phải bán gần 1 tạ dưa hấu mới mua nổi.

300 đồng 1 kg dưa hấu. Có nghĩa là, để có một yến gạo bình thường nhất với giá khoảng 90.000 - 100.000 đồng, người nông dân ở Quảng Nam, Quảng Ngãi phải bán tới hơn 3 tạ dưa. Mà có phải là cái giá 300 đồng/kg đó cũng đã dễ bán đâu. Dưa vẫn chất đống dọc các con đường quốc lộ, tỉnh lộ, huyện lộ của những địa phương này mà không ai hỏi mua. Bà con nông dân ngán ngẩm kêu trời không thấu, mệt mỏi tới mức dưa thối ngoài ruộng không buồn đi hái. Bởi nếu đi hái về, vừa mất công, mất sức, vừa chẳng biết để đâu, lại ngày ngày phải đem vứt đi hàng tạ vì hư, thối. Lỗ chồng, lỗ chéo! Ở tỉnh Quảng Nam, 1ha dưa người nông dân lỗ gần 30 triệu đồng. Vụ dưa này, cả tỉnh lỗ khoảng 40 tỷ đồng. Trăm thứ bà rằn đổ đầu người nông dân. Nào tiền vay ngân hàng mua phân bón, nông cụ. Nào công sá, tiền thuê thợ, thuê người bây giờ làm sao trả? Nghịch lý thay khi trồng cấy ít thì không đủ ăn, trồng cấy nhiều, được mùa to lại... lỗ!

Câu chuyện cuối cùng vẫn xoay quanh cái "đầu ra". Mấy năm trước người ta đã chứng kiến cảnh vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang), nhãn Hưng Yên chất đống bên đường vừa bán vừa cho không xuể. Cũng mấy năm trước người ta chứng kiến cảnh đồng bào Tây Nguyên hò lên rẫy chặt hàng trăm héc-ta cây cà phê về làm củi đun vì giá cà phê hạt rẻ như bèo. Mới năm ngoái, năm kia thôi, người ta thương tâm trước cảnh nhiều vùng ở Đồng bằng sông Cửu Long, cư dân nông nghiệp nhìn lúa nảy mầm ngoài ruộng mà không buồn gặt, bởi gặt về không biết để đâu, bán lỗ vốn chẳng ai mua.

Nhìn cảnh người nông dân ngửa mặt kêu trời lại thấy đắng lòng chuyện "quy hoạch cây, con" - cái muôn thuở của mảnh đất nông nghiệp này - sao mà "tệ" thế? Nó "tệ" từ cái định hướng ban đầu, từ sự điều tiết vĩ mô của từng địa phương đến việc chủ động tìm thị trường quá kém cỏi của các cơ quan chức năng. Nếu thương dân, xin hãy mau mau tìm một... lối ra!

 

Thường Sơn