Hà Nội
23°C / 22-25°C

Hương vị quê nhà: Bánh trưng đen

Thứ hai, 17:18 29/03/2010

Trên vùng cao Si Ma Cai (Lào Cai) trong dịp tết không chỉ có bánh chưng xanh mà còn có một loại bánh chưng từ hình thức đến hương vị đều rất độc đáo do bàn tay người Nùng làm ra từ nhiều đời nay: chiếc bánh chưng đen.


Nhìn bề ngoài, bánh chưng đen cũng gói bằng lá dong xanh nhưng không có hình vuông như bánh chưng xanh mà hình dạng tròn, dài, gần giống với bánh gù của dân tộc Giáy mà nhiều nơi gọi là bánh chưng tầy. Nguyên liệu làm bánh cũng có nhiều thứ khá đặc biệt mang phong vị vùng cao: lúa nếp nương, thảo quả, thịt lợn, đỗ xanh và đặc biệt là màu đen của bánh được tạo ra từ than gỗ của cây núc nác trên rừng.
 
Những cụ già người Nùng cho biết để làm được chiếc bánh chưng đen khá kỳ công: nguyên liệu làm bánh phải được chọn lựa kỹ càng: lá dong bánh tẻ, khổ vừa phải, rửa sạch, lau khô, lúa nếp nương phải là thứ nếp thơm ngon, nhân đỗ xanh đãi sạch vỏ, không lẫn sạn. Thịt lợn ngon nhất là thịt ba rọi, nhiều mỡ một chút, thái mỏng, ướp với gia vị, quả thảo quả khô, nướng cho thơm lừng, giã nhỏ trộn vào thịt cùng với tiêu, ớt bột.
 

Để tạo màu đen cho chiếc bánh thì lấy thân cây núc nác tước vỏ, đốt thành than, giã mịn như bột, trộn lẫn với gạo nếp, đảo đều cho đến khi gạo quyện với bột than thành màu đen. Bánh chưng đen phải được gói thủ công, trước khi luộc bánh, người ta đem ngâm qua nước lạnh một lần, xếp vào nồi đổ nước cho ngập mặt lá, đun khoảng 4 - 5 tiếng thì vớt ra. Giáp Tết, trong cái rét vùng cao, mà ngồi bên nồi bánh chưng sôi sùng sục khói, uống vài ba chén rượu ngô thơm nồng, ôn lại chuyện năm cũ, bàn chuyện năm mới thì vừa ấm cúng và thật thú vị.

Bánh chưng đen ăn trong dịp tết, ngon nhất vẫn là nướng. Bánh cứ để cả lá, đặt lên lớp than hồng, phủ than nóng lên, đến khi lớp lá ngoài cháy hết thì mùi thơm của gạo nếp, của thảo quả, của thịt mỡ lan tỏa trong không khí đánh thức cảm giác muốn thưởng thức của mọi người. Thưởng thức một miếng bánh, cảm nhận được hương vị thật đặc biệt, vị thơm của nếp, vị ngọt, béo của thịt lợn vùng cao, vị của nhân đỗ xanh, vị là lạ của cây rừng... tất cả tạo nên một dư vị không thể nào quên một nét văn hóa ẩm thực đẹp của vùng cao Si Ma Cai.

Người Thái ở Lai Châu cũng làm bánh chưng đen tương tự như người Nùng Si Ma Cai gọi là Khẩu tủm đăm

Ngoài ra, người Tày ở Bắc Sơn , Lạng Sơn cũng coi bánh chưng đen là món không thể thiếu được trong những dịp cỗ bàn, lễ Tết.

Ngay từ tháng 10 âm lịch khi gặt vụ lúa mùa, người Bắc Sơn chọn những cọng rơm nếp, to, mọng, vàng đem về rửa sạch bằng nước khe núi trong vắt. Sau đó phơi khô rồi đốt thành tro, vò mịn, rây lấy phần mịn nhất của tro nếp...

Là chủ nhân của những cánh đồng lúa đặc sản, người Bắc Sơn chọn những giống lúa nếp thơm ngon nhất, sau khi ngâm nước, vo kỹ, vớt ra đem trộn với bột tro sao cho hạt gạo tròn mẩy được bao bọc bởi màu đen tro mịn.

Nhân bánh là đỗ xanh đượm hành, mỡ, hạt tiêu, thịt và được bao bọc bởi lá dong rừng. Chiếc bánh được gói thành hình trụ dài khoảng 30 cm, đường kính độ 7 cm, dùng lạt dài cuốn quanh cho chặt rồi được nấu bằng những cây củi đượm lửa nên có hương vị thơm ngon rất đặc trưng.

Bánh chưng đen được cha truyền, con nối qua nhiều thế hệ. Tết đến, ăn miếng bánh chưng đen, mùi gạo quyện với tro nếp mát, ngọt làm người ăn như thưởng thức được cả mùi cỏ cây, ruộng đồng và đất trời.

Điều đặc biệt là bánh chưng đen ăn không bị nóng cổ, nóng bụng như bánh chưng thường vì tro nếp đã khử mùi chua, độ nóng của gạo nếp...
 
 
Theo CATPHCM
thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hai chị em mất liên lạc khi ra Hà Nội làm thêm đã được tìm thấy

Hai chị em mất liên lạc khi ra Hà Nội làm thêm đã được tìm thấy

Thời sự - 6 phút trước

GĐXH - Sau nhiều ngày mất liên lạc khi ra Hà Nội tìm việc làm thêm, hai chị em ruột ở xã Xuân Lâm (Nghệ An) đã được cơ quan chức năng tìm thấy và đưa về an toàn.

Mua nhà hẻm trục thẳng cần lưu ý gì để tránh sát khí, ảnh hưởng sức khỏe, tài vận

Mua nhà hẻm trục thẳng cần lưu ý gì để tránh sát khí, ảnh hưởng sức khỏe, tài vận

- 6 phút trước

GĐXH - Hẻm trục thẳng thường đóng vai trò như một hẻm chính, dẫn trực tiếp từ đường lớn vào khu dân cư bên trong. Bài viết dưới đây cho bạn biết mua nhà trong hẻm trục thẳng cần lưu ý gì để tránh rủi ro và đảm bảo giá trị lâu dài.

Nặng gấp đôi các bạn cùng trang lứa, bé trai nguy kịch sau vài ngày sốt

Nặng gấp đôi các bạn cùng trang lứa, bé trai nguy kịch sau vài ngày sốt

Y tế - 7 phút trước

12 tuổi, bé trai nặng tới 83kg gấp đôi cân nặng ở độ tuổi này dẫn tới biến chứng nặng, nguy kịch sau 4 ngày sốt sốt xuất huyết.

Phát hiện thi thể người đàn ông nổi trên sông Lam

Phát hiện thi thể người đàn ông nổi trên sông Lam

Thời sự - 10 phút trước

GĐXH - Người dân Hà Tĩnh vừa phát hiện thi thể người đàn ông nổi trên sông Lam, trên người không có giấy tờ tùy thân.

Từ bản vẽ đến chìa khóa trao tay, lộ trình an cư cho vợ chồng trẻ

Từ bản vẽ đến chìa khóa trao tay, lộ trình an cư cho vợ chồng trẻ

Sản phẩm - Dịch vụ - 25 phút trước

Giữa dòng chảy hối hả của cuộc sống, giấc mơ về một chốn bình yên mang tên "nhà mình" luôn là khát khao cháy bỏng. Thế nhưng, con đường biến ước mơ thành hiện thực lại đầy rẫy những trăn trở về tài chính và thủ tục. Vậy, đâu là lời giải cho bài toán an cư của các gia đình trẻ?

Ngân hàng Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank phát thông báo quan trọng tới người dân cả nước liên quan đến sáp nhập tỉnh, thành

Ngân hàng Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank phát thông báo quan trọng tới người dân cả nước liên quan đến sáp nhập tỉnh, thành

Bảo vệ người tiêu dùng - 56 phút trước

GĐXH - Ngân hàng Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank thông báo tới khách hàng cả nước liên quan đến việc sáp nhập tỉnh đồng thời cũng triển khai mẫu con dấu mới để phù hợp với thay đổi này.

Lịch cúp điện TP. Cần Thơ từ ngày 7 - 13/7/2025: Cúp điện cả ngày nhiều khu vực

Lịch cúp điện TP. Cần Thơ từ ngày 7 - 13/7/2025: Cúp điện cả ngày nhiều khu vực

Sản phẩm - Dịch vụ - 1 giờ trước

GĐXH – Theo thông báo lịch cúp điện của Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), tuần này nhiều khu vực thuộc TP. Cần Thơ sẽ mất điện cả ngày.

'Đu' trend quay lại quá khứ về thăm nhà cũ qua Google Maps, tôi chết sững khi thấy bằng chứng vợ ngoại tình

'Đu' trend quay lại quá khứ về thăm nhà cũ qua Google Maps, tôi chết sững khi thấy bằng chứng vợ ngoại tình

Tâm sự - 1 giờ trước

Chuyến "du hành thời gian" đầy hoài niệm qua Google Maps bỗng trở thành một cuộc khai quật nấm mồ chôn giấu sự thật đau đớn.

Chốt danh sách 9 ngành bị "gạch tên" khỏi ưu đãi giảm thuế GTGT, nhiều người vẫn chưa biết

Chốt danh sách 9 ngành bị "gạch tên" khỏi ưu đãi giảm thuế GTGT, nhiều người vẫn chưa biết

Thời sự - 1 giờ trước

GĐXH - Từ tháng 7/2025, 9 nhóm hàng hóa, dịch vụ như viễn thông, ngân hàng, bất động sản… chính thức không được giảm 2% thuế GTGT theo quy định mới.

Thương vợ thiệt thòi, chồng hết lòng bù đắp bằng những mâm cơm đầm ấm

Thương vợ thiệt thòi, chồng hết lòng bù đắp bằng những mâm cơm đầm ấm

Chuyện vợ chồng - 1 giờ trước

Khi kết hôn với người mình yêu, Vui mới có tổ ấm và những bữa cơm nhà đúng nghĩa.

Top