Hà Nội
23°C / 22-25°C

Hương vị quê nhà: Cơm Lam

Thứ tư, 15:18 23/12/2009

Tập tục, thói quen nghìn xưa để lại, có một nét tốt đẹp, rất bình dân, dễ làm, ăn cho qua bữa, thế mà không ngờ ngày nay lại được tôn lên thành đặc sản. Đó là cơm lam.

> Hương vị quê nhà

Có vùng, người đi rừng mang cơm nắm đi theo. Đó là thứ xôi nếp (miền núi quen ăn cơm nếp hơn cơm tẻ) bọc trong lá chuối, kèm thêm chút muối vừng, hoặc chỉ là muối trắng. Cũng nhớ thêm hạt muối trắng ở miền núi được coi giá trị quí như vàng. Khát thì đã có các dòng suối. Tốt hơn, nếu tìm được một số rễ cây hoặc ống nứa, vạt đi một đoạn, hứng miệng vào mà lọc lấy ít giọt nước ngọt, vừa lành vừa sạch lại vừa ngon.

 
Còn cơm lam là gì? Miền xuôi ăn cơm tẻ thổi bằng nồi trên các loại bếp. Còn người đi rừng thì không thể mang nồi niêu bát đũa đi theo. Người ta chỉ mang theo ít gạo nếp, vừa nhẹ vừa thuận tiện. Làm việc hì hục một buổi, nghỉ chân dưới bóng lá cây rừng, nhóm bếp bằng cành khô lá rụng (mùa rét còn để sưởi nữa). Một người đi tìm mấy cây nứa tép, đem về bên bếp lửa. Cho một ít gạo nếp vào ống nứa, đã sẵn có ít nước ngọt trong lòng cây nứa. Nút thật chặt lại, đem nướng ống nứa trên lửa cháy và than hồng. Vừa nghỉ chân, vừa chờ cơm chín, vừa nghe tiếng chim kêu vượn hót, cảnh ấy thật thần tiên, miền xuôi không thể nào có được.
 
Khi ống nứa cháy xém bên ngoài như bọc một lớp mực đen, đem ra chẻ dần phần nứa cháy đi, lột hết phần trong ống nứa hãy còn trắng. Thế là có trong tay một thỏi cơm nếp thơm lừng, tròn như cái dùi trống trường học, thơm hơn mùi cốm tươi, màu trắng ngà và hiện lên hình ảnh những hạt xôi nếp vân vân vi vi. Cứ cầm thỏi xôi đưa lên miệng mà cắn mà ăn, với muối hoặc với ít thịt khô mang theo đã nướng chín trên cùng bếp lửa.
 

Món cơm lam ấy được truyền từ đời này sang đời khác. Cũng không biết ai là tác giả đầu tiên nghĩ ra chuyện dùng ống nứa tươi để thay cái nồi hay cái niêu, và đã mấy trăm năm hay đã nghìn năm. Ta cũng nhớ thêm, cỗ cúng thường có đĩa xôi nếp. Đó là tàn dư của nghìn năm mở đất, cơm nếp là món ăn chính của các dân tộc chung sống trên dải đất này. Càng lùi về đồng bằng, chúng ta dần càng quen ăn cơm tẻ nhiều hơn, nhưng không thể quên thuở xa xưa, tổ tiên ông bà đã quen ăn cơm nếp, hơn nữa, cơm nếp chỉ cần ít thức ăn kèm theo. Và cơm lam là một sáng kiến tài hoa và thông minh của đồng bào ta khắp miền núi cao rừng sâu. Đương nhiên không phải rừng trồng chỉ một loại cây mà rừng nguyên sinh nhiều tre nứa mọc xen vào cổ thụ.

Món ăn lạ, đẹp lại hấp dẫn, đã trở thành niềm yêu mến của đồng bằng. Lâu nay nhiều nhà hàng lớn, cả khách sạn, dựng theo kiểu nhà sàn, có các món măng chua, tai lợn muối, và cơm lam được bày lên mặt đĩa. Gọi là cơm lam, nhưng khách hàng ít khi nhìn thấy ống nứa ấy được trực tiếp nướng trên bếp lửa, có người ngờ rằng người ta thổi cơm nếp rồi nhồi vào ống nứa, chẻ ống nứa ra là có cơm lam, một thứ cơm lam không thật. Miếng cơm lam cứng, khô và không thơm. Nếu đó là thật thì tiếc cho cơm lam đã bị người ta lợi dụng, chỉ còn là cái vỏ chứ không có hồn.

Chỉ có cơm lam được làm ra trong rừng sâu bởi những bàn tay lao động, những bàn chân quen giẫm gai rừng, những tâm hồn chất phác, mộc mạc…mới là đáng quí.

Chắc không một người miền rừng nào, từ cụ già đến các trẻ thơ, không ai là không biết cơm lam, không ai là không từng ăn món cơm lam quí yêu như thế.
 
Theo Công an Tp HCM
thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Vì sao người EQ cao luôn né tránh xuất hiện 4 nơi này?

Vì sao người EQ cao luôn né tránh xuất hiện 4 nơi này?

Gia đình - 15 phút trước

GĐXH - Người có EQ cao không chứng minh bản thân bằng tranh cãi hay thị phi. Họ lặng lẽ rời đi khỏi những nơi dễ làm tổn thương cảm xúc.

Biểu cảm đáng yêu của bé Lúa nhà Đoàn Văn Hậu - Doãn Hải My

Biểu cảm đáng yêu của bé Lúa nhà Đoàn Văn Hậu - Doãn Hải My

Giải trí - 18 phút trước

GĐXH - Bé Lúa nhà Đoàn Văn Hậu - Doãn Hải My khoe loạt biểu cảm hớn hở cực kỳ đáng yêu. Doãn Hải My hé lộ lý do đằng sau khiến fan thích thú.

Vietjet mở đường bay mới đến Tây An cổ kính: Kết nối hai miền di sản Việt Nam – Trung Quốc

Vietjet mở đường bay mới đến Tây An cổ kính: Kết nối hai miền di sản Việt Nam – Trung Quốc

Sản phẩm - Dịch vụ - 44 phút trước

Rộn ràng mùa du lịch hè, Vietjet khai trương đường bay mới kết nối Hà Nội và Tây An (Trung Quốc), thêm lựa chọn mới cho hành trình khám phá văn hóa, ẩm thực và kiến trúc độc đáo của hai thành phố có bản sắc văn hóa, lịch sử đặc biệt của hai nước. Đường bay Hà Nội - Tây An khai trương trong sự chào đón và chúc mừng của người dân, du khách tại hai địa phương.

'Mặt trời lạnh' mới nhất (tập 16): Sơn Dương muốn hôn Lam Anh, Tuấn Trần phát hiện bí mật của Mai Ly

'Mặt trời lạnh' mới nhất (tập 16): Sơn Dương muốn hôn Lam Anh, Tuấn Trần phát hiện bí mật của Mai Ly

Xem - nghe - đọc - 47 phút trước

GĐXH - Trong tập 16 "Mặt trời lạnh", Sơn Dương cảm thấy rung động thực sự với Lam Anh, hai người chuẩn bị bước vào một tình yêu khi đồng điệu về mọi thứ.

Hoa hậu Khánh Vân gây bất ngờ tiết lộ góc đặc biệt của ngôi nhà hạnh phúc với chồng nhiếp ảnh gia

Hoa hậu Khánh Vân gây bất ngờ tiết lộ góc đặc biệt của ngôi nhà hạnh phúc với chồng nhiếp ảnh gia

- 52 phút trước

GĐXH - Không gian sống của Khánh Vân không chỉ là nơi ở, mà còn là nơi thể hiện cá tính sáng tạo, niềm đam mê với thế giới tí hon và ký ức tuổi thơ.

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Hai, ngày 7/7/2025

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Hai, ngày 7/7/2025

Sản phẩm - Dịch vụ - 53 phút trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Hai ngày 7/7/2025: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB như thế nào? Mời độc giả cập nhật kết quả ngay dưới đây.

Lô hội tốt cho da như thế nào?

Lô hội tốt cho da như thế nào?

Chăm sóc da - 57 phút trước

Lô hội (aloe vera) là một trong những loại thảo dược được sử dụng rộng rãi và lâu đời, nổi tiếng với khả năng làm dịu, phục hồi và nuôi dưỡng làn da.

Bộ Công an thông báo số điện thoại tiếp nhận thông tin tiêu cực của cán bộ chiến sĩ

Bộ Công an thông báo số điện thoại tiếp nhận thông tin tiêu cực của cán bộ chiến sĩ

Đời sống - 1 giờ trước

Thanh tra Bộ Công an vừa thông báo thay đổi số điện thoại đường dây nóng tiếp nhận, xử lý tin phản ánh tiêu cực, tham nhũng của cán bộ, chiến sĩ công an.

Thanh Hóa khởi tố 194 vụ buôn lậu, gian lận thương mại

Thanh Hóa khởi tố 194 vụ buôn lậu, gian lận thương mại

Pháp luật - 1 giờ trước

GĐXH - Trong 6 tháng đầu năm 2025, Thanh Hóa đã xử lý 1.144 vụ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, khởi tố 194 vụ và thu nộp ngân sách hơn 156 tỷ đồng.

Cuộc gọi cầu cứu của nạn nhân vụ cháy khiến 8 người chết ở TP.HCM

Cuộc gọi cầu cứu của nạn nhân vụ cháy khiến 8 người chết ở TP.HCM

Thời sự - 1 giờ trước

Nhận cuộc gọi cầu cứu của chị gái trong đêm, chị Ánh gọi 114 báo cháy rồi lao đến căn nhà của người thân, nhưng trước mắt chỉ thấy lửa đỏ rực...

Top