Lê Thánh Tông sẽ là danh nhân văn hóa Thế giới?

Vị vua làm rạng danh  lịch sử

Theo ông Lê Xuân Niêm, Giám đốc Trung tâm Giáo dục truyền thống và lịch sử, vua Lê Thánh Tông vốn là một nhà văn hoá lớn nhưng đến nay chúng ta chưa hề đề xuất để vị vua này được vinh danh một cách chính thức với thế giới. Hiện nước ta đã có 3 danh nhân văn hoá thế giới là Nguyễn Du, Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh. Nếu so sánh công trạng của vua Lê Thánh Tông với các danh nhân văn hoá này thì vua Lê Thánh Tông hoàn toàn có thể đạt được danh hiệu ấy.

 

Tượng vua Lê Thánh Tông.

Theo ông Niêm, những tư tưởng và công lao của vị vua này còn ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống hiện nay. Không chỉ nổi tiếng với bộ luật Hồng Đức, vua Lê Thánh Tông còn là người khởi xướng việc lập bia Tiến sỹ ở Văn Miếu. Thời kỳ Lê Thánh Tông trị vì, xã hội phát triển mọi mặt, đất nước đạt tới đỉnh cao cường thịnh, để lại một dấu ấn đậm nét trong lịch sử dân tộc với những giá trị văn hóa xã hội vô cùng lớn: Hồng Đức thiên hạ bản đồ, Hồng Đức hình luật, Thiên Nam dư hạ tập, Hồng Đức quốc âm thi tập... Một việc có ý nghĩa lịch sử nổi tiếng mà vị vua này làm năm 1464, là rửa oan cho Nguyễn Trãi, cho sưu tầm thơ văn Nguyễn Trãi để lưu lại hậu thế. Và Lê Thánh Tông như đã tạc bia cho Nguyễn Trãi bằng câu thơ: Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo (Tâm hồn Ức Trai rực rỡ văn chương).

 

Lê Thánh Tông (25/7/1442-3/3/1497). Tên thật của ông là Lê Tư Thành. Ông là vị vua thứ năm của triều Lê, là con thứ 4 của vua Lê Thái Tông và bà Tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao. Vốn bà Tiệp Dư có mang Tư Thành bị bà phi Nguyễn Thị Anh mưu hại. Nguyễn Trãi và vợ là Nguyễn Thị Lộ đã cứu giúp và đưa đi lánh nạn, sinh ra ông ở chùa Huy Văn (nay thuộc khu vực quận Đống Đa, Hà Nội). Thuở nhỏ Tư Thành sống ngoài cung, 4 tuổi được đón về phong vương, cho học hành cùng các thân vương. Ông lên ngôi năm 38 tuổi, đặt niên hiệu là Quang Thuận (1460-1469) và Hồng Đức (1470-1497). Sử gia đời sau coi Thánh Tông là vị vua “tư trời cao siêu, anh minh quyết đoán, có hùng tài đại lược”.

Vua Lê Thánh Tông đã có công lao tạo lập cho thời đại ông một nền văn hóa với diện mạo riêng, khẳng định bước phát triển mới của lịch sử văn hóa dân tộc. Nền giáo dục khoa cử nước ta thịnh đạt đặc biệt và vai trò của trí thức được đề cao chưa có thời nào được như thời Lê Thánh Tông. Ngoài Hàn Lâm viện, Quốc Sử viện, Nhà Thái học, Quốc Tử Giám là các cơ quan văn hóa giáo dục lớn của đất nước, vị vua này còn cho xây kho bí thư để chứa sách và lập Hội Tao đàn do ông làm Tao Đàn nguyên súy, vừa sáng tác văn thơ, vừa nghiên cứu, phê bình.

Ngoài ra, thời kỳ vua Lê Thánh Tông Trị vì ông còn thực hiện được nhiều việc lớn như mở mang bờ cõi, chính sách trọng dụng người tài, các chính sách ngoại giao mềm dẻo...

 

Còn một quá trình dài

Để ý tưởng đưa vua Lê Thánh Tông trở thành danh nhân văn hoá thế giới thành hiện thực hay không có lẽ còn một chặng đường dài ở phía trước. Ông Lê Xuân Niêm cho rằng, kế hoạch này phải thực hiện trong thời gian dài mà ông chưa xác định được cụ thể là bao nhiêu tháng hay bao nhiêu năm.

Trước hết, Trung tâm sẽ phối hợp với Hội đồng họ Lê Việt Nam tổ chức cuộc hội thảo khoa học “Lê tộc Việt Nam với 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội”. Cuộc hội thảo này cũng sẽ tập trung bàn luận và nhìn nhận, đánh giá nhiều về vua Lê Thánh Tông và cuộc đời, sự nghiệp của ông. Sau hội thảo này, Trung tâm và dòng họ sẽ tập hợp tài liệu, sau đó tới Ủy ban UNESSCO Việt Nam nhờ hướng dẫn làm hồ sơ. Quá trình làm hồ sơ sẽ được chuẩn bị cẩn thận với sự tham vấn và thực hiện của các nhà khoa học. Theo ông Niêm, việc lập hồ sơ nhanh nhất cũng phải mất 1 năm. Sau khi đệ trình với UNESSCO Việt Nam thì các công việc thẩm định, xét duyệt sẽ thuộc về đơn vị này và các cơ quan hữu quan.

 

Hoàng Phương