Nạn băng đĩa lậu vẫn tiềm ẩn

Nhưng phải đến tận bây giờ, Quy chế này mới được điều chỉnh. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Đình Thắng - Trưởng phòng Quản lý biểu diễn và băng đĩa ca nhạc, sân khấu (Cục Nghệ thuật Biểu diễn - Bộ VHTT) về những điểm sẽ được điều chỉnh trong Quy chế này.

Nhiều điều chỉnh có lợi cho các đơn vị, doanh nghiệp

Quy chế này đã qua 8 lần sửa đổi để thay thế cho Quy chế 55 cũ. Xin hỏi vì sao có rất nhiều điểm trong Quy chế 55 đã không còn phù hợp, nhưng đến tận bây giờ nó mới được điều chỉnh?

- Quy chế 55 ra đời từ năm 1999, trong khi đó, hoạt động văn hoá đã có nhiều phát triển và kéo theo đó những phát sinh mới nhưng Quy chế chưa thể điều chỉnh kịp. Ví dụ trước đây, quy định để mở cửa hàng kinh doanh băng đĩa phải có ý kiến của các cơ quan văn hoá thì mới được phép. Nhưng năm 2000, Chính phủ đã có Nghị định 30 bãi bỏ quy định này nên trên thực tế, nó chỉ cần đăng ký kinh doanh với Sở Kế hoạch và Đầu tư chứ không cần phải thông qua các cơ quan văn hoá như trong Quy chế đề ra.

Như vậy là việc điều chỉnh này đã “đi sau” so với diễn biến của thực tế?

- Bãi bỏ cả Quy chế phải có quá trình. Mặc dù Quy chế chưa thể điều chỉnh kịp thời, nhưng đã có văn bản thông báo gửi đi trên toàn quốc rồi. 

Vậy trong Quy chế mới lần này sẽ có những điểm mới nào được điều chỉnh, thưa ông?

- Có 3 điểm mới. Thứ nhất là bãi bỏ giấy phép sản xuất. Các hãng được quyền tự sản xuất mà không cần mất thời gian tiến hành các thủ tục đăng ký, chờ đợi để có được giấy phép như trước đây. Tuy nhiên, “thoáng” không có nghĩa là mở toang cánh cửa. Nếu muốn phổ biến các sản phẩm trên thị trường thì phải được sự kiểm duyệt của các cơ quan văn hoá. Nghĩa là chúng tôi chỉ làm công tác “hậu kiểm”, để trao quyền tự chủ cho các tổ chức, doanh nghiệp. Thứ hai, những cam kết trong việc tham gia các Công ước Quốc tế như Berne, Rome... cũng sẽ được đưa vào Quy chế. Các tổ chức muốn sử dụng tác phẩm của người khác phải có sự đồng ý của tác giả, cơ quan đại diện hợp pháp uỷ quyền. Thứ ba là yếu tố nước ngoài. Quy chế 55 cũ chưa đề cập đến việc liên doanh liên kết với nước ngoài thì nay, với Quy chế mới này sẽ cho phép các tổ chức nước ngoài được hợp tác, phát hành và tổ chức biểu diễn ở Việt Nam.

Quy chế mới này cũng sẽ nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh trên bìa băng đĩa gây phản cảm, các ca từ gây sốc, thiếu tính văn học... Trước đây, việc in ấn bìa đĩa là do ngành xuất bản quản lý, nhưng tới đây chúng tôi sẽ đưa vào Quy chế vì nó cũng là một phần của sản phẩm băng đĩa.

Không có nghĩa sẽ hạn chế được băng đĩa lậu

Việc bỏ giấy phép sẽ tiết kiệm khá lớn thời gian cho các tổ chức, doanh nghiệp nhưng nhìn ở góc độ khác, ông có cho rằng như thế sẽ vô hình trung tạo điều kiện cho băng đĩa lậu tăng lên?

- Việc bỏ giấy phép là để cải cách thủ tục hành chính cho các đơn vị, doanh nghiệp chứ không có nghĩa là để hạn chế băng đĩa lậu. Với việc bỏ giấy phép sản xuất sẽ tiết kiệm được 50% thời gian cho các đơn vị. Còn để ngăn chặn tình trạng băng đĩa lậu thì cần có sự phối hợp, vào cuộc của nhiều ban, ngành chứ không chỉ riêng ngành văn hoá.

Có ý kiến cho rằng, việc xử lý vi phạm liên quan đến hoạt động biểu diễn và băng đĩa ca múa nhạc đã “nhờn thuốc”. Vậy trong lần sửa đổi này, mức phạt có được tăng lên?

- Hiện mức phạt cao nhất cho một hành vi trong Quy chế này là 30 triệu đồng. Nhưng trong quá trình xử lý, các cơ quan chức năng sẽ gộp rất nhiều hành vi để cấu thành hành vi phạm tội. Mức phạt có thể lên đến 100 triệu đồng.  

Dự thảo đã qua 8 lần sửa đổi, vậy dự tính đến khi nào nó sẽ được ban hành, thưa ông?

- Trong tuần này, chúng tôi sẽ trình lên Bộ VHTT, và nếu không có gì thay đổi, nó sẽ được ban hành trong quý III năm nay.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

Thanh Hà