Hà Nội
23°C / 22-25°C

Nguy cơ thương mại hóa một huyền thoại

Thứ ba, 09:18 03/11/2009 | Bốn phương

Giadinh.net - Nelson Mandela là một trong những nhà chính trị lỗi lạc của thế kỷ 20 trong cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở Nam Phi và trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, ở nhiều nơi trên thế giới, tên tuổi của Mandela đang bị lợi dụng một cách bất hợp pháp trong nhiều lĩnh vực vì lợi nhuận và lợi ích cá nhân.
 
Bánh kẹp thịt... McMandela

Khi cái tên Nelson Mandela đã trở thành một huyền thoại của thế kỷ 20, vị cựu Tổng thống Nam Phi sắp bước sang tuổi 91 này đã không thể bình yên tận hưởng cuộc sống tuổi già bởi ngày càng nhiều những cuốn sách, tổ chức nhân đạo, thậm chí là nhà hàng đang lạm dụng một cách bất hợp pháp hình ảnh của ông.

Tình huống “éo le” đầu tiên báo chí thế giới nhắc nhiều đến có lẽ là đồ ăn nhanh của một nhà hàng mang tên Café Mandela tại Thủ đô Copenhagen (Đan Mạch). Những ai yêu thích thương hiệu McDonald giờ đây có cơ hội tận hưởng hương vị của loại bánh kẹp thịt thương hiệu Mandela Burger, hay còn gọi là McMandela, với thành phần là 200g thịt bò, khoai tây chiên, salad, pho mát cùng đồ uống với giá vào thời điểm hiện tại là 24 USD/suất. Đáng chú ý là trong thực đơn của các bữa ăn sáng, trưa, tối mà nhà hàng này giới thiệu trên trang web của mình, luôn có ít nhất một món mang tên Mandela.
 
Món bánh "Mandela Burger" của nhà hàng Café Mandela ở Đan Mạch.
 
Đến đầu tháng 10 năm nay, vụ mạo danh được cho là “liều lĩnh” nhất đã xảy ra với ông Mandela khi Tổng thống Denis Sassou Nguesso của Cộng hòa Congo đưa một trích đoạn 53 từ vào trong lời tựa cuốn tiểu sử mang tên “Straight Speaking for Africa” của vị Tổng thống này.
 
Mặc dù đoạn trích khen ngợi ông Nguesso được cho là lấy từ lời phát biểu nhân một chuyến thăm của ông Mandela tới Cộng hòa Congo năm 1996, Tổ chức Nelson Mandela có trụ sở tại thành phố Johannesburg (đông bắc Nam Phi) khẳng định rằng ông Mandela vẫn chưa hề đọc cuốn sách, viết tựa đề hay đồng ý cho phép sử dụng những lời ông nói cho cuốn sách này. “Chúng tôi cực lực phản đối sự lạm dụng tên tuổi của ông Mandela trong trường hợp này”, tổ chức này nói và cho biết thêm họ không có hồ sơ lưu giữ nào về một bài phát biểu tại Cộng hòa Congo năm đó.

Bảo vệ một huyền thoại       

Ông Mandela gần đây hiếm khi xuất hiện trước công chúng và hầu như đưa ra các quyết định thông qua đội ngũ quản lý của Tổ chức Nelson Mandela. Bản thân tổ chức này cũng đang đau đầu với một vấn đề khá nan giải khi phải trả lời câu hỏi: Ở mức độ nào một người nổi tiếng như ông Mandela trở thành một “thương hiệu” cá nhân được luật pháp bảo vệ? Liệu có thể áp dụng luật vi phạm bản quyền cho một tên tuổi đã đi vào lịch sử thế giới?

Những bước đi đầu tiên mà tổ chức này tiến hành hiện nay tập trung vào việc ngăn chặn những người lạm dụng tên tuổi Mandela vì mục đích thương mại và chính trị bằng những phương thức khác nhau tùy vào từng trường hợp cụ thể. Tháng 8 năm nay, tổ chức này đã ban hành lệnh cấm thương mại hóa hình ảnh ông Mandela của 4 tổ chức từ thiện chính thức bao gồm Hiệp hội Mandela, Quỹ Nhi đồng Nelson Mandela, Hiệp hội Mandela Rhodes và Học viện Giáo dục Nelson Mandela. Cơ quan đại diện có thẩm quyền cao nhất của ông Mandela cũng yêu cầu 44 tổ chức từ thiện khác trên toàn thế giới đã từng được nhà lãnh đạo này đỡ đầu ký vào bản cam kết cấm thương mại hóa.

Gần đây nhất là vào tuần trước, tổ chức này đã lên tiếng chỉ trích việc nữ diễn viên Charlize Theron (ngôi sao gốc Nam Phi đoạt giải Oscar trong bộ phim “Monster”) bán đấu giá các đồ lưu niệm, trong đó có những hình ảnh ghi lại cuộc gặp mặt của cô với ông Mandela. “Không ai hay tổ chức từ thiện nào, ngay cả những tổ chức do ông Mandela trực tiếp sáng lập, được phép bán đấu giá những kỉ vật trong thời gian làm việc cùng với ông ấy”, thông báo của Tổ chức Nelson Mandela nêu rõ.
 
Mandela trong lễ mừng sinh nhật 90 tuổi năm ngoái.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với quan điểm và quy định mới của tổ chức Nelson Mandela, đặc biệt là mâu thuẫn của tổ chức này với Đảng ANC mà ông Mandela đã từng làm chủ tịch, trong việc sử dụng hình ảnh của ông vì mục đích tranh cử. “Madiba (tên gọi khác của Mandela) không thuộc về một tổ chức nào khác ngoài ANC”, Tổng thống mới đắc cử Jacob Zuma của Đảng ANC chia sẻ với báo giới. Cách đây 4 năm, Tổ chức Nelson Mandela cũng thất bại trong việc ngăn cản nhà triển lãm Belgravi ở London (Anh) bán một phần trong số 100 bức ảnh chụp nhà tù Robben Island, nơi ông Mandela bị giam giữ, bất chấp cáo buộc rằng chữ ký của ông trên các bức ảnh là giả. 

Cái khó ở đây nằm ở chỗ cơ quan đại diện cho ông Mandela chỉ có thể kiểm soát được các tổ chức thuộc quyền quản lý của mình trong việc thương mại hóa hình ảnh. Quan trọng hơn cả, dường như khái niệm “bản quyền nhân vật lịch sử nhân loại” vẫn chưa thực sự được các quốc gia trên thế giới nghĩ tới. 

My Anh (Tổng hợp)

hoaianh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Con người càng lớn tuổi càng có xu hướng chọn sự ngu dốt có chủ đích

Con người càng lớn tuổi càng có xu hướng chọn sự ngu dốt có chủ đích

Tiêu điểm - 33 phút trước

Hiện tượng này, được gọi là "Hiệu ứng Đà điểu" (Ostrich Effect), không chỉ phổ biến ở người trưởng thành mà hóa ra còn bắt đầu từ rất sớm, ngay từ khi chúng ta mới 7 tuổi.

Phát hiện cơ chế “bật năng lượng” khiến tế bào ung thư có thể sống sót

Phát hiện cơ chế “bật năng lượng” khiến tế bào ung thư có thể sống sót

Chuyện đó đây - 11 giờ trước

Một nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Quy định Genomic (CRG) ở Tây Ban Nha vừa công bố phát hiện có thể mở ra hướng điều trị ung thư mới.

Vương hậu Camilla: Từ “người bị hiểu lầm” thành biểu tượng kiên định của Hoàng gia Anh

Vương hậu Camilla: Từ “người bị hiểu lầm” thành biểu tượng kiên định của Hoàng gia Anh

Bốn phương - 14 giờ trước

Từng là người phụ nữ chịu nhiều chỉ trích nhất nước Anh, Camilla Parker Bowles giờ đây đã trở thành Vương hậu được lòng công chúng. Hành trình ấy không chỉ là câu chuyện tình yêu, mà còn là bài học về lòng kiên định và cách một người phụ nữ đi qua định kiến để tìm lại vị thế xứng đáng của mình.

Cảnh sống khó tin của ngôi nhà cấp 4 nằm giữa khu biệt thự tiền tỷ vì từ chối nhận bồi thường 37 tỷ đồng

Cảnh sống khó tin của ngôi nhà cấp 4 nằm giữa khu biệt thự tiền tỷ vì từ chối nhận bồi thường 37 tỷ đồng

Tiêu điểm - 22 giờ trước

GĐXH - Sau hơn mười năm “giữ nhà”, cuộc sống của vợ chồng ông Trang rơi vào cảnh cô lập hoàn toàn: không hàng xóm, không tiện ích, không an ninh.

Hệ Mặt trời có hành tinh mới?

Hệ Mặt trời có hành tinh mới?

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Sự hồi sinh của giả thuyết hành tinh thứ 9 đang nóng hơn bao giờ hết.

Phát hiện cơ quan mới “ẩn mình” suốt hàng thế kỷ trong thân người, giới khoa học sững sờ vì lý do khó tin

Phát hiện cơ quan mới “ẩn mình” suốt hàng thế kỷ trong thân người, giới khoa học sững sờ vì lý do khó tin

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Một phát hiện tình cờ trong lúc nghiên cứu ung thư đã dẫn các chuyên gia tới một cơ quan mới bí ẩn nằm sâu trong cơ thể người.

Cái kết sau 14 năm “đấu trí” của gia đình đòi bồi thường tới 6 căn hộ tương đương 370 tỷ đồng mới đồng ý di dời

Cái kết sau 14 năm “đấu trí” của gia đình đòi bồi thường tới 6 căn hộ tương đương 370 tỷ đồng mới đồng ý di dời

Tiêu điểm - 1 ngày trước

GĐXH - Nhìn lại quãng thời gian 14 năm kiên trì, kết quả mà ông Trương nhận được không hề khác so với phương án bồi thường ban đầu.

Phóng to 100 lần bức tranh Mona Lisa huyền thoại, chuyên gia giật mình phát hiện 3 bí mật ẩn giấu

Phóng to 100 lần bức tranh Mona Lisa huyền thoại, chuyên gia giật mình phát hiện 3 bí mật ẩn giấu

Chuyện đó đây - 2 ngày trước

Nhờ công nghệ hiện đại, hậu thế đã phát hiện ra những bí mật của kiệt tác.

Phát hiện kho báu 1 triệu USD gồm vàng, bạc ngoài khơi bang Florida

Phát hiện kho báu 1 triệu USD gồm vàng, bạc ngoài khơi bang Florida

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Một nhóm thợ lặn tại Florida vừa tìm thấy hơn 1.000 đồng vàng và bạc có niên đại từ thế kỷ 18, ước tính trị giá khoảng 1 triệu USD.

Con trâu cái "khổng lồ" được trả 445 triệu đồng, chủ nhân vẫn từ chối bán

Con trâu cái "khổng lồ" được trả 445 triệu đồng, chủ nhân vẫn từ chối bán

Chuyện đó đây - 2 ngày trước

Con trâu cái Radha đã sản xuất được gần 36kg sữa tại một cuộc thi, vượt qua kỷ lục trước đó của trâu Reshma là gần 34kg sữa. Với kỷ lục này, chủ trâu cho biết sẽ không bán nó dù với bất cứ giá nào.

Top