Những bức tượng bí ẩn nhất Việt Nam

> Ngôi đền cổ nhất trên Trái Đất

 

Tới nay không phải bức tượng nào cũng có được lời giải mã để người đời có thể tâm phục khẩu phục.

 

Tượng rồng miệng cắn thân, chân xé mình

Pho tượng này hiện đặt tại điện thờ phía ngoài đền thờ Thái sư Lê Văn Thịnh ở thôn Bảo Tháp, Đông Cứu, Gia Bình, Bắc Ninh. Pho tượng được phát hiện cách đây 20 năm, nặng gần ba tấn với một hình dánh rồng hết sức lạ kì được tạc theo thế miệng cắn thân, chân xé mình với những đường chạm trổ hết sức công phu và tinh xảo. Trước khi được phát hiện, pho tượng được chôn sâu dưới lòng đất ngay trước cửa ngôi đền thờ Lê Văn Thịnh.

 

 

Theo giới nghiên cứu, đây là pho tượng rồng độc đáo chưa từng thấy trong hình ảnh rồng Việt qua các thời kỳ lịch sử và cũng gần như chưa từng xuất hiện trong khu vực Đông Nam Á. Xung quanh pho tượng kỳ dị này còn tồn tại nhiều điều bí ẩn chưa được giải mã.

 

Nếu mới nhìn vào tượng rồng không ít người sẽ phải dấy lên một cảm giác sợ hãi bởi hình dáng của rồng quá kỳ dị. Thân rồng uốn mình thành hình tròn, miệng há rộng, có những chiếc răng nanh dài nhọn, cắm phập vào thân mình. Đầu rồng to, không râu, không bờm nhưng hai mang phình ra, hơi gục xuống như dáng dấp của một con mãng xà lớn đang trong cơn giận dữ, phẫn uất tột độ. Đôi mắt trợn tròn, lồi ra ngoài, hai tai vừa phải, nổi lên hai bên đầu nhưng tai bên phải thì kín đặc còn tai trái lại trống rỗng. Hai chân trước dang rộng với những móng vuốt nhọn hoắt, gân guốc, mỗi chân xòe rộng năm ngón bấu chặt lấy thân mình. Tất cả những biểu lộ trên mình rồng rất sống động, thể hiện một trạng thái đau đớn, căm phẫn cùng cực mà rồng đang trải qua.

 

Một mảnh thân rồng mới được phát hiện

 

Ông Lê Viết Nga, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh nhận định, bên cạnh giá trị cao về kỹ thuật tạc tượng thời xưa mà thông qua pho tượng người ta có thể nhận thấy những dụng ý của nhà điêu khắc, gửi gắm khéo léo qua từng đường nét chạm trổ. Bức tượng đầy ẩn ý, đầy tâm sự, đầy ai oán, khác hẳn với những tượng rồng thường thấy dưới thời nhà Lý, nhà Trần… Qua đó có thể thấy được những dụng ý mà người nghệ nhân muốn gửi gắm.

Pho tượng kỳ dị được tìm thấy ngay trong khuôn viên đất nhà của Thái sư Lê Văn Thịnh – người được xem là vị Trạng nguyên đầu tiên của nền khoa bảng Việt Nam dưới thời Lý và cũng là vị Thái sư duy nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam bị mang án oan là “hóa hổ giết vua” tại Hồ Dâm Đàm (Hồ Tây) nên không ít người cho rằng nó có liên quan đến ông.

 

Sự thiếu vắng các tư liệu về triều Lý là khó khăn và cũng là lý do hấp dẫn để các nhà sử học đưa ra những giả thiết rất khác nhau về triều đại này. Sự tồn tại của pho tượng “rồng cắn thân” nổi tiếng từ năm 1991 tới nay cũng đã dẫn tới hàng loạt giả thiết khác về thân thế của Thái sư Lê Văn Thịnh lúc cuối đời... Nhiều cuộc hội thảo đã được tổ chức để nghiên cứu và tìm hiểu về mối liên hệ giữa bức tượng với nhân vật lịch sử Lê Văn Thịnh nhưng vẫn chưa thể giải mã được những điều bí ẩn có tính lịch sử này.  

Đó là bức tượng một ông vua đời Hậu Lê phủ phục và trên lưng ông là Phật Thích Ca tại chùa Hòe Nhai, Hà Nội, đất tổ của phái Tào Động Việt Nam.

Theo lời kể của nhà sư Thích Tâm Hoan, pho tượng này là tác phẩm ra đời từ một cuộc pháp nạn của các tăng ni Phật giáo Việt Nam năm 1678. Khoảng thời gian hậu Trần đó, khi Phật giáo không còn được đứng ở vị trí quốc giáo nữa, thay vào đó là Nho giáo thịnh hành hơn bao giờ hết.

 

Phật giáo Việt Nam đã trải qua một giai đoạn bị cho rằng không có lợi gì cho xã hội, các tăng ni phật tử sống trong chùa lười nhác và ăn bám xã hội. Đỉnh điểm là đến thời vua Lê Hy Tông đã có một sắc lệnh đuổi hết các sư sãi lên rừng, ai không đi sẽ bị trừng trị nặng nề. Đạo Phật khi đó đã phải trải qua một thời kỳ nhọc nhằn. Một trong số những hòa thượng đắc đạo pháp danh Tông Diễn, được biết đến với tên Tổ Cua, Tổ Cáy cũng bị buộc phải đi qua con đường hoặc sinh hoặc tử này.

 

 

Hòa thượng Tông Diễn là thế hệ thứ hai của phái Tào Động tại Việt Nam. Việc ông thả toàn bộ mớ cua mẹ mua được xuống ao khi nhìn thấy chúng khóc (sùi bọt) là lý do ông mang tên Tổ Cua, Tổ Cáy. Cũng sau sự kiện phóng sinh cua, ông đã lên chùa theo Phật. Không cam tâm thấy tăng chúng phải trải qua pháp nạn quá nặng nề đó, hòa thượng Tông Diễn đã tìm cách len lỏi trở lại kinh thành Thăng Long, tìm cách giáo hóa vị vua Lê Hy Tông đầy quyền uy và kì thị, vị vua mà sau này, nguyện phủ phục dưới Phật để sám hối những lỗi lầm đã phạm.

Hòa thượng Tông Diễn đã dùng một “phương tiện” để có thể gặp được vua Hy Tông, ông nói dối rằng có một viên ngọc quý muốn dâng tặng. Tuy nhiên, vua Hy Tông kiêu ngạo chỉ cho người ra lấy ngọc. Hòa thượng Tông Diễn bèn cho một tấm biểu đã viết sẵn vào một chiếc hộp chuyển vào cho vua Hy Tông. Trong biểu chỉ có những điều đơn thuần dễ hiểu như: Hãy nhìn vào đời Trần, đời Lý, các vua hết sức coi trọng đạo Phật và rồi quốc gia thịnh trị, đạo Phật khiến người ta biết ăn uống đúng mực, không sân si, không giết người cướp của, nó như một viên ngọc quý của quốc gia, vậy tại sao cho đến giờ đạo Phật lại bị cho rằng không mang lại lợi ích gì cho xã hội...

Vua Hy Tông mở chiếc hộp và đọc chiếu mới bừng tỉnh, cho vời hòa thượng Tông Diễn vào trò chuyện. Sau khi nghe hòa thượng thuyết pháp, bèn rút lại sắc lệnh đã ban. Vua Hy Tông từ đây hết sức sửa mình, tự nguyện đề nghị với hòa thượng Tông Diễn rằng nên làm một bức tượng mà trong đó, vua phủ phục dưới Phật, để thể hiện sự sám hối và sửa mình một cách cẩn trọng của ông. Đây là bức tượng độc đáo nhất của văn hóa Phật giáo Việt Nam, không nơi nào trên thế giới có một mã văn hóa như thế.

 

Theo T Mai