Nữ tiểu thuyết gia lớp 4

Một ngày của người đàn bà làm thuê (thợ đụng), góa chồng, có hai con nheo nhóc Đậu Nữ Vệ không có kẽ hở nào: Sáng sớm - gánh nước thuê; sáng - buôn cá mắm; chiều - giặt thuê; tối - gánh nước thuê.

Nhưng cuộc sống tủi cực ấy không ngăn được chị một ước mơ khác người: Viết văn. 

Sau một buổi tan chợ của những năm 90 của thế kỷ trước, chị run rẩy ghé vào hiệu sách. Trên đường về, chị thấy lòng lâng lâng. 7 giờ tối, chị ngồi viết một mạch đến 2 giờ sáng hôm sau. Uống mấy viên thuốc ngủ, 5 giờ sáng phải mở mắt để bắt đầu ngày mới với những công việc cũ - “thợ đụng”.

“Ngày đầu cầm bút, với chị chắc là khó khăn lắm?” - tôi hỏi. Chị cười: “Đúng. Có gì viết nấy, nghĩ răng viết rứa. Thú thật, do trình độ mới nửa lớp 4, việc hành văn vô cùng khổ. Viết đi rồi... xé. Viết lại. Cứ thế, những trang “nhật ký” ra đời. Đêm đầu cầm bút, vì viết mê mải, viết nhiều nên tay chị đỏ tấy, sưng vù. Viết thành nghiện. Đến chợ, viết. Rỗi rãi, viết. Viết trong cuồng mê...

Không bao lâu mấy tập vở học trò đặc kín. Chị lại nghĩ, tại sao mình không viết tiểu thuyết? Những trang nhật ký được “biến”  thành tiểu thuyết. Có lời thoại, có bối cảnh, có cuộc sống vần xoay... 300 trang viết tay đầu tiên hoàn thành. Chị lấy tiêu đề “Thuyền tình ngược bến” đặt cho tập tiểu thuyết của mình. “Nhân vật chính là tui. Nhân vật phụ là những người xung quanh. Tui viết, chắt lọc những sự việc diễn tiến trong đời thực, nghiệt ngã và chua cay”- chị Vệ nói.

Dắt tập bản thảo sau lưng, giữa buổi chợ, chị đạp chiếc xe lộc cộc vào Sở VHTT tỉnh Quảng Trị. Chân đất, áo xộc xạch, quần “lò xo”, nón rách rưới, mặt nhơ nhuốc... nên ai nhìn chị cũng khiếp. Người ngoài xì xào: “Văn chương gì mà tanh rình rứa?”; “Đồ gàn dở”. Nhưng rồi nhiều người khác đã phải giật mình. Hỏi: “học trường nào” - “không trường lớp”; “làm gì?”- “đi buôn bán”; “trình độ?”- “nửa lớp 4”. Nhưng rồi, họ vẫn nhận bản thảo của chị.

10 ngày sau, chị quay lại. Tập tiểu thuyết của chị được chấp thuận. Chưa hết mừng lại vội lo. Chị choáng váng khi nghe: Tiền biên tập 400 ngàn, tiền đánh máy chữ 250 ngàn, tiền cấp giấy phép 100 ngàn đồng. Thời điểm những năm 90 của thế kỷ trước mà chị có được khoản tiền đó thì quả là... chỉ có mơ. Xây xẩm mặt mày nhưng chị vẫn gật đầu đồng ý. Đâm lao theo lao, chị đã trót “nghiện” văn chương rồi.

Từ đó, chị như con “thiêu thân” lao vào làm thuê. Ngoài những công việc trước đây đã làm, chị còn đi giặt thuê, gánh nước và “ai thuê gì làm nấy” ở bệnh viện, trong khu dân cư. Hàng tháng trời tằn tiện, chắt bóp từng đồng một, rồi vay thêm bạn bè, chị cũng trả đủ như đã hẹn.

Kỷ niệm khó quên nhất với chị và các con là 6 tháng liền ăn... ruột cá. Chị phải “ma lanh” để qua ngày, trả nợ, nuôi mộng... tiểu thuyết. Chị kể cái “ma lanh” của mình: “Trong thời gian rảnh rỗi ở chợ, nắm được “thóp” người mua cá muốn làm ngay tại chợ, tui bèn làm cá hộ cho họ, gan ruột cá tui xin về để nuôi... heo, ai ngờ mạ con tui sống nhờ những bữa ruột cá... no nê”.

Cầm tập tiểu thuyết đã được phép xuất bản mà lòng chị lâng lâng khó tả. Những ngày hôm đó, chị không sao ngủ được, cảm giác khoan khoái trong người trỗi dậy, nhen nhóm trong lòng chị một niềm tin vào bản thân, cuộc sống và nghiệp viết.

Cuốn sách mới được xuất bản của nhà văn Đậu Vệ Nữ.

Ký “hợp đồng yêu” để in... sách

Quá khắc khổ giữa xứ người, chị về quê dưới chân đèo Ngang dựng quán cháo sáng kiếm đôi đồng lẻ nuôi con, ôm mộng viết văn. Chị luôn đau đáu về cuốn tiểu thuyết chưa in. “Chắc chú không tin, để in được sách tui phải “lừa tình” đấy”- chị đưa tay vuốt dòng lệ cứ chực trào theo lời kể. Lần ấy, chị đã “hợp đồng yêu” một ông xóm bên, vì gia đình ông có của ăn của để. “Vợ ông ấy sắp chết. Tui biết điều đó là trái lương tâm nhưng cũng an ủi là mục đích của mình trong sáng. Cần tiền in sách, tui bảo ông ấy cho tui mượn 5 triệu đồng, nếu một thời gian nữa vợ ông chết, tui tình nguyện làm vợ, chăm sóc ông ấy. Không biết suy nghĩ sao, ông ấy chấp nhận cho tôi vay. Rất may là hợp đồng này đã không đủ điều kiện thực hiện” – chị nhớ lại.

Tập tiểu thuyết “Thuyền tình ngược bến” được in tại Quảng Trị năm 1993. Chị cầm sách trên tay, và bật khóc. Những tiểu thuyết của chị gần với đời thực, là nỗi thống khổ của người đàn bà, là tấm gương để giới “chân yếu tay mềm” không buông xuôi trước số phận... nên nhiều người đồng cảm. 1.000 cuốn in ra, bán hết vèo trong thời gian ngắn.

Sau “phi vụ” đó, trả nợ 5 triệu cho người hàng xóm, chị còn lãi được 10 triệu đồng. Trừ 2 triệu tiền chi phí, chị chia cho ông hàng xóm thêm 4 triệu, khiến ông  này trố mắt ngạc nhiên. Cũng trong thời gian đó, hàng ngày, lúc rảnh rỗi chị đến động viên, chăm sóc vợ ông hàng xóm. May thay, bà không những không về “cõi tiên” mà còn khoẻ ra, đến nay sau mười mấy năm vẫn sống mạnh khoẻ, đầm ấm với chồng.

Kết duyên với kịch bản phim

Một lần, chị xem ti vi, thấy ông thiếu tướng Phạm Hồng Thanh- Cục trưởng Cục Tư tưởng Văn hoá - Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng “lên ti vi phát biểu” (nay là trung tướng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị - Bộ Quốc phòng). Nghe giọng Quảng Bình, nhanh như chớp chị lấy bút ghi lại. Vài tháng sau, một tập bản thảo kịch bản phim được gói kỹ với bức thư rất... ngắn gọn: “Cảm ơn anh vì đã xuất hiện trên tivi. Em gửi tập bản thảo này, anh xem dùm...”.

Sau 2 tháng, nhận được hồi âm, lòng chị lại rộn lên những cảm xúc kỳ lạ. Thư của ông Bùi Thanh Minh - Phòng VH- VN Quân đội có lời... phê: “Kịch bản rất hay, cuộc sống phong phú, nhiều trường đoạn lôi cuốn, đa dạng... Chúng tôi đã chuyển tới Cuộc vận động sáng tác kịch bản phim truyện về lực lượng vũ trang nhân dân”.

Một tháng sau, chị không tin vào mắt mình khi cầm tờ giấy mời tham gia Trại sáng tác Quân đội tại Đồ Sơn - Hải Phòng (tháng 10/2002, đợt này 33 người tham gia, có nhà văn Chu Lai và một số nhà văn, nhà viết kịch tên tuổi khác). Chị khóc ròng, thấy “trời quay đất quay” vì sung sướng. Nhưng ngay lập tức, chị lại buồn. Tiền đâu đi dự trại? Chị quyết định bán tivi được 600 ngàn đồng, bán máy bơm (vật nuôi cả gia đình) được 250 ngàn đồng, để ra Hà Nội.

Trước khi Trại sáng tác tại Đồ Sơn diễn ra, đoàn đi thực tế ở các Binh chủng và một số địa điểm khác 15 ngày. Chị “âm mưu” rất mộc mạc. Mỗi ngày ngồi cạnh 2 người, cứ thế hỏi những gì muốn hỏi. Kể cả ai khó tính chị cũng “moi” cho bằng được những câu trả lời.

Trước lúc bế mạc 1 ngày, chị đã cho “ra lò” tác phẩm “Sóng nước sông Loan” khiến BGK cũng phải ngạc nhiên. Tác phẩm của chị được BGK tặng thưởng, nhưng không thể dựng phim vì theo tính toán kinh phí quá lớn, trên mấy tỷ đồng...

Ước mơ về một ngôi nhà

Năm 2006, trên VTV của Đài THVN chiếu bộ phim “Miền quê thức tỉnh” (kịch bản phim gốc của Đậu Nữ Vệ là “Điều không thể mất”) dài 18 tập của chị. Khi phim trình chiếu, nhiều đồng nghiệp cũng như bạn xem truyền hình đánh giá rất cao. Hàng trăm bức thư đến với chị, thắp lửa cho sức viết và lòng đam mê.

Người đàn bà viết văn xuất thân từ buôn cá ngoài chợ, trình độ nửa lớp 4 nhưng có khối lượng tác phẩm khá đồ sộ, khiến không ít tay viết chuyên nghiệp cũng phải e dè: Tiểu thuyết “Thuyền tình ngược bến” (1993); “Ba giọt máu đào” (truyện phim - 1994); “Miền quê thức tỉnh” (phim truyền hình 18 tập - 2006); “Mặt trái cuộc đời” (tiểu thuyết 2 tập - 2007); “Tình viễn khách” (thơ - 2005). Chị đang hoàn tất các tác phẩm: “Hai người và một người” (tập truyện ngắn); “Điều không thể thiếu” (tiểu thuyết 5 tập); “Nợ tình” (phim truyền hình 9 tập); “Hoa sim tím” (4 tập); “Học cách làm người” (phim truyền hình, 2 tập); “Dành trời” (phim nhựa 1 tập); “Truyện cười thời hiện đại” (tập truyện)...

Hướng mắt lên tấm hình chụp chung với bà Trương Mỹ Hoa, chị đăm chiêu: “Tui viết khoẻ, viết nhiều và có chất như hôm nay là thể hiện một lòng quyết tâm, thực hiện lời hứa của mình”. Chị kể, bà Trương Mỹ Hoa mời chị đến Phủ Chủ tịch chơi, nhưng chị không dám và xin hứa: “Khi nào em trở thành nhà biên kịch giỏi thì em sẽ tới Phủ Chủ tịch”. Và, ngày ngày chị đã dốc sức, cật lực không mệt mỏi thực hiện lời hứa của mình.

Bên căn nhà nhỏ liêu xiêu, rách nát, ủ dột, người đàn bà viết văn đưa tôi từ rất ngờ này sang bất ngờ khác. “Thú thực với chú, chị viết như vậy mà sống vẫn còn chật vật lắm. Lạ lắm, mỗi lần nhận tiền về, là lại có chuyện”- mắt chị ứa lệ. Chị mới vừa đi chữa bệnh hết gần 50 triệu đồng.

Chị vẫn chưa mua được dàn máy vi tính. Ước vọng của chị chưa thực hiện được. Những tập tiểu thuyết, kịch bản phim dày cộp đã “ngốn” rất nhiều tiền của chị. Chị bật mí, sắp tới chị phải bán 100 m2 đất phía trước để in một số tập sách mới. Nhuận bút mấy tập kịch bản phim đang được nhiều hãng phim đặt hàng sẽ xây lại ngôi nhà mà “mạ con tui mơ ước bấy lâu”.

Xuân Hoài