Trẻ nghĩ gì khi... bị trừng phạt?

Lời con trẻ

“Cháu căm thù mẹ, sao bà ấy ác với cháu thế? Ngày nào cháu cũng bị đánh, bị mắng. Cháu chỉ biết là tại cháu giống bố nên mẹ ghét. Cháu chỉ muốn chết đi cho đỡ khổ...”. Lời của một cậu bé tên Dũng lên 8 nói trong nước mắt sau trận đòn tím người. Cậu bé thường bị mẹ trừng phạt rất tàn nhẫn như bắt nhịn đói, khi bị đánh cấm được kêu khóc...

Trường hợp khác, bé Tú 13 tuổi sống với bố và mẹ kế nhưng chẳng bao giờ em nhận được cử chỉ yêu thương âu yếm của hai người. Ngược lại, Tú luôn bị mẹ kế hành hạ, bắt làm nhiều việc quá sức và chưa bao giờ được ăn no cơm. Một lần đói quá, em ăn vụng chỗ cháo thừa của đứa em cùng cha khác mẹ nên em bị khép vào tội “tham ăn” và bị mẹ kế đánh, mắng và đuổi ra khỏi nhà.

Lang bạt mấy ngày ở Hà Nội, Tú được những người tốt bụng đưa vào nhà tình thương. Lời kể của Tú cũng chính là câu hỏi: Tại sao chỉ vì một chút cháo mà em trót ăn, em lại bị trừng phạt nặng nề đến thế? Em bị đuổi đi, trong tay không một đồng bạc hay bộ quần áo. Khi ra khỏi nhà, em đi như chạy để thoát khỏi tiếng chửi phía sau lưng nhưng không biết đi về đâu. Theo cảm tính, em đi ra quốc lộ. Lúc này em đã nghĩ đến cái chết. Có lẽ được chết là sướng nhất vì không bị ai hành hạ. Thế nhưng em không đủ can đảm lao đầu vào xe. Nhưng chết cũng khó, em nhớ tới mẹ đẻ của mình và thèm khát những tháng ngày êm đềm bên mẹ khi mẹ còn sống. Em hận mẹ kế, giận bố vì bố không yêu thương bảo vệ mình. Lúc này em không muốn quay về ngôi nhà ấy nữa!

Hãy nói với trẻ thay vì trừng phạt

Mới đây, Uỷ ban DSGĐTE phối hợp với một số Tổ chức phi chính phủ thực hiện một nghiên mang tên “Nghiên cứu về trừng phạt thân thể trẻ em tại Việt Nam” năm 2005, phỏng vấn 500 em tuổi từ 9-14 bao gồm các dân tộc Hơ-rê, Mông, Dao, Kinh, Nùng, và 300 người lớn ở 4 tỉnh thành Hà Nội, Thái Nguyên, Quảng Ngãi và TP Hồ Chí Minh. Kết quả cho thấy: có tới 94% trẻ em bị trừng phạt thân thể và tinh thần tại nhà, 93% học sinh cho rằng mình bị trừng phạt thân thể và tinh thần trong nhà trường. Hình thức trừng phạt thân thể và tinh thần mà trẻ em phải nhận nhiều nhất là đánh mắng trực tiếp. Phần lớn trẻ em cho rằng hình thức tệ hại nhất là đánh mắng bằng roi, thường được cha mẹ hay thầy cô áp dụng.

Nghiên cứu trên cũng chỉ ra rằng ở mỗi dân tộc khác nhau thì hình thức trừng phạt các em cũng có sự khác biệt. Trẻ em dân tộc Kinh thường bị mắng nhiều hơn trẻ các dân tộc khác và thường bị đánh vào đầu, mặt, cánh tay và bàn tay trong khi trẻ người Hơ-rê lại bị đánh bằng roi nhiều nhất và hình thức phạt các em sợ nhất là phải quì trên vỏ mít. Trong khi đó, việc bị đuổi hay dọa đuổi ra khỏi nhà là hình thức phạt mà chỉ có trẻ em dân tộc Kinh phải chịu.

Có một số hình thức phạt trẻ ít phổ biến nhưng xét theo góc cạnh về quyền trẻ em thì có thể kết luận là tra tấn như bắt quì trên vỏ mít, buộc chân bằng dây điện rồi treo ngược lên cây và đánh cho đến khi chết ngất, buộc trẻ vào sau xe máy cho xe chạy kéo đi, cho điện giật, bắt ăn cơm thừa của chó, lột truồng trẻ đuổi đi...

Các bậc phụ huynh cũng có quan niệm khác nhau về trừng phạt thân thể trẻ. Cha mẹ ở thành thị cho rằng không nên đánh mắng trẻ trong khi cha mẹ ở nông thôn nói rằng chúng bị đánh nhiều hơn so với các bạn ở thành thị.

Khi bị trừng phạt, trẻ em rơi vào trạng thái buồn bã, tội lỗi và đau khổ. Trẻ chia sẻ rằng chúng cảm thấy bị sỉ nhục, không được yêu thương. Có rất nhiều trẻ kể rằng các em không hiểu vì sao mình bị phạt như thế và nhiều khi còn bị phạt một cách không công bằng nhưng không có cơ hội để giải thích.

Nhiều em nghĩ rằng hình phạt mà cha mẹ dành cho chúng quá nặng so với tội lỗi của chúng gây ra. Có em nghĩ cha mẹ chẳng yêu thương mình. Có trẻ bị đánh đòn oan, khi trẻ giải thích thì cha mẹ không tin lời các em khiến các em uất ức trong lòng, rất nhiều em đã nghĩ đến cái chết.

Điều gì các em mong muốn lúc này? Đa số trẻ mong người lớn giải thích về những lỗi lầm của mình và đưa ra lời khuyên để chúng sửa chữa thay vì đánh mắng. Mong rằng những cảm xúc, suy nghĩ và mong muốn trên của trẻ sẽ được người lớn lắng nghe và biết cách tự kềm chế sự giận dữ của mình mỗi khi trẻ mắc lỗi.

(Theo Tạp chí Gia Đình & Trẻ Em)