Cách uống viên sắt đạt hiệu quả tối ưu
Khi uống viên sắt bổ sung, điều quan trọng cần đảm bảo hiệu quả hấp thu và tránh các tác dụng phụ, tương tác thuốc không mong muốn...
Sắt là một khoáng chất quan trọng, nhưng việc bổ sung quá liều có thể gây ngộ độc và ảnh hưởng đến các cơ quan như gan, tim. Do đó, cần có sự chỉ định của bác sĩ sau khi thăm khám và xét nghiệm để xác định tình trạng thiếu sắt và dùng liều lượng phù hợp.
Liều lượng sắt cần bổ sung phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe... nên người dùng cần tuân thủ liều lượng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý tăng liều hoặc bổ sung khi chưa có chỉ định.
1. Uống viên sắt đúng cách
Việc uống viên sắt bổ sung cần được thực hiện đúng cách để cơ thể hấp thu tối ưu và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
- Uống viên sắt cùng vitamin C: Vitamin C giúp chuyển hóa sắt từ dạng khó hấp thu (Fe3+) sang dạng dễ hấp thu hơn (Fe2+). Do đó, nên uống viên sắt cùng với nước cam, nước chanh hoặc viên vitamin C để tăng cường hấp thu.
- Uống đủ nước: Uống viên sắt với ít nhất 200ml để giúp hòa tan và giảm nguy cơ táo bón.

Cần uống viên sắt với nhiều nước để ngăn ngừa táo bón.
- Không nhai viên sắt: Đối với viên nén, hãy nuốt trọn viên thuốc với ít nhất nửa cốc nước.
- Dạng siro hoặc giọt cho trẻ em và người già: Đối với trẻ nhỏ hoặc người già, dạng siro hoặc giọt dễ uống và hấp thu hơn. Cần dùng đúng liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Có thể dùng ống hút và sau khi uống xong cần xúc miệng thật sạch để tránh làm đen răng.
2. Thời điểm uống viên sắt tốt nhất
Sắt được hấp thu tốt nhất khi bụng đói. Thời điểm lý tưởng là uống trước bữa ăn 1 giờ hoặc sau bữa ăn 2 giờ. Buổi sáng thường là thời điểm tốt nhất vì dạ dày trống rỗng sau một đêm dài.
Một số người có thể bị buồn nôn, khó chịu dạ dày khi uống sắt lúc đói. Trong trường hợp này, có thể uống viên sắt sau bữa ăn nhỏ và chia liều sắt trong ngày để giảm tác dụng phụ. Cần lưu ý đến các thực phẩm có thể cản trở hấp thu sắt.
3. Tránh tương tác sắt với thực phẩm và thuốc khác
Tránh các thực phẩm gây cản trở hấp thu
- Không uống cùng canxi và sữa: Canxi và sắt cạnh tranh hấp thu với sắt trong đường ruột. Uống sắt cùng lúc với sữa, các sản phẩm từ sữa, hoặc thực phẩm bổ sung canxi có thể làm giảm đáng kể sự hấp thu sắt, do đó nên uống cách nhau ít nhất 2 giờ.
- Chất xơ: Nhiều thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt, lúa mì nguyên cám), các loại đậu (đậu nành, đậu đen, đậu lăng), các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt điều) và hạt có dầu có chứa phytates.
Phytates có khả năng liên kết mạnh mẽ với các khoáng chất như sắt, kẽm, canxi và magie. Khi phytates liên kết với sắt, chúng tạo thành các phức hợp không hòa tan, khiến sắt không thể được hấp thu qua đường tiêu hóa vào máu. Điều này có thể làm giảm đáng kể hiệu quả của việc bổ sung sắt, đôi khi lên đến 50-65%.
- Trà, cà phê: Có chứa caffeine và tannin, ngăn trở cơ thể hấp thu sắt. Tannin có khả năng liên kết với sắt non-heme (loại sắt có trong thực phẩm thực vật và phần lớn trong các viên uống bổ sung sắt), tạo thành phức hợp không hòa tan. Khi sắt bị liên kết với tannin, cơ thể không thể hấp thu được, làm giảm hiệu quả của việc bổ sung sắt. Caffeine ít ảnh hưởng trực tiếp đến sự liên kết với sắt như tannin, nhưng có tác dụng lợi tiểu. Điều này có nghĩa là làm tăng tốc độ đào thải nước và các vitamin, khoáng chất tan trong nước (như vitamin C và sắt) ra khỏi cơ thể qua nước tiểu, làm giảm thời gian cơ thể có thể hấp thu chúng.
Cả cà phê, trà và sắt đều có thể gây ra một số khó chịu cho đường tiêu hóa ở một số người. Việc kết hợp cả hai có thể làm tăng nguy cơ gặp các tác dụng phụ như ợ nóng, buồn nôn, đau bụng hoặc táo bón.
Tránh các tương tác thuốc
Sắt có thể tương tác với một số loại thuốc làm giảm hiệu quả của cả sắt và thuốc điều trị. Do đó người dùng cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng, đặc biệt là các thuốc sau:
- Kháng sinh nhóm tetracyclin và quinolon: Sắt làm giảm hấp thu các loại kháng sinh này.
- Thuốc kháng acid (antacids) và thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Các thuốc này làm giảm môi trường acid trong dạ dày, ảnh hưởng đến hấp thu sắt, nếu buộc phải uống, nên uống cách nhau 2 giờ.
- Thuốc hormone tuyến giáp levothyroxine: Sắt làm giảm hấp thu levothyroxine, nên uống cách nhau ít nhất 4 giờ....

Thừa sắt gây ảnh hưởng tới nhiều bộ phận trong cơ thể...
4. Theo dõi tác dụng phụ
- Táo bón hoặc tiêu chảy: Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất khi bổ sung viên sắt. Để giảm táo bón, hãy uống nhiều nước, tăng cường chất xơ trong chế độ ăn. Nếu cần, có thể dùng thêm thuốc làm mềm phân theo chỉ định của bác sĩ.
- Buồn nôn, đau bụng : Có thể xảy ra, đặc biệt khi uống liều cao. Để tránh tác dụng phụ này, nên chia nhỏ liều hoặc uống sau bữa ăn nhỏ.
- Phân đen: Phân có màu đen hoặc xanh sẫm là hiện tượng bình thường khi uống sắt. Tuy nhiên, nếu phân có màu đen sẫm hoặc có vệt máu, hoặc kèm theo đau bụng dữ dội, cần đi khám ngay.
- Phản ứng dị ứng: Tình trạng này hiếm gặp nhưng có thể xảy ra. bao gồm phát ban, nổi mề đay, khó thở, sưng mặt/môi/lưỡi... Nếu có, ngưng thuốc và tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.
- Ngộ độc sắt: Uống quá liều sắt có thể gây ngộ độc, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ. Các triệu chứng bao gồm buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, sốt, da xanh xao, co giật...
5. Duy trì liệu trình và tái khám
- Thời gian điều trị: Mặc dù các triệu chứng thiếu máu có thể cải thiện sau vài tuần, nhưng cần tiếp tục bổ sung sắt trong vài tháng (thường là 3-6 tháng, thậm chí 6-12 tháng) để khôi phục lượng sắt dự trữ trong cơ thể.
- Tái khám định kỳ: Thực hiện các xét nghiệm máu định kỳ theo chỉ định của bác sĩ để đánh giá mức độ sắt trong cơ thể và điều chỉnh liều lượng phù hợp.
Việc tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp bổ sung sắt một cách an toàn và hiệu quả, tối ưu hóa lợi ích mà sắt mang lại cho sức khỏe.
BS. Đỗ Thị Dung

Bé gái 21 tháng tuổi nhập viện gấp với chiếc kẹp tóc trong dạ dày
Sống khỏe - 18 phút trướcGĐXH - Theo các bác sĩ, mặc dù dị vật không quá nhọn nhưng cạnh sắc và kích thước lớn dễ gây thủng rách trên đường di chuyển, đặc biệt khi xuống ruột non.

Có nên ăn thịt lợn hằng ngày không?
Sống khỏe - 48 phút trướcThịt lợn là một món ăn phổ biến thường xuyên trong bữa ăn của nhiều gia đình. Tuy nhiên, thịt lợn lại là thực phẩm gây tranh cãi nhất, khiến nhiều người tranh luận liệu nó có "xấu" cho sức khỏe hay không. Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu ăn thịt mỗi ngày?

Cô gái 27 tuổi suy thận giai đoạn cuối, phải ghép thận vì 3 thói quen sai lầm mà nhiều bạn trẻ Việt mắc phải
Bệnh thường gặp - 1 giờ trướcGĐXH - Cô gái 27 tuổi ở Củ Chi bị suy thận giai đoạn cuối, phải ghép thận do thói quen thức khuya triền miên, uống nước ngọt và ăn uống không lành mạnh trong nhiều năm.

Triệu chứng viêm họng và giải pháp hỗ trợ cải thiện từ thảo dược
Sống khỏe - 2 giờ trướcViêm họng là bệnh lý hô hấp rất phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Nếu chủ quan và không được điều trị đúng cách, viêm họng có thể gây ra nhiều biến chứng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

6 loại thực phẩm phổ biến âm thầm nuôi dưỡng tế bào ung thư trong cơ thể
Sống khỏe - 4 giờ trướcUng thư là một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trong khi một số yếu tố di truyền và môi trường góp phần đáng kể vào nguy cơ mắc bệnh, thì chế độ ăn uống hàng ngày cũng đóng một vai trò quan trọng, nhưng thường bị bỏ qua.

Người đàn ông nhập viện khẩn do thói quen dùng điện thoại nhiều người hay mắc phải
Y tế - 20 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân vào viện trong tình trạng bàn tay trái bị dập nát nghiêm trọng, bàn tay bị chẻ đôi giữa đốt ngón II-III, ngực, bụng có vết thương.

Tự điều trị viêm 'vùng kín', người phụ nữ ở Lạng Sơn bỏng nặng, lở loét toàn bộ vùng sinh dục
Sống khỏe - 21 giờ trướcGĐXH - Sau 5 ngày đắp thuốc, bệnh nhân thấy xuất hiện nhiều phỏng nước vùng sinh dục, hai đùi, bụng kèm theo viêm nề mạnh lan ra vùng da lành xung quanh.

Bé 13 tuổi bị viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa do nhiễm khuẩn HP từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặp - 22 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhi bị viêm loét dạ dày do nhiễm khuẩn HP có dấu hiệu đau bụng âm ỉ kéo dài hơn 1 năm, tưởng do "ruột yếu" nên chỉ cho uống men tiêu hóa...

Viết tiếp câu chuyện cổ tích về cô gái mắc bệnh tim bẩm sinh, chỉ có 1% hy vọng cách đây 13 năm, vừa vượt cạn thành công
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Em bé 7 tuổi với cơ hội chỉ có 1% thành công trên bàn mổ đó, giờ đã là một người mẹ. Cô vừa hạ sinh một bé gái nặng 3,1kg tại khoa Phụ sản, Bệnh viện E trong niềm vui sướng, hạnh phúc của gia đình.

Chế độ ăn lành mạnh giúp giảm cân và hạ huyết áp
Sống khỏe - 1 ngày trướcViệc đạt được cân nặng khỏe mạnh và kiểm soát huyết áp là hai yếu tố rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể, đặc biệt là sức khỏe tim mạch. Có chế độ ăn nào giúp đạt được cả hai mục tiêu này một cách lành mạnh và bền vững không?

Người phụ nữ tổn thương gan nghiêm trọng do hằng ngày uống loại nước thịnh hành
Bệnh thường gặpGĐXH - Một số loại đồ uống dù được ưa thích nhưng có thể gây tổn thương gan, đẩy nhanh quá trình tiến triển của gan nhiễm mỡ và xơ gan.