Chuyện của MC

Tại Việt Nam hiện nay chưa có những MC như thế. Họ, trong nhiều mối ràng buộc khó tránh khỏi của các cơ chế truyền hình hiện nay, chỉ dừng công việc lại ở mức độ: dẫn chương trình.

Không thể phủ nhận khả năng thu hút và góp phần tạo thành công cho các chương trình truyền hình, đặc biệt là các games show giải trí của họ. Thế nhưng trong môi trường không có nền tảng cho sự chuyên nghiệp thì việc tìm một chuẩn mực nào cho MC, hay nói thế nào về MC cho xác đáng thì quả là không dễ dàng.

Những MC đã thành danh như Lại Văn Sâm, Thanh Bạch, Long Vũ, Diễm Quỳnh, Minh Hương, Quỳnh Hương, Quỳnh Hoa, Anh Tuấn... đều vốn không xuất thân từ MC. Họ đến với MC tình cờ nhờ cái duyên của mình hoặc do yêu cầu công việc, rồi "tự thân vận động" mà thành công.

MC Anh Tuấn trong chương trình Sao Mai - Điểm hẹn 2006

Cả những MC khách mời như Thành Lộc, Tạ Minh Tâm, Xuân Bắc, Chi Bảo, Quyền Linh, Nguyên Vũ, Yến Trang... đâu có ai nghĩ mình sẽ làm MC. Hiện nay, nghề này khá thu hút vì nó dễ đưa người làm công việc này đến với danh tiếng, thu nhập và những cơ hội khác.

Sự thiếu hụt về số lượng cũng như chất lượng MC trước sự bùng nổ các chương trình truyền hình hiện nay đã khiến các nhà đài lớn tự tổ chức các cuộc thi để tuyển lựa và đào tạo MC.

Nhưng nói như ước mơ của một ứng viên đi dự tuyển thì: "Ước chi Việt Nam có những trường lớp dạy MC chuyên nghiệp như những nghành nghề khác thì hay biết mấy. Bởi chẳng có lý do gì mà một nghề có khả năng sống độc lập, lại không tự mình đi lên, mà chỉ trông chờ vào "năng khiếu" từ những ngành nghề khác".

Còn các MC, cả những người đã thành danh lẫn các gương mặt trẻ mới vào nghề, họ nhìn công việc của mình thế nào?

Lại Văn Sâm: Tôi còn quá trẻ với nghề MC

- Anh nghĩ gì khi có ý kiến cho rằng ở độ tuổi của anh nên lùi lại phía sau làm công tác quản lý để nhường công việc MC lại cho lớp trẻ thì hợp lý hơn?

- Từ trước đến giờ, không có ai quy định bao nhiêu tuổi là già với nghề MC cả. Trên thế giới, có nhiều ông già 60, 70 tuổi vẫn dẫn chương trình và được yêu thích. Ví dụ như chương trình Hãy chọn giá đúng của Mỹ, người dẫn chương trình là Bob Barker, năm nay đã gần 80 tuổi và đã có 32 năm gắn bó với chương trình này, tôi so với họ thì còn quá trẻ, chỉ ở hàng con cháu của họ thôi.

Nhà báo Lại Văn Sâm trong vai trò MC của Ai là triệu phú

- Nhiều người yêu mến Lại Văn Sâm ở cách dẫn vui và dí dỏm, để có phong cách đó anh có phải chuẩn bị nhiều trước khi lên hình không?

- Cũng có chương trình tôi phải chuẩn bị trước nhưng hầu hết là tôi dẫn theo ngẫu hứng. Khi lên hình, tôi không nghĩ là mình đang dẫn chương trình mà tôi chỉ nói ra những cảm nhận của mình vào lúc đó.

Ví dụ như khi dẫn Ai là triệu phú, người chơi trúng một giải thưởng lớn thì tôi vui như họ và bộc lộ niềm vui đó ra, hoặc khi trò chuyện, ai đó nói ra một câu buồn cười thì tôi cũng bật cười một cách tự nhiên thôi. Nói chung, người MC phải biết cách "sống hòa mình" vào chương trình đang thực hiện.

- Anh có bao giờ nhận sự phản ứng không đồng tình từ phía khán giả về công việc của mình?

- Có chứ, có người gọi điện đến thắc mắc về cách dẫn của tôi, họ cho rằng tôi quá tự tin, kiêu ngạo, đùa cợt với người chơi... Tôi nghĩ, chẳng ai có thể được tất cả mọi người yêu thích, trừ những bức tượng thật đẹp.

- Là người xuất hiện với vai trò MC một cách chính thức đầu tiên trong các games show của Đài THVN, anh có bí quyết gì để thành công và truyền lại cho các "đàn em"?

- MC là một nghề "làm dâu trăm họ", phải chịu sự phán xét của hàng triệu khán giả. Làm MC phải biết mạnh dạn nói ra những gì mình suy nghĩ và đừng bận tâm tính toán xem nói những điều đó ra sẽ vừa lòng ai, mất lòng ai. Có một tư duy riêng, cách nghĩ riêng, người MC sẽ có một phong cách riêng biệt và có được vị trí trong lòng khán giả.

Long Vũ: MC nổi tiếng thế giới toàn là triệu phú

- Vốn là một bình luận viên thể thao, chuyển sang làm MC và góp phần đưa "Chiếc nón kỳ diệu" trở thành một trong những games show truyền hình ăn khách nhất trong nhiều năm qua, anh cũng làm MC của khá nhiều các chương trình ca nhạc, thời gian gần đây, anh lại quay về với lĩnh vực thể thao... anh thấy mình hợp với lĩnh vực nào nhất?

- Tôi có thể tự tin và nói rằng tôi có thể làm tốt tất cả các chương trình. Ca nhạc tuy không phải là sở trường nhưng ngày còn ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã từng tham gia ban nhạc, hát và chơi ghita mà. Những games show, đó là niềm đam mê của tôi nên nếu phải lựa chọn, tôi vẫn thấy mình hợp nhất là những chương trình liên quan đến thể thao.

MC Long Vũ

- MC ở Việt Nam chưa phải là một nghề chuyên nghiệp và cũng chẳng có trường lớp chính quy nào đào tạo cả, anh làm thế nào để có thể làm tốt công việc của mình?

- Tôi luôn nghĩ, mình là một phóng viên và MC chỉ là một trong những công việc của tôi. Còn việc làm thế nào để trở thành một MC tốt thì không gì khác là phải học hỏi nhiều, tôi rất chịu khó xem ti vi, xem các đồng nghiệp làm thế nào. Nghề MC có thể học hỏi nhau ở cách xử lý tình huống nhưng để làm tốt còn phụ thuộc vào cái duyên trời cho, mỗi người một vẻ và đấy chính là điều cần có để tạo nên phong cách của riêng mỗi người MC.

- Nếu được, anh có thể "tiết lộ" thu nhập của một MC có "tiếng" như anh? Nghe nói, Long Vũ là mộ trong những MC có cát-xê cao nhất khi đi dẫn chương trình ở ngoài?

- Tôi là người của Đài truyền hình nên mọi chế độ lương, thưởng cũng bình thường thôi, thỉnh thoảng, tôi cũng đi dẫn chương trình thêm ở ngoài nhưng công việc ở Đài đã quá bận nên cũng ít. Còn chuyện cát-xê cao, chỉ là "nghe nói" thôi, phải không bạn? Mà biết thế nào là cao, những người dẫn chương trình nổi tiếng trên thế giới toàn là những triệu phú thôi...

Diễm Quỳnh: Tôi không quan tâm đến những tin đồn!

- Có dạo, hầu như trên ti vi, tối nào cũng thấy Diễm Quỳnh xuất hiện, chị không sợ mình xuất hiện nhiều quá sẽ dễ bị nhàm chán?

- Công việc yêu cầu nên bắt buộc phải thế thôi. Tôi thấy mình là người may mắn khi được tin tưởng để giao cho nhiều chương trình khác nhau một lúc như thế. Cũng sợ bị "nhàm", nhưng tôi chỉ biết sẽ phải cố gắng hơn thôi, thay đổi từ trang phục, đầu tóc cho đến cách dẫn cho phù hợp với mục đích của từng chương trình.

- Nhưng chị cũng là người hay thỉnh thoảng "mất tích" trên truyền hình một cách bí hiểm, để lại sau lưng không biết bao lời "đồn đại"?

- Tôi cũng cần phải có khoảng lặng cho mình, cần có thời gian nhìn lại xem mình đã làm được gì và đang ở đâu. Có khi, để chuẩn bị một chương trình mới, tôi "trốn", không lên hình cả năm để khi dẫn trở lại, lại có cảm giác "gai gai" người, thậm chí là hơi lúng túng khi đứng trước ống kính và khán giả nhưng đấy là những cảm giác rất cần thiết để không mất đi những cảm xúc trước người xem. Còn tôi không quan tâm đến những tin đồn vì thường đó không phải sự thật.

- Chị có thấy mình còn nhược điểm gì cần phải khắc phục khi lên hình?

- Thỉnh thoảng, tôi vẫn nói nhịu và cũng rất hay quên. Với lại, tôi còn có cái tật nói nhiều, cười nhiều, có lúc "tranh" cả phần người dẫn với mình.

Thanh Bạch: MC là một nghề... nguy hiểm

"Với tôi, làm MC thì ngoài một số kiến thức cơ bản, còn phải có một tầm nhìn sâu rộng để có thể điều khiển và điều chế tiết tấu của các tiết mục. Trong một chương trình, người MC có thể chuẩn bị tối đa 50%, còn lại 50% là phải ứng xử linh hoạt, cho nên sự thông minh, nhanh nhẹn, duyên dáng... là điều nằm ngoài sự học hành bài bản.

Nghệ sỹ Thanh Bạch

Nhiều lần, đứng trên sân khấu, miệng thuyết trình nhưng mồ hôi trán cứ đổ ra như tắm, tim đập liên hồi, toàn thân lạnh ngắt bởi những tình huống bất ngờ xảy ra, mà không biết nên ứng xử như thế nào. Bên trong sân khấu, lãnh đạo dậm chân la hét ầm ầm bảo: "Cắt, cắt, cắt...!"

Còn bên ngoài thì khán giả la hét yêu cầu phải tiếp tục vì tình huống đang "ép phê". Đối phó với những tình huống kiểu này, nhiều lần tôi như người bị "chết đứng" vì không biết xử sao đây, nghe lời lãnh đạo tức là phụ lòng "thượng đế", còn đáp ứng yêu cầu của khán giả là nguy cơ mất việc dễ như...chơi! Cho nên, người MC phải biết ứng biến, và tôi đã từng liên ứng liên biến hàng trăm tình huống bất ngờ xảy ra như thế.

Nghệ sĩ đi trễ, MC cũng phải biết câu giờ bằng cách hát, đọc thơ, diễn kịch, nói vè, đố vui v.v... Khi quan chức đang mải mê phát biểu, phải khéo léo tìm cách cắt ngang nguồn cảm hứng của ông ấy để kịp với giờ phát sóng trên ti vi, nếu không khéo, là xem như bị người đó hận suốt đời vì tội... vô lễ. Vì vậy tới bây giờ tôi vẫn xem MC là một trong những nghề được xếp vào hàng nguy hiểm, vì những ai từng làm MC, cũng phải bị nhiều lần chết đứng trên sân khấu giống như tôi!"

Hoài Anh: Cần sự chân thành

"Nói chuyện trước công chúng là một chuyện không dễ tí nào, nhất là với các chương trình truyền hình trực tiếp trước hàng triệu khán giả cả nước. Bản lĩnh sân khấu, sự linh hoạt, thông minh, ứng biến kịp thời... là những điều không thể thiếu của một MC. Nhưng với tôi, ngoài những điều ấy, một MC muốn được khán giả đón nhận nhất thiết cần có cái "duyên" và sự chân thành. MC không thể chỉ thật trau chuốt trong hình thức, lưu loát trong đài từ nhưng lại sáo rỗng và vô cảm.

Cái duyên là trời cho, khó mà cố tạo ra được. Nhưng sự chân thành thì tôi nghĩ mỗi người đều có thể có qua cách biết thông cảm, sẻ chia, biết nghĩ đến người khác. Đó cũng là cách mà tôi luôn cố gắng để cảm nhận cuộc sống. Tôi tin những lời nói xuất phát từ một trái tim chân thành và cuộc đời, với mọi người sẽ được khán giả lắng nghe và chia sẻ."

Thanh Thảo: Yếu tố ngoại hình rất quan trọng

"Nghề MC ngoài khả năng chuyên môn, giao tiếp, cũng cần rất nhiều yếu tố ngoại hình. Đa số các chương trình mà Thảo tham gia đều là những chương trình dành cho giới trẻ như: Giai Điệu Tình Yêu (HTV9), Tam Sao Thất Bản (VTV3), Năng Động Nokia (HTV7), Vui Cùng Hugo (HTV7)... Điều đó bắt buộc Thảo phải có những xuất hiện mới liên tục. Đối với một số bộ phận giới trẻ ngày nay, MC là một nghề khá thu hút bởi theo họ, thu nhập của chúng tôi rất cao, lúc nào cũng được ăn mặc đẹp và cũng có thể nổi tiếng.

Tuy nhiên nghề nào cũng vậy, ai muốn thành công cũng phải có cái tâm. Thảo đang đi học để trở thành một biên tập. Điều Thảo mong muốn là mình sẽ có một show truyền hình riêng ăn khách. Chính vì thế mà Thảo đang phấn đấu rất nhiều để đạt được mục đích của mình."

Quỳnh Hương: Vấp váp là chuyện khó tránh

MC Quỳnh Hương (bên phải)

"Ông bà thường nói: "Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài", chính vì thế, nghề nào cũng có được đặc trưng và "bệnh" của nó. Hai chương trình mà tôi làm thường xuyên là Trò chuyện cuối tuần và Thay lời muốn nói, rất nhiều tương tác, cần chia sẻ, đồng cảm và tâm tình, cho nên không thể dùng kỹ xảo, từ hoa mỹ, kỹ thuật... như trong nhiều chương trình khác.

Cái khó lớn nhất của nghề MC là áp lực thời gian, nhiều lúc tưởng không chịu nổi. Có rất nhiều việc ở cơ quan cần phải hoàn tất, rồi cả chuyện gia đình, nhiều khi đứng trên sân khấu mà lòng dạ như lửa đốt. Lâu lâu mới có buổi tối được rảnh, ở nhà chơi với con đã thấy quá hạnh phúc.

Hôm nào thấy mẹ "mắt xanh mỏ đỏ" lục đục chuẩn bị xách giỏ lên đường là cu Tin (4 tuổi rưỡi) hỏi ngay: "Mẹ lại đi nữa hả", nghe mà xót cả ruột. Có ngày ngồi ở phim trường cả 7-8 tiếng đồng hồ, đèn cao áp cả ngàn walt đốt cho nóng cả mặt, khô cả mắt; có ngày lại tất bật cho chương trình trực tiếp.

Cho nên, với nghề MC, khó khăn và vấp váp là chuyện khó tránh khỏi. Nhưng khó nhất là bị bệnh mau nhớ mau quên, có người gặp lại lần thứ ba lần thứ tư rồi, nhìn quen dễ sợ mà cũng không nhớ ra tên."

Theo Thế giới Nghệ sỹ