MC truyền hình: "Sắc" nhiều, "trí" ít

>> Chuyện của MC

Trong tình trạng bùng nổ những chương trình trò chơi (gameshow) hấp dẫn, những chương trình trò chuyện, gặp gỡ (talkshow) và những chương trình truyền hình trực tiếp kỷ niệm những sự kiện quan trọng… không chỉ ở Đài Truyền hình Trung ương mà ở cả các Đài Truyền hình địa phương khiến cho sự xuất hiện các MC (người dẫn chương trình) ngày một nhiều.

Tuy nhiên, số lượng MC có khả năng ăn nói trôi chảy, nồng nhiệt và ứng xử linh hoạt cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay, còn không ít (thậm chí khá nhiều) những MC khiến khán giả theo dõi nhiều phen thót tim bởi cách ứng xử vụng về hay những câu nói hồn nhiên thái quá của họ.

MC - nhà báo Tạ Bích Loan.

Bản thân người viết bài này từng được chứng kiến một buổi ghi hình chương trình "Người đương thời" - một chương trình được đông đảo khán giả yêu thích bởi những nhân vật được lựa chọn là những gương mặt xuất sắc ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Chính chương trình đã góp phần tạo nên thương hiệu người dẫn chương trình xuất sắc Tạ Bích Loan.

Do đảm nhiệm nhiều công việc nên gần đây một MC khác đã thay thế chị trong một vài số. Nhưng MC mới này đã khiến nhiều khán giả chưa hài lòng, nhất là trong chương trình mà khách mời là Tổng Biên tập một tờ báo.

Rõ ràng, với đặc trưng chương trình như vậy, người trò chuyện phải tìm hiểu (ít nhất là về bản thân người mà mình đang trò chuyện) nhưng những trục trặc suốt cả buổi ghi hình ấy đã khiến khán giả có cảm giác MC này chưa hiểu mấy về khách mời.

Không hiếm câu hỏi tối nghĩa được đưa ra đột ngột kiểu như: "Ông ví mình như… ai?" đã khiến cho bất kỳ người nào dù thông minh đến mấy cũng không thể hiểu MC ấy hỏi thế để làm gì.

Và trong suốt buổi trò chuyện, rất nhiều lần vị Tổng biên tập ấy đã phải "biên tập" giúp người dẫn chương trình câu hỏi cho giản dị và dễ hiểu hơn, cũng như hướng câu hỏi vào những lĩnh vực mà khán giả quan tâm.

Chương trình không truyền hình trực tiếp còn có thể cắt, sửa, dựng lại, nhưng những chương trình trực tiếp thì quả thật... bó tay. Vì vậy, các nhà đài thường rất thận trọng khi chọn người dẫn cho những chương trình truyền hình trực tiếp.

Nhưng số lượng những MC hội đủ điều kiện khiến nhà đài yên tâm chỉ có hạn, trong khi chương trình truyền hình trực tiếp lại nhiều nên có lúc phải "liều mình" thử nghiệm những gương mặt mới.

Nhà báo - MC Lại Văn Sâm.

Trong chương trình trực tiếp "Trống hội khai trường" (năm 2006), ở phần trò chuyện với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân, MC nọ sau khi đã không ngớt lời khen ý nghĩa cái tên của Bộ trưởng khiến ông dù rất nhã nhặn trả lời cũng trở nên khá lúng túng (vì được khen thái quá như thế) thì cô MC ấy lại tiếp tục "bồi" thêm một câu nữa: "Với cái tên ý nghĩa như vậy thì chắc Bộ trưởng không thể làm những việc không có ích đối với ngành giáo dục!”.

Đến đây thì quả thật những người theo dõi sững sờ, không thể tin MC lại có thể "quá đà" như vậy.

Trong một chương trình "Chát với 8X" của Đài Truyền hình Kỹ thuật số (VTC) mà vị khách mời là người mẫu, diễn viên Doãn Tuấn, người dẫn chương trình Thu Hà đã liên tiếp đẩy khách mời vào tình thế phải trả lời lại những câu hỏi mà trước đó đã hỏi rồi.

Trong phần hỏi quan niệm của anh về mối quan hệ giữa các "chân dài" và đại gia nổi lên gần đây, dù anh đã đưa ra quan điểm rõ ràng thì MC vẫn cứ tiếp tục "đay" lại: "Làm sao tất cả các mối quan hệ ấy đều xuất phát từ tình yêu?" khiến anh không biết phải trả lời thế nào cho phải!

MC Thanh Bạch

Có thể khẳng định rằng, chỉ cần bỏ ra một ngày xem các chương trình phát sóng của các Đài Truyền hình, ta sẽ nhặt ra vô khối những "hạt sạn" mà các MC mang lại khiến người xem dù dễ tính đến mấy cũng phải nhăn mặt khó chịu.

Tiêu biểu và lưu truyền rất lâu những "hạt sạn" mà người mẫu Thúy Hạnh mang lại khi còn dẫn chương trình trực tiếp "Con đường âm nhạc" là một loạt những câu hỏi vô nghĩa, sáo rống hay những câu khen hồn nhiên dành cho các nhạc sĩ kiểu như: "Ôi, ông cũng tài đấy nhỉ".

Gần đây, ca sĩ Hiền Thục cũng khiến người bạn dẫn của mình là MC Anh Tuấn trong chương trình "Bài hát Việt" phải "chống đỡ" hết sức vất vả những câu hỏi "lạ" của cô sau mỗi một bài hát như: "Biểu diễn tuyệt vời để làm gì anh nhỉ?"…

Rõ ràng đội ngũ MC truyền hình của chúng ta đang bước vào tình trạng "rằng đông thì thật là đông" mà vẫn thiếu những MC chuyên nghiệp có trí tuệ, có bản lĩnh sân khấu, khả năng ứng xử tốt, có duyên và có văn hóa, biết tạo không khí, tạo hiệu ứng tình cảm cho người xem.

Điểm đi điểm lại cũng chỉ có một số người như Lại Văn Sâm, Tạ Bích Loan, Diễm Quỳnh, Anh Tuấn, Thanh Bạch, Quỳnh Hương, Quỳnh Hoa… có thể khiến người xem yên tâm vì sự chững chạc, làm chủ sân khấu và bản sắc riêng của họ.

MC Quỳnh Hương (bên phải)

Trước tình trạng "thừa mà thiếu" người dẫn chương trình chuyên nghiệp đã buộc các đài truyền hình, các nhà sản xuất quay ra tìm nguồn MC mới. Người nổi tiếng trong làng giải trí là sự lựa chọn hàng đầu của các nhà đài vì dẫu sao họ cũng đã quen ánh đèn sân khấu và nói trước đám đông.

Đến nay, không thể tính được có bao nhiêu người mẫu, diễn viên, ca sĩ làm MC như: Quyền Linh, Xuân Bắc, Thanh Mai, Trung Dũng, Nguyên Vũ, Tuấn Tú, Chí Trung, Minh Tiệp, Việt Trinh, Hồng Ánh… Trong số đó, có một vài gương mặt bộc lộ khả năng ăn nói có duyên, còn lại không ít người vẫn mang cách "diễn" vào chương trình.

Bên cạnh đó, chỉ cần được khán giả biết tới qua một bộ phim hay những cuộc thi truyền hình cũng có thể trở thành MC như: Minh Hương trong vai Vàng Anh, Linh Phương vai Loan (phim "Nhật ký Vàng Anh" phần I), Lã Thanh Huyền (thí sinh dự thi chương trình Phụ nữ Thế kỷ 21)... Dường như với các nhà đài, chỉ cần nổi tiếng là có thể làm MC!

MC Anh Tuấn trong chương trình Sao Mai - Điểm hẹn 2006

Riêng Đài Truyền hình TP HCM thì lại "ưa" chọn MC qua các cuộc thi. Tuy nhiên, cho đến nay, Đài Truyền hình  TP HCM và Công ty Cát Tiên Sa, đơn vị phối hợp tổ chức cuộc thi vẫn chưa đưa được thí sinh nào đoạt thứ hạng cao đi đào tạo ở các trường đào tạo chuyên nghiệp ở nước ngoài.

Có thể khái quát rằng, hiện nay đang có tình trạng "người người làm MC" và nghề MC đang là một trong những nghề được nhiều bạn trẻ lựa chọn. Bên cạnh sức hấp dẫn của sự nổi tiếng, cảm giác được thăng hoa khi đứng trước ống kính máy quay, trước hàng triệu khán giả còn là sức hấp dẫn của thu nhập cao.

Cứ nhìn vào con số hàng trăm thí sinh đăng ký trong các cuộc thi tìm kiếm MC của Đài Truyền hình TP HCM hay những những đợt thi tuyển mang tính thời vụ cho từng gameshow, từng chương trình của Đài Truyền hình Việt Nam cho thấy ma lực của nghề này.

Tuy nhiên, không ít bạn trẻ mới chỉ biết đến sự nổi tiếng mà nghề đem lại chứ chưa thật sự hiểu rằng để làm một MC chuyên nghiệp cần có kinh nghiệm và sự hiểu biết rộng rãi. Ngay cả những người nhiều kinh nghiệm như: Tạ Bích Loan, Thanh Bạch, Diễm Quỳnh... cũng biết "tiết chế" sự xuất hiện của mình và không ngừng nâng cao kiến thức.

Gần đây nhất, không phải ai cũng có thái độ ứng xử như MC Ngọc Oanh (một MC đang rất có lợi thế về ngoại hình) đã quyết định dừng việc dẫn chương trình để chuẩn bị sang tu nghiệp nước ngoài về lĩnh vực này.

MC Ngọc Oanh trong chương trình "Tạp chí phụ nữ".

Không biết có phải vì sau khi mời đạo diễn Lê Hoàng làm khách mời cho một chương trình bàn về giới tính, anh đã góp ý và chỉ cho cô thấy mình còn những lỗ hổng kiến thức cần phải bổ sung hay không, nhưng đó là một quyết định đúng đắn.

Nghề MC là một nghề mới và đang có nhu cầu sử dụng cao nên cần phải có những phương cách đào tạo chuyên nghiệp. Nếu không, với cách sử dụng MC theo kiểu "mì ăn liền" như hiện nay, rất khó để Việt Nam có được những ngôi sao MC đúng nghĩa.

Theo Thảo Duyên
Công An Nhân Dân