eMagazine

GĐXH - "Một mình, giữa một điểm bản không có điện trên ngọn đồi trống hoách. Ban ngày có học sinh đi học, có người dân qua lại nhưng tối về lớp học lặng thinh. Xung quanh tối như mực, chỉ có tiếng côn trùng, thỉnh thoảng có tiếng hú của những chú chó văng vẳng vọng lại. Tiếng gió rít lùa qua khe gỗ lớp học lạnh thấu từng đợt..."- đó là những ngày đầu tiên gắn bó với nghề giáo tại Mường Chà – Điện Biên của cô giáo Mào Thị Mỹ Phượng.

Khác với những đồng nghiệp khác ở miền xuôi lên bám bản, chị Mào Thị Mỹ Phượng (giáo viên trường mầm non số 1 Sá Tổng, xã Sá Tổng, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) là dân tộc Thái trắng lớn lên ở mảnh đất Mường Lay. Nơi chị ở chỉ cách xã Sá Tổng có 10 km nên từ nhỏ đã vô cùng thấu hiểu cuộc sống của người dân nơi này.

Chị Phượng bộc bạch: "Từ nhỏ tôi đã cùng mẹ địu rượu, cá khô, bún lên trên bản thuộc xã Sá Tổng để đổi lấy thóc, ngô đem về ăn hoặc bán. Bản thân cũng là người dân tộc sống gần xã cũng từng cơ cực dậy sớm từ 3 giờ sáng lẽo đẽo theo chân mẹ hết mỏm đồi này đến con dốc nọ để đổi thóc lúa về ăn nên thấu hiểu rất rõ người dân nơi đây lạc hậu và nghèo đói".

Với chị, ám ảnh đặc biệt khi có cơ hội lên bản là những lớp học vùng cao. Cách cả mấy km và vài con dốc mới có một lớp học. Nhìn thấy những em bé đôi mắt hồn nhiên lang thang một mình trên lán nương, trên những con đường mòn rậm rạp cây cối, nhìn những ánh mắt xa xăm hướng về thị xã mà chưa biết dưới thị xã có những gì khiến chị nuôi ước nguyện "chở chữ lên cao" cho học sinh nơi đây.

Cô gái lớp 8 lúc đó đã nỗ lực hết mình, vượt qua gánh nặng bữa đói bữa no để đi học và trở thành giáo viên vùng cao. Năm 2012 sau khi ra trường, chị nộp hồ sơ về phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mường Chà với nguyện vọng là lên công tác trên xã Sá Tổng.

Nhớ lại khoảnh khắc đầu tiên nhận lớp trên bản vùng cao chị vẫn không khỏi bồi hồi: "Dù hiểu rất rõ hoàn cảnh cảu bà con nhưng khi đi công tác với cương vị là một cô giáo mầm non tuổi đời còn trẻ chưa có kinh nghiệm công tác tôi cũng khá bỡ ngỡ. Hồi mới công tác trên này hầu hết các lớp học đều là lớp học gỗ, các lớp học cách xa nhau cả gần 10 km.

Vì lớp học trong bản cách xa trung tâm nên các thầy cô tiểu học và mầm non đều ngủ lại trong bản cả tuần đến cuối tuần mới về.  Một mình một điểm bản không có điện, lại ở trơ trọi giữa ngọn đồi, thực sự tôi rất sợ. ban ngày có học sinh đi học, có người dân qua lại còn đỡ nhưng tối về lớp học lặng thinh. Bốn bề xung quanh tối như mực, chỉ có tiếng côn trùng, thỉnh thoảng có tiếng hú của những chú chó văng vẳng vọng lại. Tiếng gió rít lùa qua khe gỗ lớp học lạnh thấu từng đợt".

Trước khi chọn bám bản, chị đã nghĩ rằng mình sẽ vượt qua tất cả những thử thách nhưng cũng có lúc sự khắc nghiệt của núi rừng đã khiến chị muốn bỏ cuộc: "Những hơi sương lạnh lùa qua vách nứa ướt cả chăn đắp, nằm trong phòng mà ngỡ đang ở ngoài trời. Thi thoảng có những con lợn thả dông của những hộ dân gần đó lùi lũi lại gần. Lúc đó thực sự cả tháng trời cứ tối về là một nỗi khiếp sợ vì phải ở một mình. Tôi đã khóc từng muốn bỏ việc".

Nhưng sâu thẳm trong chị Phượng, mỗi khi nhìn thấy ánh mắt con trẻ khát chữ, mới 3, 4 tuổi đã chân đất lấm lem vượt tận vài quả đồi đến lớp chị lại như thấy được tiếp thêm những năng lượng vô cùng mạnh mẽ. Mọi khó khăn đều như lùi xa chỉ còn những câu hát ngọng ngịu của con trẻ tập nói tiếng kinh.

Rồi cứ thế, trong những căn lán tạm bợ, gió đại ngàn vẫn réo rắt thổi. Âm thanh trong trẻo của cô trò cứ ngân vang như thánh ca của rừng già. Cô trò cùng nhau học. Cô thì dạy trò tiếng Kinh, trò lại dạy cô tiếng bản địa.

Cái gì lâu rồi cũng sẽ quen, chị Phượng thành "sơn nữ" – cách gọi yêu thương của dân làng từ lúc nào không hay. Để học sinh được đến trường, chị Phượng cùng những đồng nghiệp gần như phải ăn cùng bà con, sống sâu sát trong đời sống của bản làng.

Sá Tổng là huyện nghèo nhất huyện Mường Chà với 99,2%  người dân là dân tộc Mông. Dân số còn lại thuộc dân tộc Thái, Kinh, Mường là các thầy cô giáo ở nơi khác lên công tác tại đây.

Những ngày đầu lên cắm bản, thứ khiến chị cùng những thầy cô lo lắng nhất là những lớp học tạm bợ. Những ngày mưa gió, thầy cô vừa dạy học vừa run sợ khi lớp học có thể sập bất cứ lúc nào.

Người Sá Tổng vốn sống chủ yếu bằng nghề làm nương. Nhà nào đủ ăn thì phụ huynh cả bố, cả mẹ đều phải lên thành phố đi làm. Nhiều nhà trẻ em 5 tuổi đã phải ở nhà một mình. Nhiều con trẻ phải đi làm theo bố mẹ, nay đây mai đó nên việc được đến trường đi học vẫn vốn dĩ là một sự xa xỉ với con trẻ.

Chị Phượng bộc bạch, đôi mắt đỏ hoe: "Điều kiện sống khó khăn, phong tục tập quán còn lạc hậu các con thường xuyên đi học mà cả tuần vẫn mặc nguyên một chiếc áo cũ. Mùa hè thì đỡ khi mùa đông về khí hậu trên này lạnh thấu xương thịt. Nhìn các con mặc một chiếc áo mỏng tang đã sờn cũ không còn nhìn ra màu áo mình nghẹn ngào. Ngồi trong lớp học các con co ro chân tay tím ngắt, người run lên từng đợt vì lạnh. Nhìn các con như vậy ruột gan mình đau thắt".

Những khoảnh khắc đặc biệt đó cũng là lúc mà chị Phương mong muốn mình được giàu có nhất. Chị nhìn tôi, đôi mắt và khuôn mặt sáng bừng lên: "Cuộc sống của cô còn chật vật cơm áo gạo tiền, cô cũng còn có gia đình phải lo. Bỏ tiền lương mua gạo thịt cho các con cũng chỉ một hai lần.  Mới đầu tôi cũng chỉ đi xin đồ cũ của anh em bạn bè về khâu lại giặt giũ nhưng các con đến lớp đông. Trường có gần 400 trẻ mà cháu nào cũng thế. Cho cháu này còn cháu kia đứa nào lạnh, đứa nào quần áo phong phanh cô cũng đau xót. Tôi chỉ ước có những lớp học đủ ấm để các con có thể đến trường đều đặn hơn".

Thế rồi, những "nhịp cầu nhỏ" đã được bắc lên. Đầu năm 2018, cơ duyên gặp một nhà từ thiện đã khiến ước mơ của cô giáo bám bản thành sự thật. Một nhà thiện nguyện đã đứng ra vận động và xây dựng 5 lớp học có nhà xây khang trang. Và ước mơ có thật đã khiến những thầy cô và học sinh của bản làng Sá Tổng reo vang. Cả bản làng vui mừng như ăn Tết ngay những ngày giữa năm...

CÒN TIẾP!

Huy Hoàng