Hà Nội
23°C / 22-25°C

Giai thoại về nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu và Doãn Nho

Chủ nhật, 09:10 18/07/2010 | Giải trí

GiadinhNet - Hai nhạc sĩ nổi tiếng với những ca khúc mê đắm lòng người có những giai thoại hết sức lý thú.

Người con gái sông La, Chị em ta đi làm nương cách mạng, Anh ở đầu sông em cuối sông, Thuyền và Biển, Bóng cây Kơ nia, Cuộc đời vẫn đẹp sao, Đoàn giải phóng quân… là những bài ca sống mãi cùng lịch sử của các nhạc sĩ Doãn Nho và Phan Huỳnh Điểu.
 
Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu
 
Nhuận bút một bài hát đủ nuôi nhạc sĩ 5 năm rưỡi

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu bắt đầu sáng tác từ đầu những năm 40 thế kỷ trước với những tác phẩm nổi tiếng từ thời ấy như Trầu cau, Đoàn giải phóng quân...
 
Sau năm 1954, ông tập kết ra Bắc, rồi đến năm 1964 trở vào chiến trường Trung Trung bộ. Sau năm 1975, ông công tác tại Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh rồi nghỉ hưu. Tuy nhiên, ông không ngừng sáng tác và có nhiều tác phẩm nổi tiếng như Bóng cây Kơ nia, Cuộc đời vẫn đẹp sao (thơ Bùi Công Minh)...

Xung quanh giai thoại về nhạc sĩ tài hoa Phan Huỳnh Điểu, người làm mê đắm bao thế hệ bởi những lời ca có câu chuyện về nhuận bút đầu tiên của nhạc sĩ năm 1946 với bài Đoàn giải phóng quân.
 
Năm đó ở Huế, ông đi tìm một nhà xuất bản để in bài hát này thì gặp ông chủ hiệu văn hóa phẩm tên là Tăng Duyệt ở đường Gia Long (cũ). Ông Tăng Duyệt rất thích bài hát Đoàn giải phóng quân nên đã điện thoại liên lạc với nhà xuất bản Ánh Sáng của Hải Triều.
 
Theo hướng dẫn của nhà xuất bản, ông Tăng Duyệt ký hợp đồng xuất bản với Phan Huỳnh Điểu, trong đó có đoạn: "Nhận xuất bản bài hát Đoàn giải phóng quân của Phan Huỳnh Điểu số lượng 2.000 bản, giá bán 2 đồng/bản. Tác giả được hưởng 20% trên toàn bộ giá bán, tổng cộng là 800 đồng".

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu không ngờ mình lại được hưởng số tiền nhuận bút lớn đến thế, bởi lúc đó ông ăn cơm tháng bình dân chỉ hết 12 đồng một tháng, có nghĩa là số tiền đó ông có thể ăn cơm bình dân được 5 năm rưỡi.
 
Ông chủ Tăng Duyệt mời nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu làm cố vấn cho việc xuất bản nhạc phẩm bởi đây là lần đầu tiên ông ta làm việc này. Ông Tăng Duyệt còn trả luôn tiền bản quyền cho tác giả đúng 800 đồng.
 
Lúc đó, trong cửa hiệu của ông Tăng Duyệt có một chiếc đàn ghi ta Italia, nguyên là của vua Bảo Đại. Sau ngày vua thoái vị, có người vào Đại Nội lấy mang ra ngoài bán. Phan Huỳnh Điểu thích lắm và cuối cùng ông đã mua được "cây đàn vua" với giá 80 đồng.

Theo nhận xét của giới phê bình thì âm nhạc của Phan Huỳnh Điểu có giai điệu trau chuốt, trữ tình, ngay cả trong thể loại hành khúc, như Cuộc đời vẫn đẹp sao, Hành khúc ngày và đêm.
 
Nhạc sĩ Doãn Nho

Bị báo tử khi còn... sống!

Doãn Nho không chỉ là nhạc sĩ tài hoa của Việt Nam mà ông còn là tiến sĩ nghệ thuật học, Đại tá quân đội.
 
Ông tham gia quân đội từ năm 1948 và sáng tác ca khúc đầu tay tại đội văn công trường Lục quân năm 1951. Đó là các bài Bà mẹ nuôi, Tiến theo gương La Văn Cầu. Từ đó về sau, ông đã sáng tác rất nhiều ca khúc nổi danh như Tiến bước dưới quân kỳ, Người con gái sông La, Năm anh em trên một chiếc xe tăng...
 
Thuở nhỏ, ông đã sớm tiếp xúc với âm nhạc dân gian Bắc Bộ và âm nhạc phương Tây, bắt đầu học violon năm 10 tuổi. Tháng 5/1945, ông tham gia Đội Thiếu niên cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh, với nhiệm vụ tuyên truyền vận động trong thiếu nhi và phổ biến các bài hát cách mạng. Năm 1946, ông tham gia vào Đội tuyên truyền lưu động Bắc Giang, rồi Đội Tuyên truyền xung phong Vĩnh Yên năm 1948. Năm 1951, ông về Đội văn công trường Lục quân, vừa chơi violon vừa sáng tác.

Tuy nhiên, ít ai biết trong những năm tháng đạn bom khốc liệt, ông từng bị báo tử ngay khi vẫn còn... sống. Hồi đó, hai vợ chồng nhạc sĩ Doãn Nho đều ở đoàn văn công Tổng cục Chính trị. Năm 1966, khi cô con gái đầu lòng Doãn Ánh Quyên mới được 5 tuổi, vợ chồng nhạc sĩ đã tình nguyện theo một đội xung kích của đoàn vào phục vụ ở chiến trường Tây Nguyên.
 
Đó là những năm tháng cuộc chiến đấu ở miền Nam hết sức ác liệt. Đội văn công xung kích của vợ chồng nhạc sĩ Doãn Nho đi đến đâu là sáng tác, biểu diễn đến đấy. Cả hai vợ chồng đều bị sốt rét nhưng những tác phẩm mới của nhạc sĩ vẫn cứ ra đời, được trình diễn tại mặt trận và chuyển ra cho các ca sĩ ngoài Hà Nội biểu diễn, dàn dựng phát sóng trên đài phát thanh. Những bài hát như Tây Nguyên mừng đón thơ Bác, Tiếng hát trên đường phố, Chị em ta đi làm nương cách mạng, Quả bom câm... ra đời ngày ấy đã làm rung động trái tim của bao thế hệ.
 
Vợ chồng nhạc sĩ Doãn Nho

Một lần hàn huyên với những người bạn văn nghệ sĩ, nhạc sĩ Doãn Nho kể  đã có lần ông bị báo tử. Đó chính là lần nhạc sĩ cùng đại đội vận tải gùi hàng qua sông Pô Cô, đến trạm dừng chân bỗng gặp người bạn học cùng khóa 6 trường Lục quân Việt Nam (1951) là anh Đồng Thoại.
 
Đồng chí Thoại liền kéo nhạc sĩ Doãn Nho vào hầm bóc gói cà phê chiến lợi phẩm pha cho uống, rồi bắt nhạc sĩ kể chuyện ở Hà Nội. Người bạn hứa bố trí cho nhạc sĩ sang sông vào chuyến sau. Câu chuyện đang dang dở thì B52 ném bom rải thảm dọc bờ sông. Cả đại đội vận tải đang vượt sông gần như bị xóa sổ.
 
Khi điểm danh những người còn sống lại không thấy Doãn Nho đâu cả, đơn vị liền báo cáo về đội chỉ huy tiền phương là nhạc sĩ đã hy sinh. Tin này đến anh Trần Chất - Đội trưởng Đội xung kích nghệ thuật. Anh Chất liền bàn với mọi người tìm cách giấu kín không cho vợ nhạc sĩ biết. Đến biểu diễn ở đơn vị nào cũng có sự thông báo trước để không ai nhắc tới tin này.
 
Đến hôm nhạc sĩ Doãn Nho trở về đội, anh em ngạc nhiên vui sướng ôm chầm lấy nhạc sĩ mà reo hò ầm ĩ, lúc đó người vợ mới biết. Vợ nhạc sĩ Doãn Nho đã khóc rất to, vừa khóc vừa trách mọi người đã giấu mình.

Trong sự nghiệp sáng tác âm nhạc, những tác phẩm làm nên tên tuổi Doãn Nho chính là những ca khúc viết về người lính. Sức lan tỏa của những ca khúc này đã khiến ông đi đến đơn vị nào cũng được tiếp đón hết sức nồng nhiệt. Tên ông còn có trong Từ điển Bách khoa Quân sự.
 
Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu sinh ngày 11/11/1924, là người con thứ 11 trong một gia đình cha làm thợ may ở Đà Nẵng. Phần lớn các ca khúc của Phan Huỳnh Điểu là nhạc "đỏ", nhưng ông cũng có một số sáng tác thuộc dòng tiền chiến.

Nhạc sĩ Doãn Nho sinh ngày 1/8/1933 ở làng Cót (Hà Nội). Tên tuổi của ông được gắn nhiều nhất với những ca khúc bất hủ: Tiến bước dưới quân kỳ, Người con gái sông La, Năm anh em trên một chiếc xe tăng, Chiếc khăn piêu... Ông từng có 9 năm tu nghiệp tại Nga và đã lấy bằng Tiến sĩ Lý luận âm nhạc.

Lã Xưa

nguyenquyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hai thế hệ điện ảnh chung khung hình, Hồng Đào có 'chặt chém' Thùy Tiên?

Hai thế hệ điện ảnh chung khung hình, Hồng Đào có 'chặt chém' Thùy Tiên?

Giải trí - 2 giờ trước

GĐXH - Sau khi đóng chung 2 phim điện ảnh, nghệ sĩ Hồng Đào và Thùy Tiên bắt tay thực hiện một bộ ảnh ấn tượng, mang đậm chất điện ảnh.

Sao Việt tuổi Tỵ: Nữ ca sĩ có đường cong nóng bỏng sống giàu sang bên chồng Tây ở tuổi U50

Sao Việt tuổi Tỵ: Nữ ca sĩ có đường cong nóng bỏng sống giàu sang bên chồng Tây ở tuổi U50

Giải trí - 8 giờ trước

GĐXH - Thu Minh là sao Việt tuổi Tỵ nổi tiếng với nhiều vai trò như ca sĩ, giám khảo, giáo viên dạy nhạc. Ở tuổi U50 chị có cuộc sống hạnh phúc và giàu sang bên chồng Tây.

Vợ chồng Tăng Thanh Hà - Louis Nguyễn diện áo dài Tết: Luôn tối giản nhưng khí chất hào môn tỏa ra khó sánh

Vợ chồng Tăng Thanh Hà - Louis Nguyễn diện áo dài Tết: Luôn tối giản nhưng khí chất hào môn tỏa ra khó sánh

Giải trí - 8 giờ trước

Vợ chồng Tăng Thanh Hà - Louis Nguyễn mặc áo dài Tết như một truyền thống không thể thiếu.

NSƯT Thoại Mỹ U60: Sống một mình vẫn xây nhà mới, sống lạc quan sau bạo bệnh

NSƯT Thoại Mỹ U60: Sống một mình vẫn xây nhà mới, sống lạc quan sau bạo bệnh

Thế giới showbiz - 10 giờ trước

Trải qua bạo bệnh và thăng trầm, NSƯT Thoại Mỹ cố gắng sống bình thản, quan niệm mọi thứ đều "tùy duyên" để nhẹ lòng.

Cbiz sắp hỗn loạn vì scandal cực khủng khiếp của chồng cũ Triệu Vy nổ ra, nàng "Én nhỏ" đang như ngồi trên đống lửa?

Cbiz sắp hỗn loạn vì scandal cực khủng khiếp của chồng cũ Triệu Vy nổ ra, nàng "Én nhỏ" đang như ngồi trên đống lửa?

Giải trí - 12 giờ trước

1 chuyên gia truyền thông tiết lộ sắp có "biến lớn" xảy ra với Huỳnh Hữu Long, buộc Triệu Vy phải công bố ly hôn.

NSND Minh Vương U80 vẫn được vợ trẻ chăm, sống tích cực sau bạo bệnh

NSND Minh Vương U80 vẫn được vợ trẻ chăm, sống tích cực sau bạo bệnh

Giải trí - 1 ngày trước

NSND Minh Vương năm nay đón Tết sum vầy bên bà xã và các con cháu. Tuổi 75, nghệ sĩ hạnh phúc vì tổ ấm trọn vẹn, đi đến đâu cũng được khán giả yêu thương.

Sao Việt tuổi Tỵ: Diễn viên 'Người đẹp Tây Đô' hạnh phúc bên chồng là nhà phê bình văn học

Sao Việt tuổi Tỵ: Diễn viên 'Người đẹp Tây Đô' hạnh phúc bên chồng là nhà phê bình văn học

Giải trí - 1 ngày trước

GĐXH - Hồng Ánh là sao Việt tuổi Tỵ có nhiều thành tích đáng nể trong làng nghệ thuật nước nhà. Ngoài đời, chị đang sống hạnh phúc bên chồng là nhà phê bình văn học.

Gặp gỡ Nguyễn Xuân Son và nhiều gương mặt nổi tiếng đêm Giao thừa Ất Tỵ

Gặp gỡ Nguyễn Xuân Son và nhiều gương mặt nổi tiếng đêm Giao thừa Ất Tỵ

Xem - nghe - đọc - 1 ngày trước

GĐXH - Các chương trình: Gặp nhau cuối năm, Tự hào thể thao Việt Nam, Vạn xuân, Tết nghĩa là hy vọng… trong đêm Giao thừa đón Xuân Ất Tỵ 2025 sẽ đưa khán giả gặp gỡ người nổi tiếng: Nguyễn Xuân Son, NSND Tự Long, NSND Quốc Khánh, NSND Thanh Lam,...

Thương Tín 'làm đẹp' chuẩn bị đón Tết

Thương Tín 'làm đẹp' chuẩn bị đón Tết

Giải trí - 1 ngày trước

GĐXH - Kênh TikTok của Thương Tín đăng tải hình ảnh nam diễn viên đi "làm đẹp" ngày cuối năm khiến fan chú ý.

Tết buồn không dám về nhà của Á quân 'Anh trai say hi'

Tết buồn không dám về nhà của Á quân 'Anh trai say hi'

Giải trí - 1 ngày trước

Trước thềm Tết Nguyên đán 2025, rapper Rhyder - á quân 'Anh trai say hi' chia sẻ với VietNamNet về những dự định cho năm mới và nhìn lại hành trình âm nhạc của mình.

Top