Làm gì để tránh tổn thương gan do thuốc gây ra?
Gan là cơ quan chính chuyển hóa thuốc trong cơ thể nhưng nhiều loại thuốc có thể gây tổn thương gan ở các mức độ khác nhau.
1. Vì sao thuốc có thể gây tổn thương gan ?
Các tổn thương gan do thuốc có thể từ nhẹ như tăng chỉ số chức năng gan không có triệu chứng đến nghiêm trọng như viêm gan nguyên bào và suy gan ...
Tổn thương gan do thuốc có 2 loại:
- Loại thứ nhất là độc tính trực tiếp trên gan của chính thuốc hoặc các chất chuyển hóa của nó. Mức độ tổn thương gan thường liên quan đến liều lượng của thuốc và hầu hết có thể dự đoán được. Ví dụ, thuốc giảm đau thông thường paracetamol rất an toàn, nhưng nếu dùng quá liều có thể gây tổn thương gan.
- Loại thứ 2 là phản ứng dị ứng hoặc bất thường về chuyển hóa do đặc điểm thể chất của từng cá nhân gây ra, không liên quan chặt chẽ đến liều lượng và tổn thương gan nghiêm trọng thường không thể đoán trước.

Nhiều loại thuốc được biết là gây tổn thương gan ở các mức độ khác nhau.
Tổn thương gan do thuốc cũng có thể được chia thành tổn thương gan cấp tính do thuốc và tổn thương mạn tính tùy theo diễn biến của bệnh:
- Tổn thương gan cấp tính do thuốc : Các triệu chứng tương đối rõ ràng, chủ yếu bao gồm mệt mỏi, buồn nôn, nôn, vàng da, phát ban, sốt... Thời gian ủ bệnh từ vài ngày đến vài tháng, trường hợp nặng có thể dẫn đến suy gan cấp tính hoặc bán cấp và thậm chí tử vong.
- Tổn thương gan mạn tính do thuốc gây ra : Các triệu chứng tương đối âm ỉ và chủ yếu biểu hiện là men gan tăng nhẹ trong thời gian dài và lặp đi lặp lại. Hầu hết bệnh nhân sẽ không cảm thấy khó chịu rõ ràng nên dễ bị bỏ qua và khó phát hiện cũng như chẩn đoán.
2. Các loại thuốc có nguy cơ gây tổn thương gan
Các loại thuốc có thể gây tổn thương gan bao gồm:
- Thuốc chống lao : Các loại thuốc chống lao phổ biến có thể gây tổn thương gan bao gồm isoniazid, rifampicin, pyrazinamide, streptomycin...
- Thuốc chống khối u : Hầu hết tất cả các loại thuốc hóa trị đều có thể gây tổn thương gan do thuốc với nhiều dòng hóa trị, liều lượng thuốc hóa trị. Tỷ lệ mắc cao hơn ở người lớn tuổi, những người mắc bệnh gan tiềm ẩn, người nghiện rượu, bệnh nhân ung thư suy dinh dưỡng vừa phải và những người dùng nhiều thuốc đồng thời.
- Thuốc chống co giật : Thường gặp là oxcarbazepine, carbamazepine... những loại thuốc này thường được sử dụng trong thời gian dài và được sử dụng với nhiều cách kết hợp và dễ gây tác dụng phụ đến chức năng gan.
- Thuốc tim mạch : Thường thấy trong các thuốc hạ lipid máu (atorvastatin, rosuvastatin), thuốc hạ huyết áp (captopril, proponel, metoprolol), thuốc chống loạn nhịp tim (mexiletine, amiodarone).
- Thuốc giảm đau : Thuốc giảm đau hạ sốt paracetamol cũng có nguy cơ gây tổn thương gan khi dùng liều cao.
Ngoài ra, cần cảnh giác với một số thuốc không kê đơn khác như thực phẩm chức năng và thảo dược không rõ nguồn gốc, xuất xứ...

Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và sử dụng thuốc hợp lý là chìa khóa để ngăn ngừa tổn thương gan do thuốc.
3. Nhóm người có nguy cơ cao bị tổn thương gan do thuốc
- Người cao tuổi mắc bệnh mạn tính cần dùng thuốc lâu dài : Người cao tuổi mắc bệnh mạn tính có thể cần điều trị nhiều loại thuốc cùng lúc. Khi tuổi tác tăng lên, quá trình chuyển hóa ở gan chậm lại và thời gian lưu giữ của thuốc trong máu tăng lên. Nguy cơ tổn thương gan do thuốc cao hơn và đặc biệt đáng lo ngại.
- Trẻ em : Gan của trẻ sinh trưởng và phát triển chưa hoàn thiện nếu sử dụng thuốc không hợp lý thì nguy cơ tổn thương gan cũng cao hơn.
- Phụ nữ : Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ có thể nhạy cảm hơn với một số loại thuốc và có nguy cơ cao hơn bị tổn thương gan do thuốc.
- Có tiền sử bệnh gan : Nếu bệnh nhân có tiền sử bệnh gan như viêm gan B hoặc gan nhiễm mỡ, khi xảy ra tổn thương gan cấp tính do thuốc, nguy cơ tiên lượng bất lợi về mặt lâm sàng do tổn thương gan có thể tăng lên.
4. Cách để hạn chế tổn thương gan do thuốc
Mục đích của việc sử dụng thuốc là để điều trị hoặc phòng ngừa bệnh tật. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc tổn thương gan vẫn có thể xảy ra do nhiều yếu tố phức tạp như đặc tính của thuốc hoặc thể chất của người sử dụng. Vì vậy, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và sử dụng thuốc hợp lý là chìa khóa để ngăn ngừa tổn thương gan do thuốc.
Trước khi sử dụng thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ và các chuyên gia y tế để hiểu những rủi ro khi sử dụng thuốc, chủ động thông báo với bác sĩ kê đơn về tất cả các loại thuốc (bao gồm cả thuốc thảo dược), tiền sử dị ứng thuốc, tiền sử bệnh và các thông tin quan trọng khác.
Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ hoặc nhãn thuốc cụ thể. Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ để theo dõi các xét nghiệm liên quan đến chức năng gan.
Không uống rượu trong khi dùng thuốc và chú ý đến phản ứng của cơ thể với thuốc. Những bất thường về thể chất trong quá trình dùng thuốc như buồn nôn, chán ăn, khó chịu ở bụng, mệt mỏi, ngứa da, thậm chí cả sốt nhẹ, lòng trắng của mắt và da vàng, nước tiểu có màu sậm, phân màu xám - trắng... rất có thể là dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan và nên đi khám càng sớm càng tốt.

9 dấu hiệu thận gặp vấn đề mà 90% mọi người thường bỏ qua
Bệnh thường gặp - 9 giờ trướcGĐXH - Thận suy yếu dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Đây là 9 triệu chứng cảnh báo bệnh thận, suy thận mà ai cũng cần biết để phòng ngừa.

Ung thư dạ dày: Người phụ nữ 69 tuổi ở Đà Nẵng bất ngờ nhận kết quả gây 'sốc', mặc dù không có triệu chứng bất thường
Bệnh thường gặp - 13 giờ trướcGĐXH - Hình ảnh nội soi cho thấy, bệnh nhân bị viêm teo niêm mạc dạ dày mạn tính mức độ nhẹ kèm ung thư dạ dày dạ dày tuyến lan tỏa với tế bào nhẫn, giai đoạn sớm.

Người đàn ông 49 tuổi bị nhồi máu não khi thức giấc may mắn hồi phục nhờ làm ngay điều này
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân bị nhồi máu não được các bác sĩ can thiệp chỉ khoảng 15 phút sau vào viện, người bệnh đã được can thiệp lấy huyết khối.

Cứu sống bệnh nhân ho ra máu kèm nhiều bệnh nguy hiểm
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Người bệnh nhập viện vì ho ra máu nặng có tiền sử nhồi máu cơ tim, đã đặt stent mạch vành nên buộc phải duy trì thuốc chống đông. Nếu ngừng thuốc, bệnh nhân có nguy cơ nhồi máu cơ tim tái phát cùng các biến chứng nguy hiểm khác.

10 dấu hiệu cảnh báo nguy cơ trầm cảm và tự tử: Đừng chủ quan với những thay đổi nhỏ
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Trầm cảm và tự tử không xảy ra bất ngờ. Nhận diện 10 dấu hiệu cảnh báo sớm có thể cứu bạn và người thân khỏi bi kịch.

Bị rết sống chui vào tai, người đàn ông 33 tuổi ở Ninh Bình đau đớn nhập viện
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Khi nội soi tai, các bác sĩ bàng hoàng phát hiện một con rết còn sống, dài khoảng 5cm, đang di chuyển trong ống tai ngoài.

Ở tuổi 49, ca sĩ Đan Trường bất ngờ tiết lộ về sức khỏe của mình, căn bệnh anh mắc phải nguy hiểm thế nào?
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - Ca sĩ Đan Trường cho biết ngoài căn bệnh xương khớp, anh còn bị mắc bệnh rối loạn tiền đình sai tư thế, đã điều trị nhưng "bệnh không trị dứt điểm được".

Người đàn ông tăng huyết áp đột ngột vì 1 lý do không ngờ tới
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - "Ngày nào tôi cũng vào cơn tăng huyết áp 2-3 lần, mỗi khi đo thấy chỉ số tăng cao tôi càng lo lắng, càng lo lắng thì huyết áp lại càng tăng", bệnh nhân chia sẻ.

Sai lầm trong bữa sáng khiến đường huyết của bạn tăng mất kiểm soát
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - Bỏ bữa sáng tưởng đơn giản nhưng lại là một trong những thói quen khiến đường huyết của bạn tăng mất kiểm soát.

Người đàn ông 66 tuổi bị đột quỵ nhẹ do hẹp động mạch cảnh thừa nhận chủ quan với dấu hiệu cảnh báo này
Bệnh thường gặp - 3 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh nghĩ những lần ngất là do hạ đường huyết, không nguy hiểm nên trì hoãn phẫu thuật và xin về nhà điều trị nội khoa.

Mỹ đánh giá "rau tốt nhất thế giới", hóa ra là rau quen thuộc mọc bờ rào ở Việt Nam
Bệnh thường gặpỞ nước ta có một loại rau lá xanh có ít calo nhưng giàu các dưỡng chất. Không chỉ vậy, loại rau này còn được mệnh danh là "siêu thực phẩm" kéo dài tuổi thọ, chuyên gia khuyên ăn nhiều.