Nhìn lại 10 năm công tác dân số ở Việt Nam
Nước ta đã tiến hành cuộc Tổng điều tra dân số (TÐTDS) và nhà ở vào ngày 1/4/2009. Ðây cũng là năm đánh dấu sự kiện sau 10 năm Ủy ban quốc gia DS-KHHGÐ Việt Nam nhận giải thưởng quốc tế về dân số của Liên hợp quốc (LHQ).
Trong 10 năm qua, những thành tựu về công tác DS-KHHGÐ tiếp tục được duy trì. Theo các số liệu chính thức công bố của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ phát triển dân số từ mức 1,51% năm 1999 giảm xuống 1,22% năm 2008; tỷ lệ sinh giảm từ 19,9 phần nghìn năm 1999 xuống còn 16,7 phần nghìn năm 2008; tổng tỷ suất sinh từ 2,3 con năm 1999 xuống còn 2,08 con năm 2008; Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai tăng từ 72,7% năm 2000 lên 79,5% năm 2008. Mặc dù vậy đã có rất nhiều cố gắng, quy mô dân số Việt Nam vẫn tăng từ 76,597 triệu dân năm 1999 lên 86,211 triệu người năm 2008. Trong đó, dân số thành thị chiếm 23% năm 1999 và 28% năm 2008.
 |
|
Chăm sóc trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Nhi |
Sau Tổng điều tra dân số năm 1999, việc đánh giá tình hình thực hiện công tác DS-KHHGÐ, căn cứ vào các số liệu cơ bản do Tổng cục Thống kê công bố, thông qua kết quả điều tra chọn mẫu biến động DS-KHHGÐ hằng năm và các phương pháp dự báo thống kê. Ðể có số liệu chính xác, phản ánh tổng thể thực trạng dân số, theo thông lệ quốc tế, chúng ta đã tiến hành cuộc TÐTDS và nhà ở năm 2009. Ngay từ đầu năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 19/2007/CT-TTg ngày 3-8-2007 về việc chuẩn bị Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009. Ban Bí thư đã có Chỉ thị số 27-CT/TW ngày 16-10-2008 về lãnh đạo thực hiện thắng lợi cuộc TÐTDS và nhà ở năm 2009.
Như chúng ta đã biết, Tổng điều tra dân số và nhà ở được tiến hành vào 0 giờ ngày 1-4-2009 để thu thập thông tin cơ bản về dân số và nhà ở. Ðể sau này khai thác, sử dụng hiệu quả số liệu kết quả TÐTDS 2009, chúng ta cần nắm chắc những đặc điểm cơ bản của cuộc TÐTDS 2009. Một điểm mới trong cuộc TÐTDS 2009, trong xu thế hội nhập, chúng ta đã mời các quan sát viên của LHQ tham gia quá trình điều tra. Ðiều này thể hiện tính minh bạch của cuộc TÐTDS và kết quả TÐTDS sẽ được quốc tế đánh giá và công nhận. Bước tổng hợp, công bố kết quả TÐTDS, từ tháng 5 đến tháng 6-2009 tập huấn công tác kiểm tra phiếu, ghi mã số, xử lý số liệu. Tháng 7-2009 công bố kết quả sơ bộ. Tháng 11- 2009 kết thúc tổng hợp số liệu điều tra mẫu, công bố số liệu vào 12-2009. Quý II - 2010 kết thúc tổng hợp số liệu điều tra toàn bộ. Công bố số liệu vào quý III - 2010. Sau đó là việc phân tích, xây dựng các báo cáo chuyên đề, chuyên sâu của TÐTDS năm 2009.
Vừa qua, khi tiến hành TÐTDS năm 2009 đã gặp một số khó khăn. Do có thời gian biến động về tổ chức ngành dân số, các cơ sở dữ liệu không được duy trì, cập nhật, do vậy, trong công tác lập bảng kê số hộ, số người, Ban Chỉ đạo T.Ư đã phát hiện có sự kê khai thiếu và đã sớm chỉ đạo nhắc nhở Ban Chỉ đạo các tỉnh, thành phố soát xét, chấn chỉnh. Và ngay ở giai đoạn chuẩn bị đã phát hiện thiếu khoảng 310 nghìn hộ tương đương khoảng 1,17 triệu dân, so với dân số ước tính đã công bố. Qua công tác tổng rà soát và hiệu chỉnh sơ đồ, bảng kê địa bàn điều tra, nhiều tỉnh, thành phố đã phát hiện chênh lệch, bổ sung thêm 332.616 hộ tương ứng với 801.359 nhân khẩu. Như vậy, cả hai lần rà soát đều cho thấy số thiếu tương đương với số nhân khẩu mới sinh ra trong một năm. Vấn đề này cũng phản ánh rõ sự thiếu cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu dân số trong các năm 2007 - 2008 do tác động của biến động về tổ chức làm công tác DS-KHHGÐ.
Tháng 7 này, trong khi chờ có số liệu chính thức của cuộc TÐTDS năm 2009, đánh giá sơ bộ qua quá trình điều tra thấy: Về xu thế biến động dân số, khác với các cuộc TÐTDS trước đây, việc đăng ký điều tra gặp khó khăn ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, gặp nhiều khó khăn ở các vùng đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, nơi có nhiều người di cư do nhu cầu việc làm, họ cư trú tạm thời, đi làm giờ giấc thất thường, điều tra viên rất khó tiếp xúc và chủ nhà trọ cũng không thể biết thông tin chính xác để kê khai thay. Tỷ lệ bỏ sót trong điều tra thường xảy ra ở những khu vực này. Ðây cũng là một xu hướng mới về biến động và quản lý dân cư cần đặc biệt quan tâm trong giai đoạn tới.
Theo nhận định bước đầu có thể một số xu thế nhân khẩu học trong thời gian tới như sau: 1) Việt Nam sẽ đạt và ổn định mức sinh thay thế, quy mô dân số tiếp tục tăng những mức tăng hằng năm sẽ thấp hơn giai đoạn trước. 2) Mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ lệ giới tính khi sinh trong TÐTDS năm 1999 là 107 đã tăng lên 112 năm 2008. 3) Già hóa dân số, tỷ lệ người hơn 60 tuổi là 8,2% năm 1999 tăng lên 9,9% năm 2008. Chỉ số già hóa dân số từ 17,4 năm 1999 tăng lên 29,9 năm 2008. 4) Giai đoạn cơ cấu dân số vàng, hay lợi tức nhân khẩu học, hoặc cửa sổ dư lợi nhân khẩu học, tỷ lệ phụ thuộc chung giảm từ 69,9 năm 1999 xuống 53,7 năm 2008. Ðối với những vấn đề bức xúc này, trước đây chúng ta đánh giá và phân tích tình hình chủ yếu dựa trên kết quả điều tra chọn mẫu, sau cuộc TÐTDS lần này, sẽ có được bức tranh thực phản ánh đúng tình hình thực tế, giúp cho việc đánh giá, phân tích được chính xác, đồng thời cũng sẽ là nguồn tư liệu cơ bản phục vụ công tác dự báo, hoạch định chính sách thời gian tới.
Theo Nhân dân
Qua ứng dụng S-Health, bất ngờ trước những căn bệnh người già gặp phải (kỳ 2): Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi nói riêng trong thời đại công nghệ số 4.0
Dân số và phát triển - 3 năm trướcGiadinhNet - Thoái hóa đốt sống lưng tình trạng nặng có thể gây liệt nửa người, nhiều người bệnh rồi mà không biết rèn luyện thể lực, cũng không biết "Ứng dụng chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi (S-Health)" để được nhắc nhở, hướng dẫn, hay cấp cứu kịp thời.
Dùng thuốc trị động kinh khi mang thai, tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh tự kỷ
Dân số và phát triển - 4 năm trướcPhụ nữ dùng thuốc trị động kinh acid valproic trong thời kỳ mang thai có nguy cơ sinh con mắc bệnh tự kỷ cao hơn gấp đôi, một nghiên cứu mới đây cho thấy.
Lộ sự thật về chứng "lên đỉnh" dồn dập ở chị em
Dân số và phát triển - 4 năm trướcCác nhà khoa học Harvard cuối cùng đã tìm ra nguyên nhân và chữa khỏi cho một số phụ nữ khổ sở bấy lâu nay vì cả trăm cơn "lên đỉnh" dồn dập mỗi ngày.
Tạo phôi thai chuột không cần trứng và tinh trùng
Dân số và phát triển - 5 năm trướcCác tế bào gốc này có khả năng tạo ra cả ba loại tế bào được tìm thấy trong phôi sớm.
Bao cao su đầu tiên được thiết kế để tiêu diệt virus HIV
Nghiên cứu - Trao đổi - 10 năm trướcKết quả kiểm tra đã cho thấy bao cao su VivaGel có hiệu quả trong việc khử 99,9% virus HIV, herpes và các virus u nhú ở người.
Cho tương lai phát triển bền vững
Nghiên cứu - Trao đổi - 10 năm trướcGiadinhNet - Báo cáo số liệu Thanh niên Thế giới năm 2013 của Văn phòng Tham chiếu Dân số Hoa Kỳ (PRB) cho thấy, trên thế giới hiện nay, thanh niên (nhóm dân số từ 10-24 tuổi) là hơn 1,8 tỷ người, chiếm 25% tổng dân số thế giới.
Thử nghiệm mới giúp tăng tỉ lệ thụ tinh trong ống nghiệm thành công
Nghiên cứu - Trao đổi - 10 năm trướcTheo các nhà nghiên cứu từ Đại học Oxford (Anh), các tế bào sản xuất năng lượng sản sinh ra nhiều DNA trong phôi thai là một tín hiệu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi khiến người phụ nữ được thụ tinh trong ống nghiệm nhưng không thành công.
Thêm một nguyên nhân khó thụ thai bị nhiều người bỏ qua
Nghiên cứu - Trao đổi - 10 năm trướcPhụ nữ có lượng cholesterol cao sẽ mất nhiều thời gian để thụ thai hơn những người có lượng cholesterol bình thường.
Thuốc ngừa thai không giết chết khoái cảm tình dục
Nghiên cứu - Trao đổi - 10 năm trướcNghiên cứu mới của các nhà khoa học Anh, Scotland và Cộng hòa Czech cho thấy thuốc ngừa thai không giết chết ham muốn tình dục nhưng chính việc ngưng sử dụng thuốc có thể ảnh hưởng lên khoái cảm của người phụ nữ.
Những bí mật liên quan đến hệ thống sinh sản của phụ nữ
Chất lượng cuộc sống - 10 năm trướcMàng trinh là phần vô ích, tử cung có khả năng siêu đàn hồi, trong âm đạo có tính axit, không thể xác định chính xác lúc thụ thai... là những điều có thể bạn chưa biết về bộ máy sinh sản nữ giới.
Những phụ nữ không nên uống thuốc tránh thai
KHHGĐThuốc tránh thai có estrogen và progesteron làm cho quá trình thụ thai không diễn ra như sinh lý bình thường: Trứng không rụng, không thụ tinh hoặc đã thụ tinh nhưng không làm tổ được đúng vào giai đoạn thích hợp nên không có thai.
