Phố người Việt ở Phnom Penh

 

Ngay từ lúc ngồi trên chuyến xe khách từ TP HCM đến Phnom Penh, câu chuyện của bác lái xe về một khu phố người Việt tại thủ đô Campuchia khiến tôi quên đi khoảng cách mấy trăm cây số và cảm giác nôn nao khi rời xa quê hương. Sang đến Phnom Penh, tôi đã vội tìm đến ngay khu phố tập trung đông đảo người Việt sinh sống.

 

Một góc chợ Việt ở Phnom Penh.

 

Ba lô trên vai, tôi bước bộ lên cầu Monivong- cây cầu mà người dân Việt Nam sinh sống ở đây vẫn gọi với cái tên thân thuộc: "Cầu Sài Gòn". Cây cầu nằm ngay cửa ngõ Thủ đô nước bạn. Đứng trên cầu, có thể nhìn thấy toàn cảnh  khu chợ mới - "Khu phố người Việt".

 

Đặt chân vào là có ngay cảm giác rất đỗi thân thuộc bởi ở đây ê hề hàng hoá... Việt Nam. Ở đây, người ta không giao tiếp bằng tiếng Campuchia hay tiếng Anh mà dùng độc tiếng Việt.

 
Người Việt Nam ở khu phố này sống bằng rất nhiều nghề. Nào là cơ khí điện máy, cửa hiệu quần áo, nhà hàng cho đến kinh doanh buôn bán lẻ, thu mua đồ nội địa, ve chai...

 

Thỉnh thoảng lại có một vài đứa trẻ bám lấy chúng tôi. Những em nhỏ khoảng 10 - 15 tuổi, vai xách chiếc giỏ đựng đầy bia, nước ngọt, kẹo cao su... chào mời: "Anh ơi mua cho em lon nước". Tôi bất ngờ giật cả mình bởi trình độ tiếng Việt rất chuẩn của bé trai. Em tên là Nguyễn Thành Chung. Tôi cứ tưởng Chung mới sang Campuchia kiếm sống nhưng không phải. Bố mẹ em quê ở Ninh Thuận, hai người sang Phnom Penh quen rồi lấy nhau; Sinh con đẻ cái lập nghiệp bên này luôn. Bố mẹ buôn bán ở chợ, Chung một buổi đi học một buổi về bán dạo giúp đỡ bố mẹ...

Chung dẫn tôi vào sâu khu cộng đồng người Việt. Lạ mà quen! Lạ bởi những gương mặt lần đầu gặp. Quen bởi đều là người Việt Nam, cùng nói tiếng mẹ đẻ. Để ý mới thấy ở đây có khá đông trẻ em bán dạo. Em nào cũng chắc nịch, da đen bóng, đặc biệt nói tiếng Việt rất tốt. Chung  cho biết: Em và các bạn cùng trang lứa có thể đọc, viết và nói hai ngôn ngữ Việt - Campuchia thành thạo.

Trời Phnom Penh nắng oi nồng không khác gì ở TP HCM. Bước vào khu chợ ở nước bạn mà có lúc tôi cứ lầm tưởng đây là một nơi nào đó ở Việt Nam.

Một cụ bà, tóc ngắn, bạc phơ ngồi bán nước chè, mời tôi bằng giọng Nam bộ đặc sệt: "Con ngồi uống nước đã". Bà cụ tên là  Lê Thị Tiêu. Cụ Tiêu năm nay đã 95 tuổi những vẫn khoẻ mạnh, minh mẫn. Cụ sang Campuchia từ lúc lên 10, hiện nay đại gia đình cụ vẫn sống, làm việc tại Phnom Penh. "Nghe bảo miền Trung bị lũ lụt phải không con? Tội nghiệp đồng bào mình ngoài đó quá" - cụ hỏi thăm tôi về tình hình trong nước. Cũng khá lâu rồi cụ chưa có điều kiện về thăm quê; Vả lại mang tiếng là sống nơi "đất khách quê người" nhưng được cái sống chung với cả cộng đồng người Việt nên cụ không cảm thấy bị lạc lõng. Cảm giác xa quê hương được xoa dịu phần nào!

Cũng như những người dân lao động khác, ngay từ lúc mới sang, cụ Tiêu đã phải làm lụng bằng đủ thứ nghề. "Thấm thoắt mà tôi đã gần trăm tuổi. Con cháu đông đúc đều sống gần đây; Đời người nhanh quá!!!" - cụ bùi ngùi.

Cụ cho biết, ở khu phố người Việt này có khá nhiều gia đình người Việt còn khó khăn nhưng hết mực yêu thương , đoàn kết giúp đỡ nhau. "Một số người dạt lên vùng Biển Hồ kiếm sống nhưng vùng đó không điện, không máy phát, không ắc quy, sống phải dùng đèn dầu. Kham khổ quá lại chạy về đây", cụ Tiêu kể.

Ngay bên cạnh nơi cụ ngồi bán nước là quán sửa xe của Tuấn- cháu nội cụ. Học xong phổ thông, Tuấn quyết định mở hiệu sửa xe máy. Tuy cửa hiệu còn khiêm tốn nhưng rất nhiều người Việt đã tìm đến để sửa xe. "Nghề này vất vả chút đỉnh nhưng ngày nào cũng có việc làm. Em chọn lấy cái công việc ổn định này mà làm thôi anh ạ. Chạy việc giờ vất lắm" - Tuấn tâm sự.

 

Siêu thị Việt Nam ở Phnom Penh

Người Việt thành đạt nơi đất khách

Tôi cứ tưởng khu phố nhỏ này là địa điểm tập hợp những người dân lao động tay chân. Nhưng không phải vậy, một số người Việt ở đây rất khá, có nhà lầu, sở hữu vài ba chiếc xe hơi. Thế mới có người nói rằng: "Ở đất Campuchia sắm xe hơi dễ ợt, chỉ cần làm vài ba tháng, kiếm khoảng nghìn rưỡi đô là có thể mua xe."

Cộng đồng người Việt Nam ở Thủ đô Phnom Penh không ai là không biết đến cái tên Phạm Phương Dung. Sang Campuchia lập nghiệp từ đầu những năm 80 của thế kỷ trước , hiện nay chị Dung là chủ siêu thị Anana rộng đến 2.000 m2 và là chủ nhân của miếng đất 1ha gần sân bay Pochentong. Siêu thị của chị có một khu vực rộng để bán hàng vi tính, một khu bán văn phòng phẩm, phần còn lại là nơi bán đủ loại hàng tiêu dùng.

Cũng như những người lao động mới sang Campuchia, vốn liếng những ngày đầu của chị Dung chỉ vẻn vẹn 1 chỉ vàng. Chị sang đây vất vả với nghề may và bán hàng. Chắt chiu những món nhỏ, chị góp vốn làm chủ một sạp làm hoa giả tại chợ Cũ. Nhờ có bà con ở Việt Nam thông tin, chị luôn cập nhật để tung ra những loại hoa, trái giả mới nhất, đẹp nhất. Ngoài ra, thấy cái gì buôn bán có lãi là chị "làm tuốt".

Tình cờ, một người bạn ở Campuchia nhờ chị mua giùm 4 chiếc máy tính. Thế là chị đi về Việt Nam tậu 4 dàn máy tính. Chị kể: "Cú" mua bán máy tính đầu tiên trong đời đem lại 800USD đã thôi thúc chị tính đến chuyện làm ăn lớn: Bán máy tính cho thị trường Campuchia. Sự dấn thân và khát vọng làm giàu chính đáng đã đưa người phụ nữ này  trở thành người kinh doanh máy tính tầm nhất-nhì ở Phnom Penh.

 

Đi dọc con phố nhỏ, nơi vẫn được gọi là khu người Việt này, tôi thấy rất nhiều cửa hiệu sang trọng, treo biển hiệu bằng tiếng Việt Nam đàng hoàng giữa phố, từ hiệu cắt tóc, cho đến nhà hàng, rồi thậm chí siêu thị. Một ngày ở khu phố này, tôi đã được gặp và biết đến những người Việt giàu có, rất thành đạt nơi đất khách.

Từ Việt Nam qua Phnom Penh chỉ khoảng 250km, có lẽ vì khoảng cách địa lý không xa, và thủ tục xuất nhập cảnh khá đơn giản nên cộng đồng người Việt ở Thủ đô nước bạn ngày một tăng. Nơi dễ gặp họ nhất là các khu chợ.

 

Ngoài chợ Sa Thmey, thì khu chợ trời Olympic cũng có nhiều người Việt buôn bán. Tôi dừng chân vào một quán cơm người Việt ăn trưa, chủ quán là bà Hai Tánh - người Bình Dương, để gọi mấy món ăn thuần Việt.  "Cũng dễ sống cháu ạ. Người bản địa thân thiện, chính sách đối với người nước ngoài tốt, lại đông đảo người mình, đỡ phần nhớ quê", bà Tánh tâm sự.

 

“Chợ” Việt ở Phnom Penh Siêu thị Vina Mart, nằm tại 310 Monivong Blvd Sangkat Chak Tomouk, Khan Daun Penh- một đường nội thành Phnom Penh- Campuchia. Hằng ngày, có cả nghìn lượt khách tới mua sắm, thưởng thức món ăn Việt. Khu "chợ" Việt này luôn tấp nập, bày bán hàng trăm mặt hàng tiêu dùng, có tổng diện tích gần 1.000m2. Đây là thành quả hơn 7 năm nỗ lực của anh Phạm Quốc Khánh, (sinh năm 1974), quê Hà Tĩnh, có tên Campuchia là Sok Kha.