Văn hóa “điểm chỉ”

Rất nhiều người đã bất ngờ vì đó là những chức danh quan trọng trong các doanh nghiệp, được "tiếp thị" rất hoành tráng qua các tấm “các-vi-dit” mà những "lãnh đạo" này luôn mang theo người. Thế nhưng, khi khui ra mới biết rằng, các Tổng giám đốc, giám đốc đó là… nông dân 100%. Thì ra, những nông dân "gốc" suốt ngày cặm cụi với con lợn, cây lúa đã được "bốc" lên thành các lãnh đạo doanh nghiệp "ma" nhằm hợp thức hóa cho việc bán hóa đơn VAT. Thế mới biết văn hóa chức danh lợi hại. Nó đã biến những người chỉ quen "điểm chỉ" thành những… ông chủ!

Vài ba năm lại đây, văn hóa chức danh bỗng nhiên lại "bốc hỏa" trở lại. Không chỉ các bữa tiệc sang trọng mà trong rất nhiều cuộc nhậu vỉa hè với bia hơi nhạt, người ta gặp không ít những lời giới thiệu "có gang có thép". Nào là "Đây là anh S, Chủ tịch HĐQT công ty G", "Kia là anh V, Tổng giám đốc doanh nghiệp L". Rồi thì "đây là chủ doanh nghiệp trẻ M", "đó là chị N, giám đốc sàn bất động sản C" v.v. và v.v. Sau màn chào hỏi, giới thiệu là những cái bắt tay chuếnh choáng hơi men. Sau những câu chuyện xã giao nhạt nhẽo là những tấm "các-vi-dít" được trao qua, đổi lại. Người ta ngỡ ngàng vì sự phát triển quá nhanh của nền kinh tế khi "ra ngõ gặp giám đốc" thì ít, mà ngỡ ngàng vì văn hóa chức danh thì nhiều. Người ta chuếnh choáng vì bữa bia nhạt thì nhỏ mà đau đớn vì văn hóa danh vị nhầm chỗ thì to!

Bây giờ thì văn hóa chức danh đã tiến thêm một bậc. Bây giờ thì người ta không chỉ "lèn" chức danh vào "các-vi-dít", vào giấy viết thư, vào phong bì nữa mà in cả chức danh của mình lên giấy mời… ăn cỗ?! Thì đó, vừa qua chuyện một cán bộ lãnh đạo Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng TP Cần Thơ in tên và chức danh của mình lên phong bì thiệp mời cưới con, lại đến chuyện một cán bộ Ủy ban kiểm tra tỉnh Bạc Liêu "nối gót" in chức danh của mình lên thiệp mời ăn cỗ. Ông trước vừa được báo chí "nêu gương", ầm ĩ khắp trong Nam ngoài Bắc cả một giai đoạn lùm xùm thì ông sau lại… tiếp tục. Phải chăng, văn hóa chức danh đã quá mạnh đến mức người ta vượt qua chuyện giao dịch, lướt qua chuyện "nhậu", tràn sang cả "ăn"?

Văn hóa chức danh đã đi từ chỗ công cụ giao dịch tới hành vi lừa đảo kiếm tiền và trở về với "ăn", với "nhậu"! Nó đã bước một bước dài hoành tráng từ văn minh tới "điểm chỉ" và điểm đến cuối cùng là… mù chữ!

Thường Sơn