3 năm thực hiện Đề án 52: Triển khai đồng bộ, nhất quán

Đã có 12 địa phương hỗ trợ kinh phí để triển khai Đề án 52. Ảnh: Dương Ngọc

 

Đặc biệt có 12 tỉnh, thành phố hỗ trợ thêm kinh phí từ nguồn của địa phương (Hải Phòng, Thái Bình, Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bạc Liêu và Kiên Giang) với tổng số kinh phí khoảng 9 tỷ đồng.

Tại Trung ương, các hoạt động điều tra, khảo sát thông tin số liệu đầu vào của địa bàn vùng biển, thiết kế các mô hình can thiệp, thử nghiệm về cung cấp dịch vụ, tư vấn chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em, SKSS/KHHGĐ cho người dân và những người làm việc tại địa bàn của 2.390 xã đã bước đầu triển khai thuận lợi.

Đội lưu động dịch vụ y tế - KHHGĐ tuyến huyện tại các địa bàn triển khai Đề án 52 đã được đầu tư các thiết bị phục vụ chuyên môn: 13 máy siêu âm xách tay; 50 bộ trang thiết bị truyền thông (mỗi bộ gồm 1 bộ loa và 1 đài cassette). Tính đến hết năm 2011, tại 28 tỉnh, thành phố ven biển đã thành lập được 169 đội lưu động dịch vụ y tế - KHHGĐ và 19 đội lưu động của Trung tâm Tư vấn và Trung tâm Chăm sóc SKSS các tỉnh.

Theo ông Phạm Hồng Quân - Phó Giám đốc Ban Quản lý Đề án 52 (Tổng cục DS-KHHGĐ): Công tác truyền thông đã được xây dựng bài bản và phủ sóng 28/28 tỉnh, thành phố thực hiện Đề án. Các chương trình tuyên truyền, vận động về công tác kiểm soát dân số các vùng biển đảo, ven biển được sản xuất và phát sóng trên kênh Đài Truyền hình Việt Nam, VCTV, O2TV, Đài Tiếng nói Việt Nam. Hơn 30.000 cuốn chuyên đề "Dân số biển đảo" (5 số/năm) do Thông tấn xã Việt Nam thực hiện đã được cung cấp cho lãnh đạo đảng, chính quyền, các tổ chức xã hội thuộc địa bàn Đề án. Trên 18.000 bản Bản tin Dân số vùng biển, đảo và ven biển (7 kỳ/năm) do Báo Gia đình&Xã hội thực hiện đã đến tay ngư dân vùng biển và các cán bộ dân số cơ sở. Hơn 900 tin bài, ảnh, phóng sự tuyên truyền, vận động về công tác kiểm soát dân số các vùng biển đảo và ven biển đã được đăng tải trên các ấn phẩm. Tổng cục DS-KHHGĐ cũng xây dựng trang Thông tin điện tử www.dansobien.gov.vn phục vụ cho công tác điều hành và quản lý Đề án 52.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê: Tính đến ngày 1/4/2011 đã có 15/28 tỉnh, thành phố có tổng tỷ suất sinh đạt mức sinh thay thế là TP HCM, Bạc Liêu, Bến Tre, Cà Mau, Trà Vinh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Sóc Trăng, Ninh Bình, Kiên Giang, Tiền Giang, Khánh Hoà, Đà Nẵng, Hải Phòng, Thanh Hoá, Quảng Ninh.

Tuy nhiên, vẫn còn 13/28 tỉnh, thành phố ven biển chưa đạt mức sinh thay thế là Nam Định, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận, Bình Thuận. Trong đó, có 4 tỉnh ven biển cũng đã phấn đấu đạt được mức tiệm cận với mức sinh thay thế  như Phú Yên, Bình Thuận, Thái Bình, Quảng Nam.

Bên cạnh những khó khăn chung, các tỉnh thuộc Đề án 52 còn có những khó khăn đặc thù. Do lao động đặc thù nghề biển luôn phải tiếp xúc với môi trường có độ ẩm cao, thiếu nước ngọt và ô nhiễm; nhu cầu lao động nam giới cao, phải đi làm ăn xa nhà dài ngày, có nhiều rủi ro, vì vậy nhu cầu sinh con của các cặp vợ chồng vùng biển còn cao, nhất là sinh con trai. Chính điều đó góp phần vào tình trạng mất cấn bằng tỷ số giới tính chung trên cả nước và của khu vực các tỉnh vùng biển, ven biển và hải đảo. Theo báo cáo thống kê của ngành DS-KHHGĐ, tính đến tháng 5/2012, cả nước có 54 tỉnh, thành phố có tỷ số giới tính khi sinh ở mức cao thì có tới 23/28 là tỉnh, thành phố ven biển.

Cơ sở vật chất, phương tiện đi lại, mạng lưới cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ ở cấp xã còn yếu và thiếu, chưa phù hợp với đặc điểm môi trường và khí hậu biển. Đáng nói, hiện vẫn còn một số xã ven biển, đảo chưa có trạm y tế, 34% trạm y tế xã chưa có bác sỹ. Hàng năm các địa phương này thường chịu ảnh hưởng của thiên tai lũ lụt, nhiều đảo có dân sinh sống xa đất liền, giao thông đi lại khó khăn. Về công tác khảo sát, cập nhật kho dữ liệu điện tử gặp một số khó khăn do số liệu khảo sát các tỉnh, huyện gửi lên chưa đầy đủ. Nhiều huyện không gửi số liệu hoặc chỉ gửi số liệu của một số xã trong huyện mà không phải của tất cả các xã.

Ông Phạm Hồng Quân chia sẻ : Để khắc phục những khó khăn trên, trước mắt các tỉnh thuộc Đề án cần tăng cường giải pháp kiểm soát giới tính khi sinh. Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền vận động nhằm tạo thuận lợi về môi trường chính sách, đầu tư nguồn lực và tạo dư luận xã hội cho việc thực hiện Đề án. Chú trọng kênh truyền thông trực tiếp, lấy đội ngũ cộng tác viên và tuyên truyền viên DS-KHHGĐ, y tế cở sở làm lực lượng chủ đạo. Hoàn thiện các chỉ tiêu chuyên ngành, duy trì cập nhập cơ sở dữ liệu vào bản đồ về dân số, năng lực mạng lưới y tế, khu vực địa lý địa bàn Đề án 52.

Trong giai đoạn 2011-2015, hoạt động của Đề án 52 sẽ tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, hoạt động chủ yếu nhằm phấn đấu đạt mức sinh thay thế trong toàn vùng; nâng cao chất lượng dân số; nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em, SKSS/KHHĐ. Nâng cao chất lượng thông tin quản lý về DS-KHHGĐ; thí điểm và nhân rộng một số mô hình chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em...

Để thực hiện được những nhiệm vụ trên, các địa phương vùng biển rất cần đầu tư thêm nguồn lực, kinh phí đủ để tăng cường trang thiết bị đồng bộ cho các đội lưu động. Đặc biệt là hỗ trợ cho đội ngũ làm công tác DS-KHHGĐ cơ sở (cán bộ chuyên trách và cộng tác viên) theo Thông tư 233. 

 

Những kết quả chính trong 3 năm thực hiện Đề án 52: Tổng số 1.280 người đã được huy động tham gia vào 169 Đội lưu động dịch vụ Y tế - KHHGĐ (trung bình 8 người/đội). Số lượng cán bộ mỗi Đội lưu động có từ 4 người (Phú Yên) đến trên 10 người (Nam Định, Quảng Nam, Bình Định, Sóc Trăng). 2.288 lượt Đội lưu động dịch vụ Y tế - KHHGĐ tuyến tỉnh và huyện thực hiện cung cấp dịch vụ tại Trạm Y tế xã. 62 lượt Đội lưu động dịch vụ Y tế - KHHGĐ cung cấp dịch vụ lưu động bằng xe ô tô và thuyền lưu động (Thanh Hoá, Quảng Trị, Quảng Nam, Khánh Hoà và Cà Mau). 1.288.030 lượt người đã được tư vấn về các nội dung chăm sóc SKSS,KHHGĐ. 218.466 bà mẹ mang thai đã được khám thai; 146.478 bà mẹ mang thai được tư vấn về các nguy cơ cao; 37.998 bà mẹ mang thai có nguy cơ cao được khám; 20.092 bà mẹ mang thai có các nguy cơ cao (tiền sử, có con dị tật, dị dạng, chất độc da cam) được lập danh sách quản lý. 1.121.063 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã được khám phụ khoa, trong đó 634.784 trường hợp phụ nữ được phát hiện bị mắc các bệnh phụ khoa được cấp thuốc điều trị và tư vấn. Công tác chăm sóc sức khoẻ trẻ em đã được 13 tỉnh thực hiện khám, kiểm tra sức khoẻ, điều trị các bệnh thông thường và lập danh sách quản lý trẻ em tại cộng đồng cho 239.228 cháu gồm: Quảng Ninh, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hoá, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, TP HCM và Tiền Giang.