5 năm thực hiện nghị quyết đẩy mạnh chính sách dân số

 

Ngay sau khi có Nghị quyết 47 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách DS-KHHGĐ, huyện ủy An Nhơn (nay là thị ủy) đã sớm xây dựng và triển khai chương trình hành động đến các cấp các ngành, đoàn thể để chủ động xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp nhằm tổ chức thực hiện.

 

Công tác thông tin, giáo dục, tuyên truyền được tiếp tục đẩy mạnh, đã thông tin sâu rộng trong cán bộ và nhân dân về các văn bản của nhà nước trên lĩnh vực dân số, gia đình và trẻ em như: Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng chống bạo hành gia đình, Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em, Pháp lệnh Dân số…

 

Các cơ quan, đơn vị từ thị xã đến cơ sở chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch tuyên truyền thông qua nhiều hình thức như: Pa nô trực quan, hội thi, hội diễn, thông tin cổ động… để tuyên truyền đến tận cơ sở.

 

Đài truyền thanh thị xã và các xã - phường đã tăng cường thời lượng phát sóng các chuyên mục dân số, gia đình và trẻ em, nhất là trong các đợt chiến dịch chăm sóc SKSS/KHHGĐ và các ngày kỷ niệm Dân số Thế giới 11/7, Dân số Việt Nam 26/12, Gia đình Việt Nam 28/6… qua đó đã kịp thời biểu dương, cổ vũ những điển hình, mô hình gia đình tiêu biểu, gia đình sinh ít con, thành đạt và hạnh phúc… Các nội dung giáo dục hành vi văn hóa cho vị thành niên được đẩy mạnh.

 

Đội ngũ tuyên truyền viên, cộng tác viên dân số đã tích cực truyền thông tư vấn cho các nhóm đối tượng về lĩnh vực chăm sóc SKSS/KHHGĐ như: quyền sinh sản, KHHGĐ, bình đẳng giới trong chăm sóc SKSS, sức khỏe sinh sản vị thành niên…

 

Mặt trận, các ban ngành đoàn thể trên địa bàn thị xã đã thực hiện các chương trình lồng ghép bằng nhiều hình thức phong phú: Mặt trận đưa chỉ tiêu giảm sinh con thứ ba vào phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống ở khu dân cư; ngành Giáo dục đã lồng ghép chương trình DS-KHHGĐ vào các môn hoc: giáo dục công dân, sinh học, địa lý…

 

Hội phụ nữ phát huy hiệu quả mô hình câu lạc bộ không sinh con thứ ba, câu lac bộ bình đẳng giới, câu lạc bộ gia đình hạnh phúc… Hội Nông dân xây dựng mô hình Dân số và phát triển, Đoàn thanh niên có chương trình thanh niên với Dân số-KHHGĐ…

 

Ngoài ra, các trường THCS, THPT trong thị xã đã phối hợp với cơ quan Dân số, Y tế tổ chức nhiều hoạt động truyền thông về sức khỏe sinh sản vị thành niên; các hoạt động tư vấn, khám sức khỏe cho vị thành niên luôn được đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả; đã thường xuyên tổ chức liên hoan, hội thi: Vợ chồng thành đạt, phụ nữ duyên dáng, học sinh thanh lịch…  lồng ghép tìm hiểu về sức khỏe sinh sản/KHHGĐ.

 

Những hoạt động đó đã đưa công tác truyền thông dân số, sức khỏe sinh sản/KHHGĐ ngày càng đi vào chiều sâu, giúp cán bộ, nhân dân nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi, tích cực tham gia chương trình DS-KHHGĐ, phấn đấu xây dựng mô hình gia đình “bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc”. Đến nay đa số cán bộ, đảng viên  nhân dân có chuyển biến tốt về nhận thức, thấy rõ được lợi ích và chấp nhận quy mô gia đình ít con.

 

Năm 2011, toàn thị xã số cặp vợ chồng trong diện từ 1 đến 2 con chiếm tỷ lệ 83,3% so với cặp vợ chồng trong diện sinh đẻ. Trong đó có trên 90% các cặp vợ chồng trẻ đã hưởng ứng mạnh mẽ và tích cực tham gia thực hiện tốt chương trình Dân số- KHHGĐ. Có trên 80% các bà mẹ mang thai được cung cấp những kiến thức cơ bản về chăm sóc SKSS trong thời kỳ mang thai; Các kiến thức, kỹ năng về giới đối với vị thành niên ngày được nâng lên. Tỷ lệ tử vong mẹ do thai sản và trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi đã được giảm mạnh.

 

Các hoạt động tuyên truyền, tư vấn nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ và hành vi trong cán bộ đảng viên và nhân dân về nội dung “can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” và “tuyên truyền, vận động phát hiện, can thiệp sớm tật, bệnh ở thai nhi và sơ sinh” đã được thực hiện sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân; đặc biệt đối với các cặp vợ chồng trong diện sinh đẻ.

 

Tư tưởng trọng nam khinh nữ, quan niệm phải sinh bằng được con trai trong cán bộ, đảng viên và nhân dân từng bước được đẩy lùi. Lợi ích về việc thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh để phát hiện và can thiệp các dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh đã được các cặp vợ chồng quan tâm thực hiện.

 

Các mô hình gia đình ít con hạnh phúc tiếp tục được nhân rộng. Mỗi xã, phường đều có CLB phụ nữ không sinh con thứ 3, CLB dân số và phát triển, CLB gia đình trẻ , CLB tiền hôn nhân, góc tư vấn SKSS tuổi hồng ở phường Bình Định đã phát huy hiệu quả…

Các mô hình đã được duy trì và có nội dung sinh hoạt thiết thực. Mô hình khám sức khỏe, tư vấn tiền hôn nhân đã được triển khai hàng năm ở 2 phường Đập Đá, Bình Định và đang tiếp tục nhân rộng ở các xã phường khác trên địa bàn thị xã.

 

Trong những năm qua, từ nguồn kinh phí các cấp cùng với ngân sách đầu tư các xã, phường; các đơn vị tuyến cơ sở đã cải tạo nâng cấp và xây dựng mới phòng truyền thông dân số và phòng dịch vụ KHHGĐ gắn liền với trạm y tế; cơ sở vật chất, trang thiết bị khám và thực hiện KHHGĐ cho nhân dân được từng bước trang bị và phuc vụ ngày một tốt hơn ở cơ sở; 100% trạm y tế trên địa bàn An Nhơn đều có bác sĩ, cán bộ làm dịch vụ KHHGĐ đã được đào tạo và đào tạo lại, mạng lưới dịch vụ KHHGĐ được mở rộng; Các phương tiện tránh thai được đáp ứng đầy đủ, kịp thời và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

 

Các kênh cung cấp dịch vụ KHHGĐ như cộng tác viên, tuyên truyền viên, dịch vụ tư nhân ngày càng phát triển tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người dân thực hiện KHHGĐ. Các biện pháp tránh thai từng bước được đa dạng hóa, nhờ đó đã làm tăng nhanh số người sử dụng các biện pháp tránh thai (BPTT), đặc biệt là nam giới. 

Đến nay số cặp vợ chồng sử dụng các BPTT hiện đại trên địa bàn An Nhơn đạt tỷ lệ 84,5% so với các cặp vợ chồng trong diện sinh đẻ.Các hoạt động chiến dịch chăm sóc SKSS/KHHGĐ đã được mọi người dân tích cực tham gia hưởng ứng mạnh mẽ.

 

Qua 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 47 của Bộ chính trị và chương trình hành động của thị ủy về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách dân số-KHHGĐ; Chiến lược Dân số Việt Nam giai đoạn 2001-2010, mức sinh hàng năm của thị xã An Nhơn tiếp tục giảm, tỷ lệ các cặp vợ chồng  trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các BPTT hiện đại tăng từ 80% năm (2006) tăng lên 84.5% năm (2011), cơ cấu các BPTT ngày càng đa dạng hóa. Tỷ lệ sinh giảm rõ rệt từ 1,24% năm (2006) xuống còn 1,03% năm (2011). Qua 5 năm tỷ suất sinh giảm bình quân mỗi năm là 0,42⁰/₀₀ (Nghị quyết thị ủy đề ra 0,3⁰/₀₀ ). Số con trung bình của cặp vợ chồng trong diện sinh đẻ có chiều hướng giảm  từ 2,15 con năm (2006) xuống còn 2,05 con năm (2011). Chất lượng dân số từng bước được nâng lên; tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5tuổi năm 2011 đạt 18,1% giảm 2,8% so năm 2006, tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm đáng kể, công tác sàng lọc trước sinh và sơ sinh nhằm phát hiện dị tật bẩm sinh bước đầu đã thực hiện đạt kết quả.

 

Công tác tổ chức, cán bộ và bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho Đội ngũ làm công tác Dân số- KHHGĐ từ thị xã đến cơ sở luôn được các cấp các ngành quan tâm; Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ từ thị xã đến các xã phường kịp thời củng cố, kiện toàn và phân công phối hợp thực hiện có hiệu quả; đến nay cán bộ dân số các xã phường phần lớn đã được tuyển dụng là viên chức của trạm y tế, bước đầu đã phát huy chuyên môn và thực hiện được chức năng tham mưu, điều phối chương trình.

 

Mạng lưới cộng tác viên, tuyên truyền viên đã phủ kín ở các địa bàn dân cư; đến nay toàn thị xã có 169 nhân viên y tế thôn, khối phố và 23 cộng tác viên DS-KHHGĐ. Đội ngũ này hàng năm đều được tập huấn về kiến thức SKSS/KHHGĐ, các kỹ năng về tư vấn, quản lý dân số trên địa bàn; qua đó đã góp phần tham mưu cho cấp ủy Đảng, Chính quyền trong quá trình chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ. Đồng thời đã điều hòa, phối hợp các cơ quan Nhà nước, các đoàn thể, các tổ chức xã hội thực hiện Chương trình Dân số trên địa bàn. Nhiều cán bộ có tâm huyết,luôn có trách nhiệm, chịu khó hoạt động và gương mẫu thực hiện KHHGĐ.

 

Thành công trong công tác DS-KHHGĐ những năm qua trên địa bàn An Nhơn là kết quả từ sự chỉ đạo thường xuyên và kịp thời của các cấp ủy Đảng ,chính quyền; Sự huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực từ các cấp các ngành, các đoàn thể… cho các hoạt động DS-KHHGĐ ở cơ sở.

 

Chính vì vậy các cấp, các ngành, đoàn thể đã xác định công tác DS-KHHGĐ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên trong từng cấp,từng ngành,từng cơ quan đơn vị, nên đã tăng cường chỉ đạo kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm hàng năm và kịp thời uốn nắn những sai sót, lệch lạc trong quá trình tổ chức thực hiện. 

Chi bộ thôn khối phố đã đưa công tác DS-KHHGĐ thành một nội dung của chương trình công tác tháng quý, năm; gắn kết chặt chẽ công tác DS-KHHGĐ với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống ở khu dân cư. 

Hằng năm gắn việc thực hiện chỉ tiêu DS-KHHGĐ với việc bình xét, đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng, chính quyền , đoàn thể, thôn, khối phố. Nhiều xã phường đã bổ sung kinh phí để khuyến khích đối tượng thực hiện KHHGĐ mỗi năm từ 3-5 triệu đồng; đồng thời đã kịp thời biểu dương, khen thưởng cho các cá nhân và đơn vị có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác dân số- kế hoạch hóa gia đình.

 

Những kết quả công tác DS-KHHGĐ An Nhơn đã gặt hái được rất đáng được ghi nhận, tuy nhiên An Nhơn vẫn còn đó những khó khăn thách thức: Mức sinh qua 5 năm tuy có giảm song chưa thật sự ổn định qua từng năm, đặc biệt tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên giảm chậm, thậm chí có năm tăng. Tỷ số giới tính khi sinh hiện nay(114 nam/100 nữ)đang còn ở mức cao; hoạt động dịch vụ KHHGĐ thường xuyên ở cơ sở hiệu quả đạt còn thấp.

 

Công tác truyền thông chuyển đổi hành vi về dân số, sức khỏe sinh sản trong các tầng lớp nhân dân chưa đều khắp và mạnh mẽ, thiếu thường xuyên, liên tục. Tài liệu truyền thông còn đơn điệu, thiếu hấp dẫn,hình thức tuyên truyền còn nghèo nàn, nội dung thông điệp truyền thông chưa phù hợp với từng đối tượng cụ thể. Công tác tư vấn KHHGĐ có chú trọng song chưa thường xuyên, chưa đủ sức làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức của các tầng lớp nhân dân.

 

Để tiếp tục thực hiện thắng lợi các mục tiêu chỉ tiêu chương trình DS-KHHGĐ, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế-XH của thị xã theo tinh thần Nghị quyết 47 của Bộ Chính trị và chương trình hành động của thị ủy đề ra về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách DS-KHHGĐ.

 

Trong thời gian sắp đến các cấp các ngành thị xã An Nhơn sẽ tập trung chỉ đạo đối với công tác dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản; phát huy cao nhất sự hợp tác tích cực giữa các cơ quan Nhà nước và các tổ chức, cá nhân tham gia có hiệu quả công tác dân số-KHHGĐ.

 

Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, tư vấn, chăm sóc SKSS/KHHGĐ nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản,duy trì mức sinh hợp lý,thực hiện tốt vấn đề về “can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”và “tuyên truyền, vận động phát hiện, can thiệp sớm tật, bệnh ở thai nhi và sơ sinh”; Mở rộng mô hình giáo dục giới tính tiền hôn nhân trên địa bàn.

 

Kịp thời củng cố, ổn định và nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ trong hệ thống làm công tác dân số-KHHGĐ từ thị xã đến cơ sở đủ mạnh để làm công tác tham mưu, quản lý, điều phối và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu DS-KHHGĐ trên địa bàn thị xã.

 

Trung tâm DS-KHHGĐ thị xã An Nhơn