Bắc Giang: Ngăn chặn việc lựa chọn giới tính khi sinh, thúc đẩy bình đẳng giới

Tuyên truyền, giáo dục, tư vấn hướng tới các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, cặp vợ chồng có 2 con một bề là gái để không lựa chọn giới tính khi mang thai. Ảnh: TL

Biết giới tính trước khi sinh

Theo một số khảo sát, hiện không ít các bà mẹ mang thai biết giới tính của con trước khi sinh nhờ sự hỗ trợ của khoa học kỹ thuật mà phổ biến là dịch vụ siêu âm. Khi thai nhi được 9-12 tuần, sản phụ đến kiểm tra sức khỏe thai kỳ tại các phòng khám sản khoa nếu người siêu âm không tuân thủ quy định, các bà mẹ sẽ biết được giới tính thai nhi. Nhiều bà mẹ mang thai "bật mí", họ biết giới tính của con từ các phòng khám dịch vụ sản phụ khoa ngoài công lập, còn khi vào bệnh viện, trung tâm y tế các huyện, thành phố… sẽ không được thông báo giới tính dưới mọi hình thức. Được biết, toàn tỉnh hiện có 30 phòng khám chuyên khoa phụ sản tư nhân chủ yếu tập trung ở TP Bắc Giang, các huyện có từ 1-3 phòng khám.

Không chỉ sử dụng biện pháp siêu âm để lựa chọn giới tính thai nhi mà hiện nay, các cặp vợ chồng còn áp dụng nhiều phương pháp hỗ trợ như: Ăn uống, sinh hoạt, theo dõi nhiệt độ cơ thể, tính ngày rụng trứng, xét nghiệm máu, sàng lọc tinh trùng để thụ tinh trong ống nghiệm. Chị Nguyễn Thị Hằng, Trưởng phòng DS-KHHGĐ (Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bắc Giang) đánh giá: "Lựa chọn giới tính thai nhi bằng việc lạm dụng các kỹ thuật y sinh học là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta".

Mặc dù Nghị định số 114/2006/NĐ-CP của Chính phủ cấm công bố giới tính trước khi sinh có hiệu lực thi hành đã được 14 năm nhưng tình trạng chọn lọc giới tính vẫn diễn ra.

Chênh lệch ở mức cao

Nhiều năm trở lại đây, tình trạng chênh lệch giới tính khi sinh, sinh con thứ ba trên địa bàn tỉnh Bắc Giang luôn ở mức cao.

Theo bà Lê Thị Tố Quyên, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bắc Giang, tình trạng này diễn ra từ năm 2003 trên địa bàn tỉnh, trước khi mất cân bằng giới tính khi sinh diễn ra trên toàn quốc (từ năm 2006) và luôn cao hơn bình quân chung cả nước. Tính đến tháng 7/2020, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh toàn tỉnh là 117,5 nam/100 nữ, giảm nhẹ so với năm 2019 (118,4 nam/100 nữ). Số trẻ sinh lần ba liên tục tăng trong những năm gần đây, hiện chiếm 17%.

Tại huyện Yên Dũng, 6 tháng đầu năm nay có 955 trẻ em được sinh ra, trong đó số trẻ sinh lần ba trở lên là 22,62%. Đáng lo ngại, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh là 122,1 nam/100 nữ. Thời điểm tháng 12/2019, tỷ lệ này còn lên tới 137,2 nam/100 nữ. Qua tìm hiểu, được biết điều kiện sống tốt hơn, nhiều gia đình kinh tế phát triển muốn sinh thêm con. Trước đây, đối tượng vi phạm chính sách dân số thường sinh sống ở vùng sâu, xa, hộ nghèo. Nay chủ yếu diễn ra ở thành thị, vùng đông dân cư, người dân có nhận thức cao, biết tìm đến kỹ thuật hiện đại chọn lọc sinh sản để hỗ trợ sinh con theo ý muốn.

Tại huyện Tân Yên, tỷ số giới tính khi sinh là 113,4 nam/100 nữ. Qua khảo sát sơ bộ, từ năm 2015 đến nay, trung bình mỗi năm trên địa bàn huyện có khoảng 300 cặp vợ chồng có hai con gái nhưng vẫn sinh tiếp con thứ ba. Trong số những em bé sinh lần ba của các cặp vợ chồng này có đến 80% là bé trai.

Tháng 6/2020, Thanh tra Sở Y tế đã tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về công tác dân số và việc lựa chọn giới tính thai nhi tại Trung tâm Y tế TP Bắc Giang, hai huyện Yên Thế, Lục Nam. Tuy nhiên, cán bộ thanh tra chưa phát hiện được bác sĩ tiết lộ giới tính thai nhi cho sản phụ. Thực tế, trong trường hợp nhân viên y tế không ghi vào phiếu siêu âm mà chỉ sử dụng ngôn ngữ ám hiệu về giới tính thì cũng chưa đủ cơ sở xử lý vi phạm.

Trước mắt, Sở Y tế sẽ yêu cầu các phòng khám chuyên khoa Phụ sản đặt camera quản lý, giám sát công tác khám, siêu âm, chẩn đoán, chăm sóc sức khỏe sinh sản. Liên tục thanh tra đột xuất các phòng khám chuyên khoa Phụ sản để quản lý, giám sát, xử lý vi phạm liên quan đến chọn lọc giới tính. Để ngăn chặn tình trạng "lách quy định", Sở Y tế yêu cầu người đứng đầu cơ sở khám, chữa bệnh chịu trách nhiệm pháp lý về việc cấp giấy xác nhận cho bà mẹ mang thai lần ba nếu sử dụng biện pháp kế hoạch hóa gia đình sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức Nhà nước vi phạm chính sách dân số.

 Duy Minh

Nghịch lý người Việt càng có trình độ, càng giàu thì càng lựa chọn giới tính thai nhi