Chuyên đề đặc biệt đón Tết Dương lịch 2024: Lào Cai đưa nhiệm vụ nâng cao chất lượng dân số thành một mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội

Nâng cao chất lượng dân số toàn diện cả về trí lực, thể lực, chất lượng

Chỉ số phát triển con người (HDI) từng bước được cải thiện; mạng lưới chăm sóc sức khỏe và tổ chức bộ máy làm công tác dân số tiếp tục được kiện toàn và phát triển; tuổi thọ trung bình tăng qua các năm.

Chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản ngày càng cao; từng bước thực hiện tầm soát bệnh, tật bẩm sinh, trong năm 2023 đã sàng lọc trước sinh cho số phụ nữ mang thai là 6.065/4.530 người đạt 133,89% KH, trong đó phát hiện 48 trường hợp có dị tật thai nhi và các bất thường khác đã được tư vấn điều trị và đình chỉ thai nghén; 9/9 huyện, thị xã, thành phố thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch năm.

Tổng số trẻ được sàng lọc sơ sinh là 7.820/6.190 trẻ đạt 126,32% KH, trong đó đã phát hiện 879 trường hợp nguy cơ cao bị bệnh đã được quản lý, theo dõi, tư vấn; 9/9 huyện, thị xã, thành phố thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch năm (trong đó sàng lọc khiếm thính bẩm sinh 1.695 ca, sàng lọc tim bẩm sinh 1.350 ca).

Công tác tuyên truyền được triển khai với nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi người đối với công tác dân số và phát triển trong giai đoạn mới. Các địa phương trong tỉnh triển khai chương trình truyền thông tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản thanh niên vị thành niên; duy trì mô hình khám sức khỏe trước khi kết hôn tại 10 xã/4 huyện, thành phố. Tư vấn, khám sức khoẻ trước khi kết hôn cho 29.145/24.000 người đạt 121,44% KH; 9/9 huyện, thị xã, thành phố thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch, trong đó số người được khám sức khoẻ trước kết hôn là 7.409.

Truyền thông chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, duy trì sinh hoạt câu lạc bộ tại 10 xã của 5 huyện, thành phố; 100% trạm y tế thực hiện quản lý, theo dõi sức khỏe người cao tuổi. Xây dựng mô hình giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết tại 27 xã của 9 huyện, thành phố, thị xã. Trong năm 2023, lập hồ sơ theo dõi quản lý sức khỏe tại trạm y tế cho người cao tuổi là 58.815/58.408 người, đạt 100,70% KH; số hồ sơ mới được lập là 5.635. Số người cao tuổi được quản lý, khám sức khỏe định kỳ thực hiện là 46.531/45.140 đạt 103,08% KH (trong đó số người được khám sức khoẻ định kỳ theo quy định của Bộ Y tế là 22.310; khám sàng lọc kết hợp là 5.169). Tổ chức các hoạt động truyền thông về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng; sinh hoạt câu lạc bộ tại 10 xã của 05 huyện, thành phố. Thực hiện được 50 buổi với 1.750 người tham dự.

Năm 2023, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, mất cân bằng giới tính khi sinh ngày càng giảm. Hoạt động truyền thông đã làm chuyển biến sâu sắc hơn nữa nhận thức, tâm lý, tập quán, chấp nhận mô hình gia đình ít con, không phân biệt giới tính, giảm thiểu tình trạng sinh con thứ ba; chất lượng dân số từng bước được nâng lên, nhận thức của toàn xã hội có sự thay đổi; quan niệm của Nhân dân về hôn nhân, sinh đẻ đã có chuyển biến tích cực.

Trong thời gian tới, Lào Cai tiếp tục duy trì vững chắc mức sinh thay thế; quản lý, chăm sóc sức khỏe người dân; giảm tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ tử vong do bệnh tật. Quan tâm công tác giáo dục, nâng cao nhận thức người dân, phấn đấu nâng chỉ số phát triển con người (HDI) của Lào Cai bằng mức trung bình toàn quốc vào năm 2030. Đến năm 2025 không còn hôn nhân cận huyết thống; đến năm 2030 cơ bản không còn tình trạng tảo hôn trên địa bàn tỉnh. Phấn đấu duy trì thu nhập bình quân của tỉnh trong tốp 15 tỉnh đứng đầu cả nước, nâng mức thu nhập vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tương đương mức thu nhập trung bình của toàn quốc vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050, nâng cao chất lượng dân số toàn diện cả về trí lực, thể lực, chất lượng, đảm bảo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh ở địa phương, xây dựng Lào Cai trở thành tỉnh phát triển của vùng và cả nước.

Quyết tâm xây dựng Lào Cai trở thành tỉnh phát triển toàn diện của khu vực trung du và miền núi phía Bắc

Để hoàn thành mục tiêu này, cần có sự vào cuộc, chung tay của nhiều sở, ngành, địa phương, triển khai đồng bộ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Đó là: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền; đổi mới, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị - xã hội; Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nâng cao chất lượng dân số. Phát triển mạng lưới cung cấp dịch vụ dân số, chăm sóc sức khỏe ban đầu. Nâng cao thể lực, tầm vóc, sức khỏe thể chất, tinh thần người dân. Hoàn thiện và thực hiện hiệu quả các chính sách, cơ chế; bảo đảm nguồn lực nâng cao chất lượng dân số. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ dân số; tăng cường hợp tác, đối ngoại trong nâng cao chất lượng dân số. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường chuyển đổi số trong công tác dân số.

Trọng tâm là đưa nhiệm vụ nâng cao chất lượng dân số thành một mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; lồng ghép các mục tiêu nâng cao chất lượng dân số vào nội dung quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đề cao vai trò, trách nhiệm của gia đình, nhà trường, cộng đồng trong việc giáo dục về dân số; ngăn ngừa, giảm thiểu tiến tới chấm dứt tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, mang thai tuổi vị thành niên ở đồng bào dân tộc ít người. Ưu tiên các giải pháp tiếp cận người dân ở vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn của tỉnh.

Đẩy mạnh các hoạt động tư vấn và dịch vụ về nâng cao chất lượng dân số, khám sức khỏe trước kết hôn, tầm soát trước sinh và sau sinh; duy trì, triển khai hiệu quả, nhân rộng các mô hình phòng, chống suy dinh dưỡng tại cộng đồng, dinh dưỡng học đường; dinh dưỡng hợp lý, phòng chống tác hại chất gây nghiện, sức khỏe người cao tuổi... Thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Triển khai, nhân rộng các mô hình, đề án về nâng cao chất lượng dân số. Triển khai hiệu quả chương trình rèn luyện thể chất, thể dục, thể thao.

Xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ công tác dân số và phát triển đặc thù tại đại phương: Chính sách dinh dưỡng; chính sách đào tạo bồi dưỡng cán bộ y tế, giáo dục - đào tạo, hỗ trợ việc làm, an sinh xã hội vùng đặc biệt khó khăn, người dân tộc thiểu số, gia đình chính sách... Hoàn thiện cơ chế giải quyết tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Những kết quả đạt được trong việc nâng cao chất lượng dân số những năm qua sẽ là động lực để Lào Cai tiếp tục thực hiện tốt công tác này trong thời gian tới với quyết tâm xây dựng Lào Cai trở thành tỉnh phát triển toàn diện của khu vực trung du và miền núi phía Bắc, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân các dân tộc Lào Cai.

PV