Hiệu quả của việc tăng tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai tại Morocco: Giảm tai biến sản khoa

Việc sinh nở tại nhà đã giảm xuống cùng với đó là các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ đã được mở rộng và cải thiện. Bộ Y tế Morocco đã xây dựng mạng lưới “chờ đợi tại nhà” (waiting home) tại các vùng xa xôi để các bà mẹ có thể ở lại trong 2 tuần với các thành viên trong gia đình trước khi họ đến được các cơ sở chăm sóc y tế gần nhất. Trong giai đoạn 1992-2011, tỷ lệ sinh nở tại nhà đã giảm từ 95% xuống còn 61% ở nhóm phụ nữ nghèo và từ 73% xuống còn 14% ở nhóm phụ nữ có hoàn cảnh kinh tế trung bình.

 

Cùng với đó là tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai (BPTT) đã tăng lên ở cả nông thôn và thành thị. Tỷ lệ này cao hơn hẳn so với các quốc gia Ả Rập trong khu vực. Điều đó cũng có nghĩa là nhu cầu KHHGĐ chưa được đáp ứng của chị em đã giảm xuống.

 

“Giảm tỷ suất chết mẹ có mối quan hệ chặt chẽ với tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai ngày càng tăng”, bà Farzaneh Roudi-Fahimi, Giám đốc chương trình Trung Đông và Bắc Phi thuộc Văn phòng Tham khảo Dân số nhấn mạnh. Bà cũng cho biết: “Khi một phụ nữ mong muốn một quy mô gia đình nhỏ và sử dụng hiệu quả các biện pháp tránh thai thì số lần mang thai sẽ ít hơn và điều đó cũng làm giảm mức độ rủi ro về bệnh tật, tử vong bà mẹ do phải mang thai và sinh nở”. Tỷ suất chết mẹ ở Morocco đã giảm tới 60% qua hai thập kỷ từ 1990-2009. Nếu như tỷ suất chết mẹ năm 1990 của Morocco là 332/100 000 trẻ sinh ra sống thì năm 2009 còn 112/100 000 trẻ sinh ra sống. Tỷ suất này thấp hơn rất nhiều tỷ suất chết mẹ của Bắc Phi (270/100 000) nói riêng hay của châu Phi nói chung (590/100 000).

 

“Nhu cầu kế hoạch hóa gia đình ở Morocco đã tăng mạnh trong hơn thập kỷ qua”, bà Roudi-Fahimi nói. Tỷ lệ phụ nữ 15-49 muốn trì hoãn hoặc tránh mang thai đã tăng từ 60% năm 2004 lên 80% năm 2011.  Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, Morocco sẽ là một trong số ít các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình trên thế giới đạt được mục tiêu thứ 5- Mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc (giảm tỷ suất chết mẹ 75% trong giai đoạn 1990-2015). Để đạt được đích quan trọng đó, làm mẹ an toàn luôn là mục tiêu hàng đầu của Morocco và quốc gia này đã đầu tư vào chiến lược giảm tỷ suất chết mẹ bằng việc tăng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình tự nguyện, mở rộng và cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, đảm bảo việc tiếp cận và cung cấp dịch vụ sản khoa.

 

 

Kết quả điều tra của dự án Sức khỏe Gia đình Pan Arab (PAPFAM) năm 2011 cho thấy tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có chồng sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đã tăng từ 36% năm 1992 lên 57% năm 2011. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp truyền thống cũng tăng từ 6% năm 1992 lên khoảng 16% năm 2011.

 

Tại khu vực nông thôn, tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại của phụ nữ từ 15-49 tuổi có chồng đã tăng từ 32% năm 1992 lên 55% năm 2011. “Sự gia tăng tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại là tín hiệu quan trọng. Nó phản ánh những tiến bộ trong các mặt của đời sống phụ nữ như tỷ lệ nhập học của trẻ em gái, tỷ lệ biết chữ của phụ nữ trẻ tăng lên”, Roudi nói. Theo số liệu của Liên Hợp Quốc (2009), trong khi tỷ lệ biết chữ của phụ nữ Morocco (từ 15 tuổi trở lên) là 44% thì ở nhóm tuổi 15-24, tỷ lệ này là 72%.

 

Nhờ kế hoạch hóa gia đình được thực hiện một cách rộng rãi, quy mô gia đình giảm xuống nhanh chóng tại Morocco. Cũng theo điều tra của các  tổ chức xã hội năm 2011 thì số con trung bình của một phụ nữ oarocco đã giảm mạnh từ 5,6 con năm 1980 xuống còn 2,6 con năm 2011, đặc biệt là tại vùng nông thôn đã giảm từ 6,6 con năm 1980 xuống còn 3,2 con năm 2011.

 

 

Kết quả cuộc điều tra gần đây cũng nhấn mạnh sự tiến bộ mà Morocco đã đạt được trong việc thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo trong việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình. Sự khác biệt về quy mô gia đình giữa các nhóm dân giàu-trung bình- nghèo cũng được thu hẹp trong giai đoạn 1992-2011. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại của phụ nữ 15-49 có chồng ở nhóm dân số nghèo cũng tăng từ 18% năm 1992 lên 55% năm 2011 và không khác mấy so với tỷ lệ này ở nhóm dân số giàu. Trong thập kỷ qua, nhu cầu kế hoạch hóa gia đình chưa được đáp ứng của phụ nữ thuộc nhóm dân số nghèo cũng giảm xuống một nửa.

 

Con số trong  năm 2011 cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ trong việc chăm sóc sức khỏe bà mẹ trong thời kỳ mang thai, sinh con và điều đó đã làm tăng cơ hội sống sót đối với bà mẹ và trẻ em. Những thay đổi này một phần là nhờ chính sách tăng cường đào tạo nữ hộ sinh và loại bỏ các rào cản ngăn cách phụ nữ nông thôn tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong thời kỳ mang thai và sinh con, bao gồm cả việc cải thiện hệ thống giao thông. Nếu như năm 1992 chỉ có 75% phụ nữ ở nhóm dân giàu nhất được chăm sóc trước sinh thì đến năm 2011 hầu như tất cả (97%) phụ nữ nhóm đó được chăm sóc trước sinh và ở nhóm phụ nữ nghèo nhất là 50%.

 

4,3 tỷ USD cho  phụ nữ nghèo   Vừa qua, Chính phủ Anh, Quỹ Bill & Melinda Gates (Mỹ) và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh về KHHGĐ tại London (Anh) nhằm mở rộng việc tiếp cận kế hoạch hóa gia đình cho hàng trăm triệu phụ nữ tại các nước đang phát triển, đặc biệt là tại các nước nghèo trên thế giới.   Hội nghị đã thảo luận 3 mục tiêu chính:   >Tái cam kết toàn cầu về kế hoạch hóa gia đình và tiếp cận phương tiện tránh thai với chi phí hiệu quả.   >Cải thiện sự tiếp cận và sự phân phối các nguồn cung phương tiện tránh thai.   >Giảm thiểu và tiến tới xóa bỏ các rào cản đối với công tác kế hoạch hóa gia đình.   Mục tiêu của Hội nghị là phù hợp với Chiến lược toàn cầu vì sức khỏe bà mẹ, trẻ em mà Tổng thư ký Liên Hợp Quốc đã nêu lên. Hội nghị đã tái cam kết đối với các chính sách kế hoạch hóa gia đình toàn cầu, hỗ trợ tài chính, hàng hóa và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cho hơn 120 triệu phụ nữ tại các quốc gia nghèo nhất thế giới trong việc thực hiện các quyền được tiếp cận và thụ hưởng các thông tin, dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đến năm 2020.   Thực hiện được điều này sẽ góp phần làm giảm hơn 200 ngàn trường hợp tử vong bà mẹ do phải mang thai và sinh nở, hơn 50 triệu ca nạo phá thai và gần 3 triệu trẻ sơ sinh được cứu sống mỗi năm.   Những nhà đồng tổ chức đã nhận định đây là thời điểm cần thiết cho các quốc gia, nhất là các quốc gia đang phát triển, các tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ, khu vực tư nhân cũng như mỗi cá nhân cùng chung tay giúp đỡ phụ nữ nghèo trên thế giới.   Cùng với sự cam kết của EU, Mỹ, các nhà tài trợ, số tiền cam kết đã lên tới 4,3 tỷ USD được mô tả như là một bước đột phá cho phụ nữ nghèo nhất thế giới và trẻ em gái trong việc tiếp cận KHHGĐ.   Song song với việc cung cấp dịch vụ KHHGĐ cho hơn 120 triệu phụ nữ tại các quốc gia nghèo nhất, cộng đồng thế giới cũng cam kết hỗ trợ bền vững cho khoảng 260 triệu phụ nữ đang thực hiện các biện pháp tránh thai tại các quốc gia này. Đến năm 2020, sẽ có khoảng 380 triệu phụ nữ được tiếp cận thông tin và sử dụng các dịch vụ KHHGĐ.    L.Đ - K.Cúc