Khi các “cụ non” lập “cấm cung” ngay tại nhà
GiadinhNet - Trong khi vấn nạn dân số già từ nhiều năm nay vẫn chưa được giải quyết, chính quyền Nhật Bản lại đang phải đau đầu trước một thực trạng đáng báo động mới được phát hiện ở giới trẻ: Hội chứng “ở ẩn tại gia”, hay còn gọi là Hikikomori.
![]() |
Một thanh niên mắc phải hội chứng Hikikomori tại Nhật Bản (Ảnh: Internet) |
Vào một buổi sáng bốn năm trước, cậu bé 15 tuổi Takeshi (Nhật Bản) thông báo với bố mẹ: “Từ hôm nay con sẽ nghỉ học” rồi trở về phòng riêng, đóng chặt cửa. Kể từ đó, Takeshi gần như không rời khỏi “tổ kén” này của mình. Không ra ngoài, không tới trường, không bạn bè, cũng không làm bất cứ việc gì trong nhà. Đến bữa, cậu hé cửa lấy khay thức ăn mẹ đã để sẵn bên ngoài, mang vào phòng ăn, rồi lại ở lỳ trong đó. Đến tối khuya, bà mẹ sẽ đi thu nhặt bát đũa, quần áo bẩn, vỏ bánh kẹo… mà cậu để trước cửa phòng. Suốt 4 năm trời, cậu chỉ ở trong phòng riêng nghe nhạc, đọc truyện tranh, xem hoạt hình, chơi game, ăn và ngủ.
Ở Nhật, những trường hợp như Takeshi không phải là cá biệt. Cậu chỉ mới sống trong “cấm cung” 4 năm, chưa là gì so với Shuichi. Anh chàng này đã lui về “ở ẩn” từ… 13 năm trước, khi mới là một cậu bé 14 tuổi. Cũng như Takeshi, tất cả mọi sinh hoạt của Shuichi đều diễn ra trong phòng riêng khép kín của cậu. Hiếm hoi lắm, “tu sĩ” này mới rời khỏi “tu phòng”, nhưng cũng chỉ để lấy một thứ gì đó thật cần thiết trong nhà rồi lại nhanh chóng biến mất sau cánh cửa. Cậu giao tiếp với bố mẹ và em gái một cách cực kỳ hạn chế qua những mảnh giấy viết tay nhét qua khe cửa. Ngoài ra, không có bất cứ ai khác có thể tiếp xúc với cậu.
Lối sống kỳ dị của Takeshi và Shuichi là khắc họa rõ nét nhất cho một hội chứng đáng báo động trong giới trẻ Nhật Bản hiện nay – hội chứng tự sống tách biệt với gia đình, xã hội, được biết đến với cái tên Hikikomori. Hiện tượng xã hội này đang ngày càng phổ biến ở Nhật Bản. Một số rất ít Hikikomori thỉnh thoảng cũng chịu rời khỏi “ốc đảo” của mình để dùng bữa với cha mẹ, hoặc đi ra ngoài để mua các đĩa CD vào lúc tối muộn. Nhưng đa phần, họ chọn cách sống biệt lập hoàn toàn, không ra ngoài, không giao tiếp với bất cứ ai.
Các chuyên gia tâm thần ước tính tại Nhật Bản hiện có khoảng 1 triệu Hikikomori, chiếm gần 1% dân số. Một số chuyên gia cảnh báo đang có khoảng 100.000 – 300.000 người có nguy cơ gia nhập Hội những người mắc chứng Hikikomori mỗi năm. Trong một cuộc điều tra gần đây, Viện nghiên cứu các vấn đề xã hội Nhật Bản mới phát hiện ra rằng, hàng triệu thanh thiếu niên nước này đang sống đời “ẩn cư” khắp cả nước, từ vùng nông thôn cho đến các đô thị sầm uất, nhộn nhịp nhất. Các Hikikomori này trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, không hề mắc một bệnh lý nào.
Ngay sau khi phát hiện về hội chứng đáng buồn này được công bố, dư luận Nhật Bản đã bị sốc nặng. Là một nước có dân số già, họ trông chờ rất nhiều vào lớp trẻ vốn đang là thiểu số trong xã hội. Vậy mà sự đời lại đảo ngược: Thay vì xông pha ngoài xã hội và là trụ cột trong nhà, hàng triệu người trẻ Nhật lại đang trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Cha mẹ các Hikikomori, những người đáng lẽ phải được con cái chăm sóc, phụng dưỡng thì nay lại oằn mình nuôi báo cô các “bố trẻ, mẹ trẻ”. Tình cảnh trớ trêu này vì đâu mà ra?
Trong tiếng Nhật, “Hikikomori” có nghĩa là “rút khỏi cuộc chơi” và bản thân cái tên hội chứng này đã là một lời giải thích khá thuyết phục. Theo chỉ trích của công luận, hội chứng Hikikomori chính là một trong những mặt trái của xã hội Nhật Bản hiện đại, khi bố mẹ luôn vắng nhà và phải làm việc quá sức nên không có thời gian, tâm trí đâu mà quan tâm tới con cái. Trong khi đó, con của họ cũng phải chịu nhiều sức ép từ trường học, bị ảnh hưởng bởi truyền hình, Internet, trò chơi... Đến một lúc nào đó, khi những tâm hồn còn non nớt này không chịu được áp lực của cuộc sống hiện đại, chúng sẽ “rút khỏi cuộc chơi” đầy khắc nghiệt này.
Nhiều nhà tâm lý học quy kết trách nhiệm cho các bậc cha mẹ. Truyền thống xử lý các vấn đề trong gia đình của người Nhật là… không làm gì hết, cứ giả vờ như vấn đề đó không hề tồn tại. Các bậc cha mẹ phương Tây thường lôi con đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện ra có một thứ gì đó không ổn, nhưng truyền thống của người Nhật thì khác hẳn. Họ hoàn toàn không muốn người khác biết con mình là một Hikikomori. Chính tư tưởng sai lầm ấy đã khiến các bậc phụ huynh đầu hàng trước hiện tượng xã hội này và chấp nhận sống chung với lũ, miễn sao che đậy được vẻ bề ngoài. Khi được người khác hỏi thăm về sự vắng mặt của bọn trẻ, họ thường nói dối là chúng đi du học ở nước ngoài hoặc đang tham gia một khóa học nào đó ở một thành phố khác trong nước. Các nhà xã hội học đã gọi những Hikikomori là một thế hệ bị lãng quên của Nhật Bản, khi sự tồn tại của họ gần như không được biết tới.
Gần đây, sau nỗ lực thuyết phục không biết mệt mỏi của một chuyên gia tư vấn tâm lý, anh chàng Takeshi đã chịu rời khỏi “ốc đảo” trong ngôi nhà của bố mẹ để tham gia chương trình “Khởi đầu mới”, tổ chức ở ngoại ô Tokyo 3 buổi mỗi tuần. Khóa học gồm hơn 10 bạn trẻ khác đều ở lứa tuổi 20 có chung một câu chuyện như Takeshi. Những khóa học “Khởi đầu mới” này đã chứng tỏ hiệu quả trong việc giúp giới trẻ Nhật Bản thoát được hội chứng Hikikomori. Tuy nhiên, chương trình này rất tốn kém nên chưa được nhân rộng. Hikikomori, bởi thế, vẫn sẽ tiếp tục là cơn ác mộng cản trở sự phát triển của xã hội Nhật Bản trong một thời gian rất dài nữa…
Ngăn Hikikomori trở thành đại dịch toàn cầu
Hiện tại, “phiên bản xuất khẩu” của hội chứng này đã lan đến nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ như Hàn Quốc, Singapore, Hong Kong, Đài Loan… Tại các nước phương Tây như Mỹ, Anh, Đức..., các vấn đề của xã hội thời hậu công nghiệp cũng tạo cho giới trẻ những thói quen, thậm chí là căn bệnh tương tự như Hikikomori. Tiến sĩ Henry Grubb, một nhà tâm lý học của trường Đại học Maryland (Hoa Kỳ), đang tiến hành một nghiên cứu khoa học về những Hikikomori Mỹ đã bày tỏ lo ngại: “Khi du nhập đến Mỹ, hội chứng này lại có những “biến thể” nguy hiểm hơn cho cộng đồng. Thủ phạm của các vụ thảm sát như tại trường trung học Columnibe, Red Lake (Mỹ), hoặc ở Erfurt (Đức)…trong những năm qua được xác định là có lối sống của một Hikikomori trước khi gây án”. Trước tình hình này, các nhà quản lý và khoa học đã ngồi lại. Họ đã dự định sẽ tổ chức cuộc Hội thảo quốc tế đầu tiên vào cuối năm 2013, qua đó tìm cách ngăn chặn Hikikomori trở thành đại dịch toàn cầu. |

Biến nắp capo xe sang thành bể cá, nam tài xế nhận "gạch đá"
Chuyện đó đây - 1 giờ trướcĐoạn video ghi lại hình ảnh một chiếc SUV hạng sang di chuyển ngoài đường với nắp capo trong suốt, bên trong là một bể nước chứa đầy cá và cua còn sống nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, thu hút hàng triệu lượt xem chỉ trong thời gian ngắn.

Chi 250 triệu đồng mua thịt bò, người đàn ông phát hiện thịt giả liền báo cảnh sát, người bán phản hồi: “Tôi cũng là nạn nhân”
Chuyện đó đây - 13 giờ trướcNgười đàn ông Trung Quốc phát hiện thịt bò mua trực tuyến có hương vị giống thịt lợn, nghi ngờ là thịt giả hơn nên đã báo cảnh sát.

Phát hiện mỏ vàng lớn nhất vũ trụ trị giá lên tới 700 triệu tỷ USD, NASA lập tức vào cuộc
Chuyện đó đây - 20 giờ trướcCác cơ quan vũ trụ đang để mắt tới các mỏ khoáng sản khổng lồ trên các tiểu hành tinh.

Xây tường, phát hiện “quái vật” mà thế giới chưa từng biết
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcMột người nông dân Úc đã tìm thấy bộ xương quái vật trong đống đá ông dùng để xây tường chắn sân sau.

Nữ giúp việc trộm hơn 800 triệu đồng của chủ nhà trong suốt 1 năm trời
Tiêu điểm - 1 ngày trướcKhi thấy chủ nhà nghi ngờ, nữ giúp việc bất ngờ nghỉ việc, cắt đứt liên lạc. Cảnh sát sau đó mở cuộc truy tìm và phát hiện cô đang lẩn trốn cùng người yêu là một tài xế xe ôm.

Chuột chũi lấy cắp chìa khóa ô tô du khách, dân làng hỗ trợ đi tìm
Bốn phương - 1 ngày trướcChuyến đi ngắm cảnh ở Trung Quốc bất ngờ biến thành "cuộc săn tìm kho báu" kỳ quặc khi chìa khóa xe của một du khách bị một con chuột chũi lấy mất.

Cụ ông 'tốt nghiệp hôn nhân' để tự do, sống như sinh viên, ăn mì mỗi ngày
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcCụ ông ở Nhật Bản chọn "tốt nghiệp hôn nhân", sống cuộc sống độc thân với khoản lương hưu 50 triệu yên (8,9 tỷ đồng) nhưng lại phải ăn mì ăn liền mỗi ngày.

Bí quyết giúp nam sinh từng nghiện game đạt điểm thi đứng đầu cả nước, được 2 trường đại học danh tiếng săn đón
Tiêu điểm - 1 ngày trướcGĐXH - Một học sinh từng mê game, điểm số bết bát suốt nhiều năm học đã tự nhận thức được và vượt lên chính mình để trở thành thủ khoa.

“Hành tinh quái vật” đang dần thành hình trên bầu trời
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcHai đài quan sát đã cùng bắt được tín hiệu bất thường trong đĩa khí bụi của một ngôi sao trẻ, hé lộ dấu hiệu về sự hình thành một "hành tinh quái vật".

Trái Đất đang quay nhanh hơn, lo ngại rủi ro do ‘giây nhuận âm’
Tiêu điểm - 2 ngày trướcTrong mùa hè năm nay, Trái Đất đang quay nhanh hơn bình thường, khiến một số ngày có thời lượng ngắn hơn tiêu chuẩn 24 giờ.

Loài vật quý hiếm bậc nhất thế giới, tuyệt chủng 153 năm bất ngờ "tái xuất"
Chuyện đó đâySự tái xuất hiện của loài động vật quý hiếm này khiến các nhà khoa học vô cùng sửng sốt.